ŚFiNiA

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Ewangelie synoptyczne nieco się różnią od Ewangelii Jana w kwestii tego, za kogo miano Jezusa i co o sobie w tym względzie mówił Jezus. W synoptycznych Jezus swoją funkcję mesjasza trzyma niejako w sekrecie, każe się tego domyślać, także Jan Chrzciciel nie jest tego pewien:
Tymczasem Jan, skoro usłyszał w więzieniu o czynach Chrystusa, posłał swoich uczniów z zapytaniem: «Czy Ty jesteś Tym, który ma przyjść, czy też innego mamy oczekiwać?» (Mt 11, 2-3)
U Jana jest inaczej:
Nazajutrz zobaczył Jezusa, nadchodzącego ku niemu, i rzekł: «Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata. (J 1, 29) i dalej: Ja to ujrzałem i daję świadectwo, że On jest Synem Bożym». (J 1, 34)
Pomijając te różnice niemal za pewne możemy przyjąć, że pierwsi uczniowie Jezusa z czasem nabrali podejrzeń, że jest mesjaszem, a potem byli tego pewni albo niemal pewni, co świadczy o tym, jak charyzmatyczny był Jezus, i że dokonał czynów, które niektórzy wzięli za cuda (ale nie jego bracia, ci uwierzyli w Jezusa po uwierzeniu w zmartwychwstanie). Ta pewność prysła wraz z aresztowaniem Jezusa, a zwłaszcza po jego ukrzyżowaniu. Wszyscy go opuścili, uciekli, a na wieść o pustym grobie nie dawali temu wiary, było to dla nich niedorzeczne (co świadczy o tym, że Jezus nie zapowiadał swojego zmartwychwstania, śmierci być może też nie). Po uwierzeniu w zmartwychwstanie na nowo uwierzono, że Jezus to mesjasz. U Jana czytamy:
Dotąd bowiem nie rozumieli jeszcze Pisma, [które mówi], że On ma powstać z martwych. (J 20, 9) Przytoczone słowa mogą świadczyć o tym, że po uwierzeniu w zmartwychwstanie zaczęto szukać w ST odpowiedzi na pytanie, co się stało, kim był/jest Jezus. Ewangelie pełne są odwołań do ST. Są to bądź cytaty, bądź aluzje, ale jest tego naprawdę dużo. Z jednej strony ma to cel udowodnienia Biblią, że Jezus to Mesjasz, a z drugiej świadczy o tym, że pierwsi chrześcijanie w Biblii szukali odpowiedzi na nurtujące ich pytania. Uwierzenie w zmartwychwstanie, a potem odpowiednia interpretacja Pism pozwoliła im na nowo uwierzyć, że Jezus to mesjasz. Śmierć Jezusa najpierw to wykluczała, ale gdy przyjęto założenie, że pomimo tego w Jezusie można widzieć mesjasza skoro zmartwychwstał, to trzeba było znaleźć dla niej wytłumaczenie. Znaleziono je odpowiednio interpretując wybrane fragmenty ST.
Ten proceder najwyraźniej widać u Pawła, który od tych, którzy znali Jezusa osobiście, byli świadkami jego działalności, przejął niewiele. Całą resztę wydedukował z Pism na bazie przejętej nauki od uczniów Jezusa. Tak samo robił autor Ewangelii Jana, który też najpewniej nie znał Jezusa. Zresztą Mateusz i Łukasz prawdopodobnie też nie byli świadkami działalności Jezusa skoro w tak dużym stopniu skorzystali z Ewangelii Marka.
Tak więc etap pierwszy to było uwierzenie w Jezusa jako mesjasza. Etap drugi utrata wiary z powodu aresztowania i ukrzyżowania. Etap trzeci to powrót do wiary w Jezusa jako mesjasza po uwierzeniu w jego zmartwychwstanie. Etap czwarty to szukanie odpowiedzi na pytania o sens śmierci Jezusa i o to kim był/jest w ST. Etap piąty to powstanie nauk (nie było jednej) o Jezusie (kim był/jest). Etap szósty spisanie tych nauk. Etap siódmy uznanie tych pism za natchnione.
W tym momencie zaczyna się etap kolejny, czyli teraz interpretowanie Nowego Testamentu. Na bazie różnych interpretacji NT powstały różne nauki o Jezusie (kim był/jest). Metoda badania sensu śmierci Jezusa oraz tego kim był/jest sprowadza się więc do szukania odpowiedzi na te pytania w Biblii (najpierw w ST, po uznaniu pism NT za natchnione, także tam). Interpretacji tych tekstów dokonywano na bazie tego, co przyjmowano wcześniej za słuszne.

Roboczo przyjmijmy założenie, że także zmartwychwstanie Jezusa wydedukowano z Pism. Może ktoś nie mógł pogodzić się z tym, co się stało i szukał happy endu w ST? Mógł go znaleźć odpowiednio interpretując wybrane fragmenty. Przypomnę Jana: Dotąd bowiem nie rozumieli jeszcze Pisma, [które mówi], że On ma powstać z martwych. Nagłe olśnienie w postaci "zrozumienia" Pism mogło spowodować widzenia. Te widzenia z kolei potwierdziły słuszność "zrozumienia" Pism. Tak mogło dojść do uwierzenia w zmartwychwstanie i ukazywanie się Jezusa.
Oczywiście mogło być inaczej: najpierw widzenia zmartwychwstałego, potem szukanie w Pismach odpowiedzi na pytanie, co się stało. W obydwu przypadkach w gronie pierwszych uczniów Jezusa musieliby być ludzie dobrze zorientowani w Pismach, umiejący je interpretować, wiedzący gdzie i czego szukać. To nie bardzo pasuje do rybaków i celników, dlatego bardziej skłonny jestem uznać hipotezę drugą, czyli najpierw widzenia, potem szperanie po Biblii, przy czym zawsze to szperanie, a potem interpretowanie odbywało się na jakiejś bazie, w przypadku Jana na bazie jego wiedzy w zakresie filozofii greckiej, nauk Filona z Aleksandrii, być może żydowskiej herezji dwóch mocy, o czym więcej napisałem w temacie "Jezus u Jana". Dla wszystkich zawsze paradygmatem było uznawanie biblijnych tekstów za natchnione i zawierające proroctwa dotyczące Mesjasza.

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Wskazywane w NT fragmenty ST odnoszone do Jezusa można podzielić na kilka kategorii. Jedną z nich są wyrwane z kontekstu zdania albo fragmenty zdań, które dopasowano do tego, co powiedział Jezus, zrobił albo co mu się przytrafiło. Na takiej zasadzie dla każdego można by znaleźć "proroctwo" w Biblii. Na przykład "syna swego wezwałem z Egiptu" z Ozeasza 11, 1-2 Mateusz odnosi do Jezusa w Mt 2, 14-15, a przecież Ozeasz pisał o ucieczce Izraelitów z Egiptu:
Miłowałem Izraela, gdy jeszcze był dzieckiem,
i syna swego wezwałem z Egiptu.
Im bardziej ich wzywałem,
tym dalej odchodzili ode Mnie,
a składali ofiary Baalom
i bożkom palili kadzidła.
Gdyby wezwanie z Egiptu odnieść tu do Jezusa, musielibyśmy odnieść do niego także słowa o odchodzeniu od Boga, co jest tak samo bez sensu, jak odnoszenie do Jezusa tylko pierwszego zdania z pominięciem reszty, bo to powoduje wyrwanie pierwszego zdania z kontekstu.
Dlaczego Mateusz robił coś takiego? (Mt 2, 14-15 - Oz 11, 1-2 to nie jedyne przypadki takiego "proroctwa"). Prawdopodobnie w ten sposób chciał udowodnić (przede wszystkim Żydom), że ST mówi o Jezusie, co miałoby potwierdzać, że o Jezusie mówili prorocy. Autorytet ST był bowiem nie mniej duży niż później dla chrześcijan autorytet NT.

Inny typ "proroctw" to teksty mówiące o czymś, co dotyczyło czegoś, co już się wydarzyło, a co autor NT odniósł do Jezusa. Najlepszym przykładem jest tu "proroctwo" o narodzeniu z dziewicy. (Tu dodatkowo mamy błędne zrozumienie biblijnego tekstu - prawdopodobnie z powodu korzystania z przekładu - bo hebrajski tekst ST mówi o młodej kobiecie, co niekoniecznie musi oznaczać dziewicę.) Oczywiście mowa tu o Iz 7, 10-16, czyli słowach skierowanych do króla Achaza, i słowach Mt 1, 22-23 mówiących o narodzeniu Jezusa z dziewicy, "aby się wypełniło słowo Pańskie powiedziane przez Proroka". To "słowo Pańskie" wypełniło się dawno temu, więc apologeci mówią, że proroctwo może się wypełnić więcej niż jeden raz. Tylko że proroctwo nie mówi o dziewicy i nie mówi o cudownym poczęciu, a jeśli Jezus nie miał ziemskiego ojca, to nie mógł w linii męskiej pochodzić z rodu Dawida. W najwcześniejszej Ewangelii, Marka, nie ma mowy o cudownym poczęciu, tak samo nie wspomina o tym Jan ani Paweł w swoich listach. Najwyraźniej nie podchwycili koncepcji Mateusza, lubującego się w wyszukiwaniu w ST czegokolwiek, co można by podczepić pod Jezusa. U Marka sugeruje się, że jedynie ludzie sądzili, że ojcem Jezusa jest Józef, u Jana ludzie nie sądzą, ale mają taką wiedzę, a Jan w żaden sposób temu nie zaprzecza, zaś Paweł napisał, że Jezus co do ciała jest "z nasienia Dawidowego".
Mateusz nie przejmował się tym, że wyrywał z kontekstu zdania albo tylko ich fragmenty, nie przejmował się także tym, że sam sobie zaprzeczył najpierw wywodząc rodowód Jezusa od Dawida, żeby udowodnić, że Jezus jest mesjaszem, a na koniec stwierdzić, że przedstawił rodowód Józefa, który ojcem Jezusa według niego nie był.

