 Wysłany: Pon 8:29, 11 Sty 2021 Temat postu: nauka, postmodernizm |
|
| Buchowski:
Teraz możemy już zarysować ogólną sytuację na scenie współczesnych poglądów filozoficznych. Widać na niej trzech głównych aktorów. Pierwszym z nich jest Fun- damentalizm Religijny, którego najbardziej spektakularnym przypadkiem jest dzisiej- szy wojujący islam. Absolutny autorytet boga wzmacnia określone absolutne założenia, które nie poddają się jakimkolwiek osądom. Drugim jest Relatywizm, który utrzymuje, że nie ma wiedzy poza kulturą i moralnością, zwyczajem i przykładem. Autorytet określonej tradycji występuje w roli arbitra w kwestii prawdziwości danego stwierdzenia. Trzecim jest Oświecony Fundamentalizm Racjonalistyczny, którego Gellner jest zapalonym propagatorem. Przyjrzyjmy się głównym cechom charaktery- stycznym tego ostatniego stanowiska. Gellner podkreśla, że ambicja Descartesa, abyśmy całkowicie uwolnili się z jarzma kultury, jest wręcz absurdalna. Tym niemniej w dziedzinie poznania winno to być dążenie ukierunkowujące nasze postępowanie i które, przynajmniej w pew- nej mierze, jest realizowane. Wiedza zdobywana przez naukę jest niezależna od partykularnych kultur, w których badania naukowe mają miejsce. Rezultaty pozna- nia naukowego są sprawdzane poprzez odnoszenie ich do rzeczywistości i mierzo- ne poprzez wyniki ich praktycznego zastosowania. W tym sensie wiedza naukowa nabiera charakteru uniwersalnego i dobrowolnie bądź na siłę podbija społeczeństwa o różnych tradycjach kulturowych, "[D]oświadczenie lub raczej eksperymentowanie kontrolowane tworzy skuteczny, niezależny od społeczeństwa sąd odwoławczy dla naszych stwierdzeń poznawczych" (RC: 167). Doświadczenie i uzyskiwane dane są systematyzowane dzięki uporządkowanemu, zdyscyplinowanemu, uwzorowanemu, i dokładnemu sposobowi, który zwie się "podejściem racjonalnym". Procedura |
|
