| Semele |
 Wysłany: Pią 6:58, 10 Kwi 2020 Temat postu: o materii. moje notatki |
|
| Istnieją powody by sądzić, że współczesna wiedza fizykalna potwierdza dynamiczną wizję rzeczywistości. Bezruch mikrocząstek wydaje się być wykluczony przez zasadę nieoznaczoności Heisenberga, a konieczność istnienia źródła, powodu ruchu - przez II zasadę dynamiki. Niemniej warto zauważyć, że fizyka nie odpowiada na pytanie o przyczynę ruchu, a nawet go nie stawia. Wspomniana zasada stanowi, że siła jest powodem zmiany stanu ruchu, czyli jego kierunku i prędkości, nie wynika z niej jednak, że ruch jest czymś nieodłącznym od materii. 3.6. Obserwowalność Wśród cech materii szczególne miejsce zajmuje poznawalność zmysłowa albo obserwowalność. Nie jest to bowiem cecha ściśle ontyczna, która charakteryzowałaby rzecz materialną w sobie, lecz właściwość gnozeologiczna, która ujawnia się w kontakcie tej rzeczy z poznającym podmiotem. Milczące przyjmowanie tej cechy jako określającej materialność przypisuje się niekiedy już pierwszym starożytnym filozofom przyrody, natomiast wyraźne postawienie tego problemu w filozofii nowożytnej pojawia się w Kantowskiej polemice z poglądami Kartezjusza. Królewiecki filozof nie godził się na rozwiązanie Kartezjusza jako czysto intelektualne - Kartezjańska rozciągłość nie była poznawana zmysłami lecz intelektem - tymczasem według Kanta wiedza czysto konceptualna jest dla człowieka niemożliwa. Dlatego materia to coś, co musi wpływać na zmysły. Podobny pogląd podtrzymywali XVIII-wieczni materialiści, uznając przy tym zwykle, że w zależności od różnorodnych wrażeń zmysłowych obiektom materialnym przypisujemy rozmaite cechy, a zatem, że poznawalność zmysłowa jest własnością fundamentalną, od której zależą inne charakterystyki przypisywane materii. Materię jako "stałą możliwość wrażeń" określał też J.S. Mill, a sprowadzenie materii do obserwowalności skrajny wyraz znalazło w empiriokrytycyzmie Macha. Według niego jedyną "rzeczywistością fizykalną" są doznania zmysłowe, a doświadczenie które ustala jedynie współzależności zjawisk nic nie mówi o "rzeczach samych w sobie", o atomach czy w ogóle o materii. Zatem termin "materia" może być używany tylko jako nazwa "kompleksu elementów", zaś "elementy" w filozofii Macha to po prostu dane doświadczenia. Obserwowalność jako kryterium materialności można pojmować subiektywistycznie lub obiektywizująco. W pierwszym przypadku obserwowalność definiuje się w odniesieniu do istnienia i zdolność. Bugajak |
|