Według Żydów mesjasz miał pochodzić nie tylko "z nasienia" Dawida, ale także z jego miasta, więc trzeba było udowodnić, że Jezus urodził się w Betlejem wbrew temu, co o nim sądzono (nazywano go Nazarejczykiem bo pochodził z Nazaret). W tym celu napisano o podróży z powodu spisu ludności, co jednak kłóci się z tym, co napisał Mateusz o ucieczce do Egiptu przed Herodem, bo w czasach Heroda Rzymianie nie sporządzali by spisu, bo Judea nie była wtedy ich prowincją. (Pomijam tu kwestię tego, że nie przeprowadzano spisu w miejscu urodzenia ale w miejscu zamieszkania.)

Musiała jednak być też inna grupa tekstów ST, a mianowicie teksty, które pozwoliły uczniom Jezusa na powrót uwierzyć, że Jezus to mesjasz, bo jako Żydzi musieli w ST znaleźć poparcie dla swoich koncepcji. Po uwierzeniu w zmartwychwstanie musieli sobie wytłumaczyć, dlaczego mesjasz został zabity, a potem zmartwychwstał. Dlaczego cierpiał i dlaczego po jego zmartwychwstaniu nie nastąpiło wyzwolenie Izraela. Musieli znaleźć odpowiednie fragmenty ST i je odpowiednio zinterpretować, a także po pewnym czasie w celach apologetycznych przypisać Jezusowi głoszone przez nich nauki w celu powołania się na jego autorytet. (Mogli też uważać, że Jezus musiał pewne słowa wypowiedzieć, a oni tylko o tym zapomnieli.) Nastąpiło wówczas przeinterpretowanie proroctw ST, o czym świadczą słowa Jana o tym, że wcześniej nie rozumieli Pism (czyli z ich nowego punktu widzenia interpretowali je błędnie).

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Skąd jeszcze, oprócz ST, pierwsi chrześcijanie czerpali wiedzę na temat Boga, a zwłaszcza na temat Jezusa? Podobnie jak w religii, z której chrześcijaństwo wyrosło, czyli jak w judaizmie, z proroctw. Wprawdzie u Łukasza czytamy, że Aż do Jana sięgało Prawo i Prorocy; odtąd głosi się Dobrą Nowinę o królestwie Bożym", to jednak w Dziejach Apostolsklich i listach Pawła mamy świadectwo istnienia zjawiska prorokowania we wczesnym chrześcijaństwie.
Skoro jednak już jestem przy Łk 16, 16, to zanim przejdę do proroków, zacytuję ciąg dalszy i werset następny: "i każdy gwałtem wdziera się do niego. Lecz łatwiej niebo i ziemia przeminą, niż żeby jedna kreska miała odpaść z Prawa." Przypomina to Mateusza 5, 17-19: "Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić. Zaprawdę. bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni. Ktokolwiek więc zniósłby jedno z tych przykazań, choćby najmniejszych, i uczyłby tak ludzi, ten będzie najmniejszy w królestwie niebieskim. A kto je wypełnia i uczy wypełniać, ten będzie wielki w królestwie niebieskim." Według Mateusza "Prawo i Prorocy" obowiązują do końca świata (zwrot "Dopóki niebo i ziemia nie przeminą").
SWracając do proroków: w Dz 13, 1-5 czytamy:
"W Antiochii, w tamtejszym Kościele, byli prorokami i nauczycielami1: Barnaba i Szymon zwany Niger, Lucjusz Cyrenejczyk i Manaen1, który wychowywał się razem z Herodem tetrarchą, i Szaweł. Gdy odprawili publiczne nabożeństwo i pościli, rzekł Duch Święty: «Wyznaczcie mi już Barnabę i Szawła do dzieła, do którego ich powołałem». Wtedy po poście i modlitwie oraz po włożeniu na nich rąk, wyprawili ich. A oni wysłani przez Ducha Świętego zeszli do Seleucji3, a stamtąd odpłynęli na Cypr. Gdy przybyli do Salaminy4, głosili słowo Boże w synagogach żydowskich; mieli też Jana do pomocy."
U Pawła:
"Mamy zaś według udzielonej nam łaski różne dary: bądź dar proroctwa - [do stosowania] zgodnie z wiarą;" (Rz 12, 6)
"Ducha nie gaście, proroctwa nie lekceważcie!" (1 Tes 5, 20)
"Każdy mężczyzna, modląc się lub prorokując z nakrytą głową, hańbi swoją głowę." (1 Kor 11, 4)
"I tak ustanowił Bóg w Kościele najprzód apostołów, po wtóre proroków, po trzecie nauczycieli, a następnie tych, co mają dar czynienia cudów, wspierania pomocą, rządzenia oraz przemawiania rozmaitymi językami." (1 Kor 12, 28)
Czy przyjmowano za prawdę wszystko co prorokowano? Z pewnością nie. W 1 Kor 14 czytamy:
Prorocy niech przemawiają po dwóch albo po trzech, a inni niech to roztrząsają! Gdy zaś komuś innemu z siedzących dane będzie objawienie, pierwszy niech zamilknie. Możecie bowiem w ten sposób prorokować wszyscy, jeden po drugim, aby wszyscy byli pouczeni i podniesieni na duchu. (1 Kor 14, 29-31).
Jan Słomka w "PROROCY CHRZEŚCIJAŃSCY I–II WIEKU", STUDIA RELIGIOLOGICA Z. 39, napisał:
"Reguły rozpoznawania apostołów, nauczycieli i proroków podaje Didache 11–13. Najpierw zaleca szacunek i zaufanie wobec wędrownych nauczycieli oraz proroków (11,1). Pierwsza próba, jakiej jest poddawany prorok, polega na stwierdzeniu zgodności jego nauczania z tradycją. Druga – na wierności powołaniu „wędrowca” – kto pozostaje zbyt długo, ten szuka zysku. Następnie prawdziwość proroka poznaje się po jego sposobie życia (11,8). Fałszywy prorok liczy na korzyści: zastawiony stół, żądanie pieniędzy. Prawdziwy postępuje według tego, czego naucza (11,9–10.12). Jeśli natomiast zewnętrzne kryteria zostały spełnione, nie wolno już osądzać samego proroctwa – a więc nie wolno wystawiać na próbę mówiącego pod natchnieniem Ducha – to obwarowane jest najwyższą sankcją jako grzech przeciw Duchowi Świętemu (odwołanie wprost do Mt 12,31). Ten tekst wskazuje na otaczanie najwyższą czcią samego aktu prorokowania. Znamienne jest, że nie wolno oceniać niezwykłych, wykraczających poza normę zachowań proroka, jeżeli „chcąc wyrazić tajemnicę Kościoła w świecie,
postępuje w sposób niezwykły, lecz nie uczy innych, by tak postępowali” 11)."
Widać tutaj, że kryterium prawdziwości jakiejś nowej nauki, które musiało być spełnione, to zgodność z wcześniej uznaną nauką. Podobne to jest do kryterium zgodności z ST, które to teksty uznawano za święte, a później zgodności z NT, które też stały się święte. W zasadzie mamy do czynienia z wnioskowaniem z wcześniej przyjętych założeń. Uznaje się coś za prawdę i w oparciu o to coś się wnioskuje. Łatwo zauważyć, że jeśli wcześniej popełniono błąd uznając coś za prawdę, to potem wnioski też mogą być błędne i to nawet jeśli samo rozumowanie oparte na tych (błędnych) założeniach będzie poprawne.
Jedyne, co można zrobić, to sprawdzić, czy proroctwa ST rzeczywiście dotyczą Jezusa. Z tym jednak jest taki problem, że proroctwa często są pisane mętnym językiem, a my tak naprawdę nie wiemy jaki był historyczny Jezus, czyli nie wiemy z czym mamy porównać te proroctwa. Ewangelista napisał, że Jezus znalazł się w Egipcie, ale wygląda na to, że napisał to w celach apologetycznych, a nie w celach przekazania prawdy historycznej. To samo w kwestii urodzenia się Jezusa w Betlejem. No i najpierw musielibyśmy uznać, że w ST faktycznie są proroctwa, ST jest zbiorem pism natchnionych.
Kto więc mógł uwierzyć w Jezusa jako mesjasza? Przede wszystkim ktoś kto uwierzył w jego zmartwychwstanie. Najpierw byli to ci, którym się ukazał, następnie ci, którzy uwierzyli tym, którzy twierdzili, że im się ukazał. Potwierdzenia możliwości, że mesjaszem może być ktoś kogo ukrzyżowano i kto na tym krzyżu umarł szukano zapewne w ST. Jak wiadomo jednych przekonały interpretacje chrześcijan, innych (zdecydowanej większości Żydów) nie. Potem jedni wierzyli swoim prorokom, inni mieli ich za zwodzicieli ludu. Sami chrześcijanie najwyraźniej zdawali sobie sprawę ze słabości swoich argumentów skoro pochwalali naiwność, wiarę bez dowodów oraz posuwali się do straszenia tych, którzy w Jezusa nie zechcą uwierzyć:
"Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony; a kto nie uwierzy, będzie potępiony." (Mk 16, 16)
"Kto wierzy w Syna, ma życie wieczne; kto zaś nie wierzy Synowi, nie ujrzy życia, lecz grozi mu gniew Boży.»" (J 3, 36)
"Powiedział mu Jezus: «Uwierzyłeś dlatego, ponieważ Mnie ujrzałeś? Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli»". (J20, 29)

