ŚFiNiA

ptr

Jak dawne kultury postrzegały swoich bogów? Współczesny człowiek, gdy pobieżnie czyta dawne mity, chyba ma małe szanse zrozumieć co rozumieli przez to ówcześni. Mamy skłonność do dosłownego rozumienia dawnych tekstów. W naszym świecie mało już jest politeistów, więc nie ma kto nam opowiedzieć jak je rozumieli starożytni. Czytałem kiedyś książkę niejakiej Armstrong, która uważa, że te historie należy traktować wysoce metaforycznie, a nie dosłownie.
Dobrym przykładem jest to, że Babilończycy uważali, że zikkurat zbudowali Bogowie.
Babilończycy posiadali pewne opisy ("Enuma elisz") jak wyłaniali się z "pierwotnego bezmiaru" pierwsi Bogowie, a potem z nich, w wyniku emanacji, kolejni Bogowie. Doszło do jakiejś wojny pomiędzy Bogami. Marduk pokonał Tiamat. Jednakże zwycięstwo nie było całkowite. Trzeba było je umacniać rok po roku za pomocą specjalnej liturgii. Bogowie zebrali się przeto w Babilonie, ośrodku nowej ziemi, i zbudowali świątynię, w której można będzie odprawiać niebańskie obrządki. Ku czci Marduka powstał wówczas ogromny zikkurat, "wielki dom..., który zbudował jak niebo". Gdy zikkurat był ukończony, Marduk zasiadł na szczycie, a bogowie zakrzyknęli: "Ten Babilon jest mieszkaniem naszego przebywania". Potem odprawili liturgię, "z której wszechświat bierze swą budowę, ukazuje się świat ukryty, a bogom przyznaje się miejsce we wszechświecie". Owe prawa i rytuały obowiązują wszystkich, nawet Bogowie muszą ich przestrzegać, by zapewnić przetrwanie cywilizacji. Mit ten wyraża wewnętrzne znaczenie cywilizacji w rozumieniu Babilończyków. W starożytności uważano (również w Rzymie) cywilizację za coś nietrwałego i kruchego. Wiedzieli oni doskonale, że zikkurat zbudowali ich przodkowie, lecz treść "Enuma elisz" wyrażała przekonanie mieszkańców miasta, że ich twórcze przedsięwzięcie przetrwa tylko wówczas, gdy stanie się częścią boskiego królestwa.
Współczesny, nieprzygotowany, nie zrozumie co rozumieli starożytni mówiąc, że zikkurat był stworzony przez Bogów. A co rozumie współczesny uczeń, gdy czyta, że Grecy wierzyli, że Atena wyskoczyła z głowy Zeusa? To co było wysoce metaforyczne, błędnie, wielu traktuje dosłownie.

To w sumie nie jest temat pod dyskusję. Raczej czekam na ciekawe opinie. Proszę pamiętać, że mówimy o innych kulturach. Tam wiele rozumiano inaczej. Nawet czas mógł nie byc linearny.

Drizzt

To może ja odpowiem pytaniem na pytanie - jak powinniśmy rozumieć pojęcie mitu? I jak mit stosowany był w kulturach starożytnych? Jak to widzisz PTR?