ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Jako argumenty w ludzkich przekonywaniach się, czy ogólnie relacjach pojawiają się:
- argument z subiektywizmu, gdy ktoś powiada: to tak jest, bo ja tak mówię, tak czuję, więc jeśli uważasz się za podobną istotę, to twoje odczucia byłyby podobne.
- argument z obiektywizmu, gdy ktoś mówi coś w stylu: tak jest niezależnie od moich odczuć, zapewne niezależnie od tego, kto mówi, kiedy mówi, z jakiego powodu mówi - tak jest, bo tak jest niezależnie od wszystkich subiektywnych okoliczności.

Uważam, że oba typu argumentów mają swoje miejsce i swój sens.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Argumentowanie z obiektywizmu i subiektywizmu trochę się uzupełnia, ale też często kłóci ze sobą.
Uzupełnia się dlatego, że nic co jesteśmy w stanie pomyśleć nie będzie absolutnie obiektywne z racji na to, że myśli umysł - rozum konkretnego ("subiektywnego") człowieka. I tego nie ma jak przeskoczyć, ten fakt jest nieodparty. Z kolei obiektywizm jest też niezbędny w argumentacji, bo gdyby wszystko były wyłącznie subiektywne, to mielibyśmy sytuację, w której każdy ma wyłącznie swoje własne subiektywne opinie, czyli wtedy nawet nie ma sensu pytać o to, co jest wspólne, co by miało znaczyć to samo, niezależnie od osoby. Wtedy to nie byłoby też po prostu żadnej argumentacji, bo każdy zostawałby przy swoich odczuciach, opiniach.

Ale obiektywizm z subiektywizmem też się ze sobą "kłócą". Dochodzi do tego w sytuacji, gdy ktoś zamienia obszary stosowalności każdego z nich - np. próbuje stosować subiektywizm tam, gdzie z definicji chodzi o rzecz obiektywną, albo odwrotnie - stosuje obiektywizm wobec czegoś, co z natury musi być subiektywne.
Ten ostatni przypadek pojawia się wtedy, gdy ktoś próbuje komuś "zobiektywizować" (na siłę) jego odczucia, marzenia, doznania - stwierdza za niego, co ktoś widzi, jakie ma intencje, o czym myślał, uznając, iż skoro jakoś "ogólnie tak się myśli i czuje", to i ten konkretny człowiek na pewno to myśli i czuje. Z kolei przypadek odwrotny - stosowania subiektywnych osądów tam, gdzie rozstrzygnięcie powinno być obiektywne, dotyczy w szczególności dyskusji w trybie agitacji, jest związany z manipulacjami, naciskami na to, aby ktoś uznawał coś wbrew rozumowi, logice, rozsądkowi.