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Stosunkowo łatwo jest odkryć drogę, jaką pierwsi wyznawcy Jezusa pokonali od pójścia za nim aż do momentu po uwierzeniu w jego zmartwychwstanie: najpierw poszli za jego wezwaniem do nawrócenia się bo czas jest bliski (wkrótce nadejdzie Królestwo Niebieskie, co najprawdopodobniej Jezus łączył z apokaliptycznym końcem świata), potem uwierzyli, że jest zapowiadanym Mesjaszem, następnie po jego aresztowaniu (a zwłaszcza po ukrzyżowaniu) stracili tę wiarę, a po uwierzeniu w zmartwychwstanie odzyskali ją na nowo, ale pewnie nie od razu, ale po zbadaniu Pism. Dowody na słuszność tej koncepcji znajdujemy w NT:
Łk 24, 21 - "A myśmy się spodziewali, że On właśnie miał wyzwolić Izraela." - mówi nam o tym, jakiego typu mesjasza uczniowie Jezusa w nim widzieli.
J 20, 9 - "Dotąd bowiem nie rozumieli jeszcze Pisma, /które mówi/, że On ma powstać z martwych." - mówi to samo oraz to, że w księgach ST uczniowie Jezusa szukali i znaleźli wyjaśnienie tego, co się stało: Mesjasz miał umrzeć i zmartwychwstać - nie rozumieli tego wcześniej, dlatego stracili wiarę w Jezusa jako mesjasza.
To wszystko jest stosunkowo proste, trudniej odtworzyć drogę, jaką przeszli od powtórnego uwierzenia w Jezusa do uznania go za quasi-boga. (Potem jest kolejny, znowu łatwiejszy etap, czyli uznanie go za Boga.)
Niektórzy badacze uważają, że w judaizmie mesjasz od początku był quasi-boski, więc siłą rzeczy po uznaniu Jezusa za mesjasza jego uczniowie uznali go za quasi-boskiego. Inni sądzą, że ofiara z człowieka byłaby za mała, więc żeby była odpowiednia Jezus nie mógł być tylko człowiekiem, musiał mieć w sobie coś boskiego. Prawdopodobnie zaczęło to się od idealizowania Jezusa:
Hbr 7, 26: "Takiego bowiem potrzeba nam było arcykapłana: świętego, niewinnego, nieskalanego, oddzielonego od grzeszników,". Idealizowano go tak bardzo aż nie mógł to być człowiek.
Autor Kolosan 1, 13-20 był już blisko idei Jana (może był inspiracją dla Jana?):
13 On uwolnił nas spod władzy ciemności i przeniósł do królestwa swego umiłowanego Syna,
14 w którym mamy odkupienie - odpuszczenie grzechów.
15 On jest obrazem Boga niewidzialnego -
Pierworodnym wobec każdego stworzenia,
16 bo w Nim zostało wszystko stworzone:
i to, co w niebiosach, i to, co na ziemi,
byty widzialne i niewidzialne,
czy Trony, czy Panowania, czy Zwierzchności, czy Władze.
Wszystko przez Niego i dla Niego zostało stworzone.
17 On jest przed wszystkim i wszystko w Nim ma istnienie.
18 I On jest Głową Ciała - Kościoła.
On jest Początkiem,
Pierworodnym spośród umarłych,
aby sam zyskał pierwszeństwo we wszystkim.
19 Zechciał bowiem [Bóg], aby w Nim zamieszkała cała Pełnia,
20 i aby przez Niego znów pojednać wszystko z sobą:
przez Niego - i to, co na ziemi, i to, co w niebiosach,
wprowadziwszy pokój przez krew Jego krzyża.

Pytanie podstawowe brzmi, czy pierwsi chrześcijanie wykoncypowali boskość Jezusa z ST, czy dopasowali do niego istniejące koncepcje mesjasza? Wiadomo, jaką preferowali: mesjasz zwycięski, wyzwoliciel, na pewno nie cierpiący i umierający.

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Termin mesjasz wiąże się z namaszczeniem (olejem), np. Aarona na kapłana namaścił Mojżesz, a Saula na króla prorok Samuel. W takim razie ktoś musiał namaścić Jezusa, żeby stał się mesjaszem. Wygląda na to, że NT wskazuje tu samego Boga. U Marka jest to moment chrztu:
W owym czasie przyszedł Jezus z Nazaretu w Galilei i przyjął od Jana chrzest w Jordanie. W chwili gdy wychodził z wody, ujrzał rozwierające się niebo i Ducha jak gołębicę zstępującego na siebie. A z nieba odezwał się głos: «Tyś jest mój Syn umiłowany, w Tobie mam upodobanie». (Mk 1, 9-11)
U Pawła prawdopodobnie moment zmartwychwstania:
[Jest to Ewangelia] o Jego Synu - pochodzącym według ciała z rodu Dawida, a ustanowionym według Ducha Świętości1 przez powstanie z martwych pełnym mocy Synem Bożym - o Jezusie Chrystusie, Panu naszym. (Rz 1, 3-4)
Jezus został usynowiony i swoiście namaszczony na Syna Bożego, co jest innym określeniem Mesjasza.

Powszechnie uważa się, że najpopularniejszym typem mesjasza w czasach Jezusa był taki mesjasz, jakiego po Jezusie spodziewali się jego uczniowie i jakim się nie okazał (wyzwoliciel Izraela, zwycięzca). Jednak prof. James D. Tabor uważa, że Żydzi oczekiwali dwóch mesjaszy, co jest poświadczone w żydowskich pismach, np. w zwojach z Qumran. Jeden miał być z rodu Dawida i być królem, drugi z rodu Aarona i być kapłanem.

Wracając do typów mesjasza w czasach Jezusa to Bart Ehrman na swoim blogu napisał:
Niektórzy [Żydzi w czasach Jezusa], prawdopodobnie większość tych, którzy oczekiwali mesjasza, myśleli, że będzie on tradycyjnym wojownikiem-politykiem-królem, człowiekiem wyniesionym przez Boga do rządzenia jego ludem. Inni utrzymywali, że przyszły mesjasz będzie wielkim i potężnym kapłanem, który będzie rządził ludem Boga, dając mu prawdziwą interpretację prawa. Jeszcze inni myśleli, że mesjasz będzie bardziej postacią kosmiczną, boską istotą, która zstąpi na obłokach nieba, aby zniszczyć wszystkich i wszystko, co sprzeciwia się Bogu, aby ustanowić nowy porządek rzeczy, nowe królestwo tutaj na ziemi.

Mimo że były to różne rodzaje oczekiwań, miały pewne cechy wspólne. Co najważniejsze, wszystkie widziały mesjasza jako postać wielkości i mocy, która obali wrogów Żydów i ustanowi Izrael jako suwerenne państwo na ziemi, rządząc ludźmi jako upoważniony przedstawiciel Boga na ziemi

Dalej B. Ehrman zauważa: Mając to na uwadze, łatwo zrozumieć, dlaczego po śmierci Jezusa tak trudno było przekonać Żydów, że był mesjaszem. Był po prostu *przeciwieństwem* tego, kim miał być mesjasz, praktycznie z definicji.

Podstawowe pytanie brzmi: czy w czasach Jezusa istniał pogląd (oparty np. na Izajaszu), że Mesjasz będzie cierpieć? Ehrman uważa, że nie, to samo można przeczytać na stronie jewsforjudaism.

W książce "Historia Żydów w starożytności" Łukasza Niesiołowskiego-Spano (historyk starożytności, dziekan Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego) czytamy:
"Opis taki [Iz 11,1-2] wskazuje na teologiczną koncepcję mesjanizmu, a zatem obietnicy przyjścia wybawiciela, który wyzwoli lud Izraela. Biblijne teksty dotyczące mesjasza świadczą o tym, że za takiego wyzwoliciela i pomazańca uznawano władcę. Pojęcie mesjasza narodziło się na pograniczu teologii i polityki jako idea przyszłego władcy wywodzącego się z dynastii Dawidowej, który za sprawą boskiego namaszczenia, a zatem transcendentalnego wyboru wybawi Izrael z opresji."

Ks. Rosik na stronie [link widoczny dla zalogowanych] pisze tak:
"Dotychczas badacze sądzili, że to Chrystus jako pierwszy zaszczepił w umysłach swych uczniów ideę cierpiącego Mesjasza. Oczekiwania mesjańskie, obecne w narodzie wybranym już na kilka wieków przed Chrystusem, na przełomie er nasilały się coraz bardziej. Perspektywa przyszłego królestwa mesjańskiego nabierała szerokich rozmiarów pod pewnymi względami. Pojawiał się rys uniwersalizmu. Chodziło już nie tylko o naród wybrany, ale o przyszłość całego świata. Nabierał na sile rys indywidualizmu. W czasach prorockich idee mesjańskie łączono przede wszystkim z losami całego narodu, teraz zaś losy poszczególnych jednostek łączono z otwarciem na przyjście Mesjasza. Przed rokiem 70 po Chr. wyraźny był także rys polityczny w mesjanizmie żydowskim. [...] Nigdzie przed czasami Chrystusa nie odnaleziono w żydowskich przekonaniach idei Mesjasza, który musi cierpieć za swój lud. Nigdzie – poza zapisem na steli, którą nazwano Objawieniem Gabriela."
Jednak w Wikipedii możemy przeczytać o pewnych kontrowersjach związanych ze stelą i interpretacją:
Większość naukowców wstępnie uznała go za autentyczny, chociaż Årstein Justnes, profesor studiów biblijnych, opublikował pracę obalającą jego autentyczność. Wątpliwości wyrazili także Kenneth Atkinson i Jonathan Klawans.

Dalej możemy przeczytać o problemach z odczytem tekstu i jego interpretacją.

Jakkolwiek było w czasach Jezusa z ideą/ideami mesjasza, to - jak już wspomniałem - jego uczniowie najwyraźniej oczekiwali mesjasza-zwycięzcy. Do wcześniejszych przesłanek dodam słowa Piotra skierowane do Jezusa:
I zaczął ich pouczać, że Syn Człowieczy musi wiele cierpieć, że będzie odrzucony przez starszych, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; że będzie zabity, ale po trzech dniach zmartwychwstanie. 32 A mówił zupełnie otwarcie te słowa. Wtedy Piotr wziął Go na bok i zaczął Go upominać. (Mk 8, 31-32)
Odtąd zaczął Jezus wskazywać swoim uczniom na to, że musi iść do Jerozolimy i wiele cierpieć od starszych i arcykapłanów, i uczonych w Piśmie; że będzie zabity i trzeciego dnia zmartwychwstanie. A Piotr wziął Go na bok i począł robić Mu wyrzuty: «Panie, niech Cię Bóg broni! Nie przyjdzie to nigdy na Ciebie». (Mt 16, 21-22)
Oraz reakcję uczniów na zapowiedź męczeńskiej śmierci:
Pouczał bowiem swoich uczniów i mówił im: «Syn Człowieczy będzie wydany w ręce ludzi. Ci Go zabiją, lecz zabity po trzech dniach zmartwychwstanie». Oni jednak nie rozumieli tych słów, a bali się Go pytać. (Mk 9, 31)

Także Żydzi nie będący wyznawcami Jezusa najwyraźniej oczekiwali mesjasza-zwycięzcy skoro naigrywali się z Jezusa:
Ci zaś, którzy przechodzili obok, przeklinali Go i potrząsali głowami, mówiąc: «Ty, który burzysz przybytek i w trzech dniach go odbudowujesz, wybaw sam siebie; jeśli jesteś Synem Bożym, zejdź z krzyża!» Podobnie arcykapłani z uczonymi w Piśmie i starszymi, szydząc, powtarzali: «Innych wybawiał, siebie nie może wybawić. Jest królem Izraela: niechże teraz zejdzie z krzyża, a uwierzymy w Niego. Zaufał Bogu: niechże Go teraz wybawi, jeśli Go miłuje16. Przecież powiedział: "Jestem Synem Bożym"». Tak samo lżyli Go i złoczyńcy, którzy byli z Nim ukrzyżowani. (Mt 27, 39-44)

Skoro tak, to uwierzywszy w zmartwychwstanie Jezusa uczniowie musieli szukać i musieli znaleźć w Pismach dowód na to, że się mylili co do tego, jakiego mesjasza święte teksty zapowiadają. (Ewentualnie szukali i znaleźli możliwość idei mesjasza cierpiącego i zmartwychwstającego w wyniku czego mieli wizje zmartwychwstałego Jezusa, ale ta hipoteza wydaje mi się mniej prawdopodobna.) W następnym wpisie zajmę się tym, co najprawdopodobniej znaleźli i jak to zinterpretowali, a także zasadnością ich interpretacji. Było to właściwe zrozumienie Pism, jak chcą chrześcijanie, czy jedynie dopasowanie do Jezusa wybranych fragmentów ST?

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Jak mogło wyglądać szukanie Jezusa w Pismach? Ponieważ największym problemem była jego śmierć na krzyżu to zapewne szukano przede wszystkim fragmentów o kimś, kto będzie cierpiał i umrze, co będzie można odnieść do Mesjasza, a najlepiej do samego Jezusa; prawdopodobnie szukano też czegoś o zmartwychwstaniu kogoś takiego. To, co znaleziono dla siebie, wskazywano też potem innym, dlatego trzeba patrzeć, na co powołują się autorzy NT. Jak wiadomo czasami powołują się na zdania, czy tylko ich fragmenty wyrywając je z kontekstu i na pewno nie mówiące o Jezusie, w ogóle nie będące proroctwami, ale coś takiego pierwszych wyznawców Jezusa by nie przekonało, więc nie o takie fragmenty ST chodzi. Trzeba szukać czegoś mocniejszego. Czymś takim zdaje się był Psalm 22. Chrześcijanie od dawna twierdzą, że o Jezusie mówi werset 17:
Bo [sfora] psów mnie opada,
osacza mnie zgraja złoczyńców.
Przebodli ręce i nogi moje,
Jednak z fragmentem "Przebodli ręce i nogi moje" jest pewien problem. Otóż w większości hebrajskich manuskryptów, w tym najważniejszych, jest tam "jak lew są u moich rąk i nóg", co ma duży sens, bo wpisuje się w cały szereg porównań do zwierząt występujących w tym psalmie. Przekłady z "przebodli" oparte są na innych przekładach (np. Septuaginta), które wprawdzie są starsze, ale to jednak przeklady, a nie tekst oryginalny hebrajski. Całe to zamieszanie wynika prawdopodobnie z podobieństwa dwóch hebrajskich liter - zależnie jaką literę się w wyrazie przebodli/lew odczyta, to się otrzyma "przebodli" albo "lew". Dokładniej sprawę omawia Marcin Majewski w podcaście "SPÓR chrześcijan i Żydów o Psalm 22 - KTO MA RACJĘ?", a z żydowskim punktem widzenia można zapoznać się na stronie [link widoczny dla zalogowanych]
Autor zwraca tam uwagę miedzy innymi na takie kwestie:
"Gdyby król Dawid chciał napisać słowo „przebity”, nigdy nie użyłby hebrajskiego słowa kaari. Zamiast tego napisałby albo daqar, albo ratza, które są powszechnymi hebrajskimi słowami w Pismach Żydowskich. Te powszechne słowa oznaczają „dźgać” lub „przebijać”."
I dalej:
"Przekształcenie kaari (כָּאֲרִי) w kaaru (כָּאֲרוּ) poprzez zmianę liter kaf (כּ), alef (א), raish (ר), yod (י), co oznacza „jak lew”, na kaf (כּ), alef (א), raish (ר), vav (ו) nie tworzy hebrajskiego słowa oznaczającego „przebity”, jak twierdzi Rosen. W rzeczywistości kaaru nic nie znaczy. Innymi słowy, to słowo kaaru nie istnieje w języku hebrajskim; to niewiele więcej niż semicki bełkot. Twierdzenie Rosena, że jakiś anonimowy skryba mógł nieumyślnie zmienić kaaru na kaari, jest całkowicie bezpodstawne i zupełnie nie do utrzymania."

Nie potrafię ocenić tej argumentacji ale widzę, że autorzy NT nigdzie nie przytaczają wersu 17-go w brzmieniu z "przebodli", a właściwie to należy powiedzieć, że w ogóle go nie przytaczają. Według mnie (i według wielu uczonych) jest to bardzo mocny argument za tezą, że ci autorzy mieli do czynienia z wersją Psalmu 22 z lwami, a nie z przebodli. Gdyby mieli wersję z przebodli to niewątpliwie by zacytowali ten werset skoro tak usilnie starają się udowodnić z pomocą cytatów, że ST przepowiedział męczeńską śmierć Jezusa. Przecież współcześni apologeci go wskazują.

Skoro nie fragment "Przebodli ręce i nogi moje", to co mogło uczniów Jezusa przekonać do tego, że Psalm 22 o nim mówi? Przede wszystkim losy bohatera Psalmu: najpierw jest opuszczony przez Boga, osaczony przez swoich wrogów, jednak jego los ma szczęśliwe zakończenie i może powiedzieć:
"Bo On nie wzgardził ani się nie brzydził nędzą biedaka,
ani nie ukrył przed nim swojego oblicza
i wysłuchał go, kiedy ten zawołał do Niego».
Dzięki Tobie moja pieśń pochwalna płynie w wielkim zgromadzeniu."

Jednak wielu ludzi może o sobie powiedzieć, że było w poważnych tarapatach, ale Bóg pomógł im się z nich wydostać, a sam Psalm 22 z powodzeniem można interpretować jako uniwersalne przesłanie, psalm o Dawidzie albo o narodzie Izraelskim. Żeby odnieść go do Jezusa trzeba czegoś więcej.
W najstarszej ewangelii, Marka (podobnie Mt 27,46), ostatnie słowa Jezusa na krzyżu brzmią: "Eloi, Eloi, lema sabachthani», to znaczy: Boże mój, Boże mój, czemuś Mnie opuścił?" Mamy tu kilka możliwości:
1. Są to autentyczne słowa Jezusa wyrażające jego żal, może nawet pretensje do Boga. Przecież przed aresztowaniem miał nadzieję, że Bóg odsunie od niego kielich goryczy (chociaż jednocześnie zapewniał, że podda się woli Boga).
2. Autentyczne słowa Jezusa odsyłające do Psalmu 22, który jak wiadomo kończy się happy endem.
3. Marek zmyślił tę wypowiedź bo uważał, że Jezus miał nadzieję na szczęśliwe zakończenie swojej działalności, tzn., że Bóg w ostatniej chwili interweniuje w sprawie Jezusa i tym samym zapoczątkuje wprowadzanie Królestwa Niebieskiego, co jest związane z apokaliptycznym końcem świata.
4. Marek zmyślił tę wypowiedź, ma ona za zadanie odesłać do Psalmu 22.
Każda z tych możliwości ma słabe punkty. Przede wszystkim pomysł, żeby słowami "Boże mój, Boże mój, czemuś Mnie opuścił?" odsyłać do Psalmu 22 (tymi słowami się zaczyna) jest mocno ryzykowny. Można było odesłać czymś z końcówki psalmu, co by nie dawało podejrzeń, że Jezus jedynie wyraża swój żal, zawód, rozgoryczenie. Zauważyli to chyba Łukasz i Jan, bo u nich Jezus tego nie mówi. Ostatnie słowa Jezusa u Łukasza: "Wtedy Jezus zawołał donośnym głosem: Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mojego. Po tych słowach wyzionął ducha.". U Jana: " A gdy Jezus skosztował octu, rzekł: «Wykonało się!» I skłoniwszy głowę oddał ducha." Z drugiej strony Marek prawdopodobnie wskazuje na Psalm 22 pisząc: "Ukrzyżowali Go i rozdzielili między siebie Jego szaty, rzucając o nie losy, co który miał zabrać." (Psalm: "moje szaty dzielą między siebie
i los rzucają o moją suknię.") Wynikałoby z tego, że także słowami o opuszczeniu przez Boga odsyła do Psalmu 22. Czy są to autentyczne słowa Jezusa? G. Vermes twierdzi, że tak ale nie widzi w nich cytowania Psalmu 22 ale wyrażenie przez Jezusa żalu, zawodu, rozgoryczenia. Jednak z autentycznością też jest problem, bo kto miałby Jezusa usłyszeć i zapamiętać bez zniekształceń? Były tam tylko kobiety, do tego stały w oddaleniu. Łukasz i Jan przedstawiają inną wersję wydarzeń, u nich Jezus mówi co innego. W sumie - gdyby zebrać wszystkie wypowiedzi Jezusa na krzyżu - to zebrałoby się tego sporo, co jest mało wiarygodne zważywszy, że na krzyżu Jezus z pewnością bardzo cierpiał i miał problemy z oddychaniem. W sumie według mnie najbardziej prawdopodobna wersja jest taka, że Marek (a za nim Mateusz) zmyślił cytowanie przez Jezusa początku Psalmu 22. Chciał w ten sposób do niego odesłać.
Czy autorzy ewangelii zmyślili także resztę? Być może dzielenie między siebie przez żołnierzy szat Jezusa. Po pierwsze kto by pamiętał taki szczegół, a po drugie co były warte te pokrwawione i pewnie podarte szaty?
Natomiast wyszydzanie przez gapiów i uczonych w Piśmie mogło mieć miejsce.
Mk 15, 29-32:
Ci zaś, którzy przechodzili obok, przeklinali Go, potrząsali głowami, mówiąc: «Ej, Ty, który burzysz przybytek i w trzech dniach go odbudowujesz, zejdź z krzyża i wybaw samego siebie!» Podobnie arcykapłani wraz z uczonymi w Piśmie drwili między sobą i mówili: «Innych wybawiał, siebie nie może wybawić. Mesjasz, król Izraela, niechże teraz zejdzie z krzyża, żebyśmy widzieli i uwierzyli». Lżyli Go także ci, którzy byli z Nim ukrzyżowani.
Ps 22, 8:
Szydzą ze mnie wszyscy, którzy na mnie patrzą,
rozwierają wargi, potrząsają głową:
«Zaufał Panu, niechże go wyzwoli,
niechże go wyrwie, jeśli go miłuje».

W sumie bardzo możliwe, że uczniowie Jezusa w Psalmie 22 zobaczyli swojego mistrza, czym zyskali potwierdzenie, że Jezus to oczekiwany Mesjasz, tylko że inny niż się spodziewano skoro umarł na krzyżu, ale najwyraźniej wybraniec Boga skoro Bóg go wskrzesił z martwych i do tego można o nim przeczytać w Psalmie 22.
Tylko że Psalm 22 nie jest proroctwem o Mesjaszu, w ogóle nie jest proroctwem i tylko kilka wątków można dopasować do Jezusa, innych nie, jeszcze inne do bardzo wielu ludzi, a najważniejszy fragment - "Przebodli ręce i nogi moje" - nie został zacytowany bo najprawdopodobniej oryginalny tekst Psalmu zawiera wersję "jak lew są u moich rąk i nóg".

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Kolejne teksty ST, do których odwołują się chrześcijanie starając się udowodnić, że Jezus jest mesjaszem to tzw. pieśni Sługi Pańskiego u Izajasza, zwłaszcza rozdz. 53, ale także np. 52,13. Podstawowy problem z tymi proroctwami jest taki, że to nigdy dla Żydów nie były proroctwa mesjańskie. Ponieważ jednak chrześcijanie rozpoznają w nich Jezusa i mają go za Mesjasza, to uznają, że są mesjańskie, tylko wcześniej tego nie rozumiano. Wygląda jednak na to, że to oni czegoś w tych tekstach nie rozumieją: Sługą w tych tekstach jest Izrael, naród izraelski, nie jakaś osoba z przyszłości, do tego Mesjasz. Żeby to zauważyć wystarczy spojrzeć na kontekst Ks. Izajasza, a nie tylko na rozdz. 53:
Ty zaś, Izraelu, mój sługo,
Jakubie, którego wybrałem sobie,
potomstwo Abrahama, mego przyjaciela! (41,8)

Teraz więc słuchaj, Jakubie, mój sługo,
Izraelu, którego wybrałem! (44, 1)

Pamiętaj o tych rzeczach, Jakubie,
i żeś sługą moim, Izraelu!
Ukształtowałem ciebie, jesteś moim sługą.
Izraelu, nie pójdziesz u Mnie w niepamięć. (44, 21)

I rzekł mi: «Tyś Sługą moim, <Izraelu>,
w tobie się rozsławię». (49, 3)

Tłumaczenie apologetów, że Izajasz mówi zarówno o Izraelu jak i osobie Mesjasza, a konkretnie przepowiada Jezusa jest mocno naciągane. Kontekst jest jeden: Sługa to naród izraelski, wszystko tam do tego pasuje. Natomiast do Jezusa jedynie fragmenty, gdy się je wyrwie z kontekstu. Na tej zasadzie do wielu ludzi można coś dopasować. Nie ma nic dziwnego w tym, że w tak dużym tekście jakim jest ST jako całość, znalazły się fragmenty pasujące do Jezusa.

W następnym wpisie dokładniejsze omówienie Izajasza i tych fragmentów, które wskazują autorzy NT.

Gość

GPT:
To bardzo trafne pytanie — i w gruncie rzeczy **dotyka samego serca chrześcijańskiej teologii mesjańskiej**.

### 🔹 Co by miało „przeszkadzać” w tym, że Sługa z Izajasza to Izrael, ale ostatecznie spełnia się to w Jezusie — pochodzącym z Izraela i reprezentującym cały naród, a zarazem przynoszącym zbawienie światu?

**Odpowiedź brzmi: nic nie przeszkadza – wręcz przeciwnie, to doskonale współgra z chrześcijańskim rozumieniem misji Jezusa.**

---

## 🔹 1. Jezus jako uosobienie Izraela

W chrześcijańskiej teologii Jezus **nie zastępuje** Izraela, ale **uosabia go**, reprezentuje — jest „nowym Izraelem”, który w pełni wypełnia to, do czego naród był powołany:

> „Z Egiptu wezwałem Syna mego” (Oz 11,1 / Mt 2,15) – tekst, który w ST mówi o Izraelu, Mateusz odnosi do Jezusa.

### Czyli:

* Izrael = sługa Pana
* Jezus = prawdziwy Sługa, doskonały Izraelita, który wiernie wypełnia wolę Ojca
* W nim spełnia się misja Izraela: **być światłem dla narodów** (Iz 49,6)

---

## 🔹 2. Izrael jako sługa, który rodzi Mesjasza

Nawet jeśli przyjmiemy, że "Sługa" z Iz 53 to zbiorowy Izrael:

* **to właśnie z tego cierpiącego narodu** wyłania się Jezus
* i **to przez cierpienie tego narodu (zwłaszcza w osobie Jezusa)** przychodzi zbawienie dla wszystkich

W sensie duchowym: **Izrael cierpi — i przez to cierpienie rodzi zbawienie**.
W sensie chrześcijańskim: **Jezus, który jest z Izraela, bierze na siebie grzechy świata**.

---

## 🔹 3. Mesjasz dla świata – zapowiedziany w ST

Prorocy mówili nie tylko o odnowie Izraela, ale o **zbawieniu narodów**:

* Iz 49,6:

> „To zbyt mało, że jesteś Mi sługą, by podźwignąć pokolenia Jakuba... uczynię cię światłością dla pogan, aby moje zbawienie dotarło aż do krańców ziemi.”

To wprost zapowiada **rozszerzenie misji Mesjasza poza Izrael**.

---

## 🔹 4. Z punktu widzenia judaizmu – co przeszkadza?

Tutaj są różnice:

* Dla **tradycyjnego judaizmu** Mesjasz:

* ma przywrócić królestwo Izraela
* odbudować Świątynię
* przynieść pokój światu w sposób widzialny
* **a nie cierpieć i umrzeć**

Dlatego **Jezus nie spełnia „klasycznych” oczekiwań mesjańskich**, stąd odrzucenie Go jako Mesjasza.

Ale chrześcijanie odpowiadają:
👉 *Jezus przynosi głębsze, duchowe odkupienie – królestwo nie z tego świata.
Pierwsze przyjście to krzyż i odkupienie, drugie – sąd i chwała.*

---

## 🔹 5. Czy zatem nie można pogodzić obu perspektyw?

W pewnym sensie można:

* Chrześcijanie wierzą, że **Izrael nie został odrzucony**, ale **stał się błogosławieństwem dla narodów**, bo z niego pochodzi Jezus.
* Jezus **nie odcina się od narodu**, ale go **wypełnia i przekracza**:

> „Zbawienie pochodzi od Żydów” (J 4,22)

---

## 🔚 Podsumowanie:

👉 **Nic nie stoi na przeszkodzie**, by uznać, że "Sługa" z Izajasza to Izrael – i że jego misja kulminuje w Jezusie, **który jest Izraelem w osobie**, i który **rozszerza tę misję na całą ludzkość**.

To nie wyklucza żydowskiej tożsamości „Sługi”, ale raczej **ukazuje jej spełnienie w osobie Mesjasza** – tak jak ziarno staje się drzewem. I właśnie w tym chrześcijanie widzą piękno objawienia: **Bóg działa przez historię Izraela, by zbawić cały świat.**

Jeśli chcesz, mogę też przygotować zestawienie:
📜 *Izajasz 53 — interpretacja judaistyczna vs. chrześcijańska* — z odniesieniami do konkretnych komentarzy rabinicznych i ojców Kościoła.

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Mała zmiana planów. Dzisiaj trochę o AI ponieważ niektórzy ludzie traktują ją jak jakąś wyrocznię, autorytet. Okazuje się, że wypowiedź AI zależy od tego, w jakim języku zada się pytanie, a nawet od tego, czy postawimy znak zapytania. Oczywiście najwięcej zależy od tego, w jaki sposób sformułujemy pytanie i "komu" je zadamy.

anbo w Google Chrome:
dlaczego chrzescijanska interpretacja izajasza jest bledna
AI:
Chrześcijańska interpretacja Księgi Izajasza, zwłaszcza w odniesieniu do mesjańskich proroctw, jest przedmiotem dyskusji i różnych poglądów. Zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy chrześcijańskiej interpretacji, zgadzają się, że Izajasz zawiera proroctwa dotyczące przyszłego Mesjasza, jednak różnią się w szczegółach i sposobie ich odniesienia do osoby Jezusa z Nazaretu.

anbo:
why the christian interpretation of isiah is wrong
AI (po przetłumaczeniu):
Chrześcijańskie interpretacje niektórych fragmentów Księgi Izajasza, w szczególności Izajasza 7:14 i Izajasza 53, są kwestionowane przez niektórych uczonych i żydowskich interpretatorów, którzy twierdzą, że fragmenty te nie odnoszą się do Jezusa, jak wierzą chrześcijanie. Krytycy wskazują na błędne tłumaczenia, błędne interpretacje kontekstowe i alternatywne interpretacje żydowskie na poparcie swoich twierdzeń.

anbo:
dlaczego chrzescijanska interpretacja izajasza jest bledna?
AI:
Chrześcijańska interpretacja Księgi Izajasza, zwłaszcza rozdziałów 7 i 53, jest kwestionowana przez niektórych badaczy i rabinów ze względu na sposób, w jaki te fragmenty są odnoszone do Jezusa.

anbo: why the christian interpretation of isiah is wrong?
AI (po przetłumaczeniu):
Twierdzenie, że chrześcijańskie interpretacje Księgi Izajasza, w szczególności w odniesieniu do Izajasza 7:14 i Izajasza 53, są błędne, opiera się na argumentach dotyczących błędnego tłumaczenia i błędnej kontekstualizacji. Krytycy twierdzą, że hebrajskie słowo „almah” w Izajasza 7:14, często tłumaczone jako »dziewica«, w rzeczywistości oznacza „młodą kobietę”, a fragment ten odnosi się do znaku dla króla Achaza jego czasów, a nie przyszłego Mesjasza. Podobnie argumentują, że Izajasz 53, często interpretowany jako proroctwo o cierpieniu i śmierci Jezusa, jest lepiej rozumiany jako odnoszący się do narodu izraelskiego jako całości lub konkretnie do cierpienia narodu żydowskiego.

anbo:
ChatGPT: dlaczego chrzescijanska interpretacja izajasza jest bledna?
Chrześcijańska interpretacja Księgi Izajasza, zwłaszcza tzw. Pieśni o Słudze Pańskim (np. Iz 52:13–53:12), od wieków budzi kontrowersje, zwłaszcza w kontekście żydowsko-chrześcijańskiego dialogu. Poniżej przedstawiam główne argumenty, dlaczego wielu żydowskich uczonych (i nie tylko) uważa chrześcijańską interpretację tych fragmentów za błędną:
Podsumowanie
Z żydowskiej perspektywy chrześcijańska interpretacja Izajasza 53 jest błędna, ponieważ:
ignoruje kontekst literacki i historyczny,
opiera się na odczytaniu retroaktywnym (z wiarą w Jezusa jako Mesjasza),
przekształca kolektywną tożsamość „sługi” (Izrael) w jednostkową (Jezus),
przypisuje Jezusowi funkcję mesjańską, której nie potwierdzają inne proroctwa.

anbo:
czy chrzescijanska interpretacja izajasza jest bledna?
AI:
Nie, chrześcijańska interpretacja Księgi Izajasza nie jest zasadniczo błędna. Chrześcijanie wierzą, że wiele proroctw Izajasza odnosi się do Jezusa i jego misji. Jednakże, judaizm i chrześcijaństwo mają różne rozumienie tych proroctw, co prowadzi do odmiennych interpretacji.

anbo: Is the Christian interpretation of isiah wrong?
AI (po przetłumaczeniu):
Twierdzenie, że chrześcijańskie interpretacje Księgi Izajasza, w szczególności w odniesieniu do Izajasza 7:14 i Izajasza 53, są błędne, opiera się na argumentach dotyczących błędnego tłumaczenia i błędnej kontekstualizacji. Krytycy twierdzą, że hebrajskie słowo „almah” w Izajasza 7:14, często tłumaczone jako »dziewica«, w rzeczywistości oznacza „młodą kobietę”, a fragment ten odnosi się do znaku dla króla Achaza jego czasów, a nie przyszłego Mesjasza. Podobnie argumentują, że Izajasz 53, często interpretowany jako proroctwo o cierpieniu i śmierci Jezusa, jest lepiej rozumiany jako odnoszący się do narodu izraelskiego jako całości lub konkretnie do cierpienia narodu żydowskiego.

ChatGPT:
Podsumowanie:
Chrześcijańska interpretacja Księgi Izajasza nie jest błędna wewnętrznie – ma sens w ramach chrześcijańskiej teologii. Nie pokrywa się jednak z oryginalnym, żydowskim kontekstem ani z historycznym rozumieniem intencji autora. To przykład tzw. reinterpretacji religijnej, która jest powszechna w tradycjach wiary.

anbo: czy chrzescijanska metoda szukania proroctw dotyczacych jezusa w starym testamencie jest poprawna
AI:
Metoda interpretacji Starego Testamentu przez chrześcijan, polegająca na odnajdywaniu w nim zapowiedzi osoby i misji Jezusa, jest złożonym zagadnieniem. Z jednej strony, w Nowym Testamencie wielokrotnie podkreśla się, że Jezus wypełnia proroctwa Starego Testamentu. Z drugiej strony, hermeneutyka (czyli nauka o interpretacji tekstów) sugeruje, że historyczno-gramatyczna analiza tekstu jest podstawą poprawnej interpretacji, a dosłowne znaczenie tekstu powinno być brane pod uwagę w pierwszej kolejności. Wiele z tych zapowiedzi ma kontekst historyczny i kulturowy, który różni się od czasów Jezusa.

anbo: czy chrzescijanska metoda szukania proroctw dotyczacych jezusa w starym testamencie jest poprawna?
Chrześcijańska metoda odnajdywania proroctw dotyczących Jezusa w Starym Testamencie jest szeroko stosowana, ale jej poprawność jest przedmiotem dyskusji. Używanie Starego Testamentu jako proroctw o Jezusie jest powszechne w chrześcijaństwie, jednak interpretacje mogą się różnić, a niektórzy krytycy kwestionują bezpośrednie powiązania.

anbo: is the Christian method of looking for prophecies concerning jesus in the old testament correct?
AI (po przetłumaczeniu):
Chrześcijańska metoda interpretowania proroctw Starego Testamentu jako zapowiedzi Jezusa jest złożonym i kontrowersyjnym tematem, mającym zarówno silne poparcie, jak i znaczącą krytykę. Podczas gdy chrześcijanie wierzą, że proroctwa te wypełniły się w życiu, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa, wielu biblistów i żydowskich przywódców religijnych ma odmienne poglądy na ich znaczenie i zastosowanie.

ChatGPT:
Podsumowanie
Czy metoda chrześcijańska jest „poprawna”?
W ramach wiary chrześcijańskiej – zdecydowanie tak.
W ramach krytyki historycznej – niekoniecznie.
W ramach judaizmu – zdecydowanie nie.
Twoje stanowisko będzie zależało od tego, czy oceniasz Biblię jako tekst natchniony przez Boga, czy jako zbiór starożytnych pism interpretowanych przez różne społeczności w różnym czasie.

anbo: dlaczego chrzescijanska metoda szukania proroctw dotyczacych jezusa w starym testamencie jest poprawna?
AI:
Chrześcijańska metoda odnajdywania proroctw dotyczących Jezusa w Starym Testamencie jest poprawna, ponieważ opiera się na przekonaniu, że Stary Testament zawiera zapowiedzi (proroctwa) dotyczące przyjścia Mesjasza, a te zapowiedzi znajdują swoje spełnienie w osobie i życiu Jezusa Chrystusa. Ewangelie, w których opisane jest życie Jezusa, często odwołują się do Starego Testamentu, wskazując na konkretne wersety, które rzekomo się w nim spełniły.

anbo: why is the christian method of looking for prophecies concerning jesus in the old testament correct?
AI (po przetłumaczeniu):
Chrześcijanie wierzą, że Stary Testament zawiera proroctwa dotyczące Jezusa, ponieważ interpretują go jako jednolitą historię prowadzącą do Jezusa i wypełnioną przez Niego. Interpretacja ta opiera się na przekonaniu, że Stary Testament jest natchniony przez Boga i że jego proroctwa, choć czasami zawoalowane, ostatecznie wypełniły się w życiu, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa.

ChatGPT:
To ważne pytanie, które porusza zarówno kwestie teologiczne, jak i historyczno-hermeneutyczne. Oto główne powody, dla których wielu badaczy — szczególnie świeckich oraz żydowskich — uważa, że chrześcijańska metoda szukania proroctw o Jezusie w Starym Testamencie (Tanachu) jest problematyczna: [dalej jest to samo, co w odpowiedzi na pytanie z "nie", przytoczę to dalej]

anbo: dlaczego chrzescijanska metoda szukania proroctw dotyczacych jezusa w starym testamencie nie jest poprawna?
AI:
Chrześcijańska metoda odnajdywania proroctw dotyczących Jezusa w Starym Testamencie jest krytykowana za to, że często nadmiernie interpretuje teksty, nadając im znaczenia, które nie były pierwotnie zamierzone przez autorów Starego Testamentu. Dodatkowo, selektywne dobieranie fragmentów i pomijanie kontekstu historycznego i kulturowego może prowadzić do fałszywych wniosków i wypaczenia znaczenia pierwotnych tekstów.

anbo: why is the christian method of looking for prophecies concerning jesus in the old testament not correct?
AI (po przetłumaczeniu):
Chrześcijańska metoda znajdowania proroctw o Jezusie w Starym Testamencie jest często kwestionowana, ponieważ wiele fragmentów Starego Testamentu cytowanych jako proroctwa jest interpretowanych inaczej w ich oryginalnym kontekście. Naukowcy wskazują, że fragmenty te często odnoszą się do wydarzeń lub postaci historycznych, a nie do przyszłego Mesjasza, a autorzy Nowego Testamentu czasami reinterpretowali lub nawet zniekształcali te fragmenty, aby pasowały do ich narracji.

ChatGPT:
To ważne pytanie, które porusza zarówno kwestie teologiczne, jak i historyczno-hermeneutyczne. Oto główne powody, dla których wielu badaczy — szczególnie świeckich oraz żydowskich — uważa, że chrześcijańska metoda szukania proroctw o Jezusie w Starym Testamencie (Tanachu) jest problematyczna:
1. Brak zgodności z kontekstem historyczno-literackim
2. Anachronizm (czytanie Nowego Testamentu wstecz)
3. Midrasz i typologia – luźne powiązania
4. Różnice językowe i przekładowe
5. Brak takiego odczytania w judaizmie
6. Cel apologetyczny i kerygmatyczny
Podsumowanie:
Chrześcijańska metoda czytania Starego Testamentu jako zbioru proroctw o Jezusie:
nie respektuje oryginalnego znaczenia tekstów, jest anachroniczna,
bazuje często na typologii i symbolice, a nie literalnych przepowiedniach, nie jest zgodna z żydowską tradycją interpretacyjną.

Nie oznacza to, że taka lektura jest bezwartościowa – ma sens teologiczny w ramach chrześcijańskiej wiary – ale z punktu widzenia historyczno-krytycznego i żydowskiego, jest metodologicznie wątpliwa.

Skąd różnice w odpowiedziach na pytania zadawane AI w Google Chrome po polsku i angielsku? Biorą się ze sposobu działania tej pseudointeligencji (w zasadzie to nie jest sztuczna inteligencja) i tego, z jakich zasobów internetowych korzysta AI Google Chrome. Na polskich stronach jest mniej krytycznych tekstów, więcej jest pisanych z chrześcijańskiego punktu widzenia. (Podobnie jest z Wikipedią: anglojęzyczna ma więcej objaśnień pisanych z krytycznego punktu widzenia, polskojęzyczna miewa mocne naleciałości religijne, że tak powiem.)

lucek · Dołączył: 18 Lut 2011 Posty: 9503 Przeczytał: 33 tematy

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Zabaw z ChatGPT ciąg dalszy.

anbo:
znajdź proroctwa w biblii dla człowieka, który często chorował, wychowywał się bez ojca, nie miał wykształcenia, był samotny, wierzył w boga, potem stracił wiarę i znowu ją odzyskał, dużo podróżował

ChatGPT:
To, co opisujesz – historia człowieka często chorującego, wychowywanego bez ojca, bez wykształcenia, samotnego, który stracił i odzyskał wiarę oraz dużo podróżował – może nie być dosłownie opisane w jednym fragmencie Biblii jako konkretne proroctwo, ale wiele postaci biblijnych i proroczych obrazów zawiera elementy tej historii. Poniżej znajdziesz przykłady fragmentów biblijnych, które odnoszą się do tych elementów życia i mogą być rozumiane jako uniwersalne przesłania lub "proroctwa" odnoszące się do ludzi z taką historią:
1. Częste choroby / cierpienie
Izajasz 53:3–5 (o cierpiącym Słudze Pańskim – mesjańska zapowiedź):

„Wzgardzony był i opuszczony przez ludzi, Mąż boleści, doświadczony w cierpieniu (...). Lecz On się obarczył naszym cierpieniem, On dźwigał nasze boleści (...).”

Ten fragment mówi o kimś, kto zna cierpienie, ale też przynosi nadzieję – że cierpienie nie jest bez sensu.

2. Wychowanie bez ojca / samotność
Psalm 68:6:

„Ojcem dla sierot i obrońcą wdów jest Bóg w swym świętym mieszkaniu.”

Psalm 27:10:

„Choćby mnie opuścili ojciec i matka, Pan jednak mnie przygarnie.”

Te wersety pokazują, że Bóg szczególnie troszczy się o tych, którzy zostali pozbawieni rodziny.

3. Brak wykształcenia / niska pozycja społeczna
1 Koryntian 1:27–29:

„Ale to, co głupie u świata, wybrał Bóg, aby zawstydzić mądrych, i to, co słabe u świata, wybrał Bóg, aby zawstydzić to, co mocne.”

To fragment mówiący o tym, że Bóg często wybiera tych, którzy są mało znaczący w oczach świata, by realizować swoje plany.

4. Samotność i podróże
Psalm 139:9–10:

„Choćbym wziął skrzydła jutrzenki i zamieszkał na krańcu morza, tam również ręka Twoja będzie mnie prowadzić.”

Hebrajczyków 11:13 (o wiernych wędrowcach w wierze):

„Wyznali, że są gośćmi i pielgrzymami na ziemi.”

Pielgrzymowanie, podróże i samotność to motywy bardzo obecne w Biblii – często są obrazem duchowej drogi.

5. Utrata i odzyskanie wiary
Ozeasz 2:16–17, 21–22:

„Dlatego oto Ja zwabię ją, zaprowadzę na pustynię i przemówię do jej serca (...). I stanie się w owym dniu – mówi Pan – że nazwiesz Mnie: Mój Mąż (...). I zaręczę cię z sobą na wieki.”

Bóg pokazuje, że nawet gdy ktoś odchodzi, On nadal woła i przyciąga na nowo. To szczególnie ważne dla tych, którzy „stracili wiarę”.

6. Proroctwo nadziei – o człowieku złamanym, ale przez Boga podniesionym
Izajasz 42:3:

„Trzciny nadłamanej nie dołamie, knotka tlejącego nie dogasi.”

To bardzo osobisty obraz – Bóg nie odrzuca tych, którzy są złamani, lecz ich delikatnie podnosi.
______________
Jak widać stosując metodę ewangelistów (zwłaszcza Mateusza) można w Biblii znaleźć "proroctwa" dla różnych postaci zmyślonych albo prawdziwych. Biblia jest zbiorem tak wielu tekstów, w tym takich, które są symboliczne albo można je tak traktować, że wycinając z kontekstu dosłownie odczytane fragmenty albo odczytane metaforycznie, uzyska się punktowe odniesienia do różnych ludzi. Dokładnie tak to wygląda z "proroctwami" dotyczącymi Jezusa. Każdy może to sobie sprawdzić zlecając ChatGPT znalezienie proroctw dla wymyślonej albo prawdziwej postaci.

Gość

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Odniosę się do:

Biblia zawiera *proroctwa mesjańskie w sensie ścisłym* (np. Daniel
9, Micheasz 5, Izajasz 53), które:

*

powstały przed narodzinami Jezusa,

*

zawierają szczegóły nieprawdopodobne do spełnienia przypadkiem,

*

nie są jedynie alegorią (np. czas, miejsce, sposób śmierci itd.).

Skoro bawimy się AI, to odpowiem z pomocą ChatGPT:

Problemy z chrześcijańską interpretacją Dn 9,24–27:
1. Wyliczenie 490 lat bazuje na założeniu, że 70 tygodni to 70 tygodni lat, co jednak nie wynika z samego tekstu Dn 9.
2. Wydarzenie, od którego należy liczyć nie jest w tekście określone ściśle ("wydaniu słowa, aby odbudować Jeruzalem"). Mogą to być: dekret Cyrusa (538/537 r. p.n.e.) albo którtyś z dekretów Artakserksesa (457 r. p.n.e. albo 444 r. p.n.e.)
3. Tekst mówi o pomazańcu, który zostanie zabity - takim pomazańcem może być arcykapłan Oniasz III zamordowany ok. 171 r. p.n.e.

Najkrócej mówiąc w chrześcijańskiej interpretacji przyjęto kilka założeń, z którymi nie zgadzają się badacze krytyczni.

Interpretacja historyczno-krytyczna:
Autorem nie jest Daniel z VI w. p.n.e., lecz anonimowy Żyd z II w. p.n.e. (czas Antiocha IV).
Tekst to typowa apokaliptyka żydowska: pseudo-proroctwo opisujące przeszłość jako "przyszłość".
"70 tygodni" to schemat literacki z silnie symboliczną numerologią: 7 × 10 = pełnia czasu, oczyszczenie.
"Pomazaniec" nie oznacza Jezusa w sensie historycznym (to późniejsza chrześcijańska reinterpretacja), tylko arcykapłana Oniasza III.
Ostateczna zapowiedź końca cierpienia to wyzwolenie świątyni przez Machabeuszy – 164 p.n.e.

Problemy z chrześcijańską interpretacją Micheasz 5:
1. Micheasz 5:1-5 (lub 5:2-6) opisuje przyszłego króla, który będzie panował w pokoju i zjednoczy Izrael. Nie ma tam jednoznacznego odniesienia do postaci boskiej lub wcielenia.
2. Cytaty z NT często są niedokładne lub przekształcone w sposób wspierający teologię chrześcijańską. Mateusz 2:6 zmienia i adaptuje tekst Micheasza, aby pasował do opowieści o Jezusie.
3. W języku hebrajskim wyrażenie "miqedem, mimei olam" (od dawna, od dni starożytnych) zwykle odnosi się do czasów dawidowych lub pradawnej przeszłości, a nie do wieczności w sensie metafizycznym.
4. Micheasz opisuje przywódcę, który "będzie pasł swój lud w mocy Jahwe", pokona wrogów Izraela (np. Asyryjczyków), a jego panowanie przyniesie pokój. To obraz polityczny i militarny, nie duchowy ani metafizyczny.

Izajasza omówiłem wcześniej. (Główny zarzut jest taki, że autor mówiąc o Słudze mówi o Izraelu, Izraelitach zbiorczo.)

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Jeszcze o Izajaszu. Oprócz tego, że u Izajasza Sługa to postać zbiorowa, Izrael, naród izraelski, to do Jezusa nie pasuje kilka cech Sługi:

Dręczono Go, lecz sam się dał gnębić,
nawet nie otworzył ust swoich.
Jak baranek na rzeź prowadzony,
jak owca niema wobec strzygących ją,
tak On nie otworzył ust swoich.
Iz 53, 7

W ewangeliach Jezus całkiem sporo mówi na krzyżu, a wcześniej w czasie przesłuchań też nie milczy.

Grób Mu wyznaczono między bezbożnymi,
i w śmierci swej był [na równi] z bogaczem,
chociaż nikomu nie wyrządził krzywdy
i w Jego ustach kłamstwo nie postało.
Iz 53, 9

Według NT Jezus został złożony w pojedynczym grobie Józefa z Arymatei.

lucek · Dołączył: 18 Lut 2011 Posty: 9503 Przeczytał: 33 tematy

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

O czasie powstania Księgi Daniela Witold Tyloch w "Dziejach ksiąg Starego Testamentu" napisał tak:

"Księga Daniela, która w kanonie chrześcijańskim zaliczana jest do ksiąg
prorockich. Według tej księgi jej autor miał żyć w VII-VI w. p.n.e.
Tymczasem okazało się, że księga ta powstała w II wieku p.n.e. i należy do
rodzaju literackiego określanego mianem apokalipsy."

O tym, do czego prowadziło (i prowadzi) traktowanie Księgi Daniela jako proroctw W. Tyloch napisał tak:

"Księgę Daniela ze względu na jej apokaliptyczny charakter przez długi
czas uważano za proroctwo ukazujące dzieje świata aż po jego kres. Toteż
jej interpretatorzy często dopatrywali się w niej zapowiedzi wydarzeń
swoich czasów. Na tej zasadzie w starożytności upatrywano w czwartym
zwierzęciu z drugiej wizji królestwa hellenistyczne lub imperium rzymskie,
w średniowieczu zaś potęgę muzułmańską, a w czasach nowożytnych
różne współczesne państwa. Luter zaś widział w nim papieża. W ubiegłym
stuleciu jeden z egzegetów dopatrzył się w księdze zapowiedzi Wiosny
Ludów. Znalazł się nawet taki, który twierdził, że mały róg z tej wizji
oznacza ostry czubek pruskiej pikielhauby. Byli też tacy, dla których
księga była zapowiedzią obu wojen światowych, a i dziś dla różnych
amatorów jest ona podstawą do snucia różnych fantastycznych hipotez
i teorii."

Widać jak teksty ST były (są i będą) reinterpretowane, gdy okazuje się, że wcześniejsza interpretacja się nie sprawdziła. (Patrz przepowiadanie rychłego końca świata przez chrześcijan w różnych okresach czasu, współcześnie przez Świadków Jehowy.) Jest to możliwe ponieważ tzw. proroctwa napisane zostały językiem dającym takie możliwości. Pod postaci i wydarzenia można podłożyć nie jednego człowieka i nie jedno wydarzenie, ale różne, bo nie są zapowiedziane wprost, dokładnie, ale językiem niejednoznacznym. Czy to znaczy, że chrześcijańska interpretacja Daniela wciąż może być słuszna? Krytyczni badacze uważają, że nie, przesłanki przedstawiłem wcześniej. A nawet jeśli nie dowodzą błędności chrześcijańskiej interpretacji, to nie jest tak, że teksty Daniela w sposób oczywisty przepowiedziały Jezusa, że - jak tu zapodano wcześniej - "zawierają szczegóły nieprawdopodobne do spełnienia przypadkiem". Otóż wcale nie są to szczegóły i nie można ich jednoznacznie przypisać do Jezusa, w dodatku zawierają kwestie nie pasujące do Jezusa, co je dyskwalifikuje jako proroctwa o tym człowieku. Nie można lekceważyć tych niezgodności skoro mówi się, że proroctwo dotyczy Jezusa, bo się zgadza z tym, co o tym człowieku wiemy. Otóż skoro się nie zgadza, to nie może go dotyczyć. Skoro stosuje się jakieś kryterium to trzeba być w tym konsekwentnym. I jeszcze raz: nie dotyczy go jednoznacznie skoro można przedstawić interpretacje alternatywne, a interpretacja chrześcijańska budzi poważne wątpliwości badaczy krytycznych.

lucek · Dołączył: 18 Lut 2011 Posty: 9503 Przeczytał: 33 tematy

na szczęście, praktycznie nie znam biblii i nie mogę się autorytatywnie wypowiadać, to na pierwszy rzut oka, przy twoim sposobie jej odczytania, biblia nie trzyma się kupy ... zwłaszcza, gdy ST chce się traktować dosłownie, i przez jego pryzmat oceniać NT i jego nauczanie ... w dodatku obecna nauka np. KrK nie jest tylko wyinterpretowaniem nauki z biblii ... raczej ma pozostawać w zgodności z jej duchem i nie być z nią w sprzeczności ...

anbo · Dołączył: 09 Lut 2006 Posty: 6687 Przeczytał: 43 tematy

Analiza kolejnych "proroctw".

"Wtedy Judasz, który Go wydał, widząc, że Go skazano, opamiętał się, zwrócił trzydzieści srebrników arcykapłanom i starszym i rzekł: «Zgrzeszyłem, wydawszy krew niewinną». Lecz oni odparli: «Co nas to obchodzi? To twoja sprawa». Rzuciwszy srebrniki ku przybytkowi, oddalił się, potem poszedł i powiesił się. Arcykapłani zaś wzięli srebrniki i orzekli: «Nie wolno kłaść ich do skarbca świątyni, bo są zapłatą za krew». Po odbyciu narady kupili za nie Pole Garncarza, na grzebanie cudzoziemców. Dlatego pole to aż po dziś dzień nosi nazwę Pole Krwi. Wtedy spełniło się to, co powiedział prorok Jeremiasz: Wzięli trzydzieści srebrników, zapłatę za Tego, którego oszacowali synowie Izraela. I dali je za Pole Garncarza, jak mi Pan rozkazał." (Mt 27, 3-10)

Mateusz odwołuje się do Jeremiasza, ale u Jeremiasza nigdzie nie ma fragmentu, który mówiłby o trzydziestu srebrnikach i zakupie pola garncarza. Są jedynie rozrzucone po tekście wzmianki o: garncarzu i glinie (Jr 18, 2), dzbanie, garncarzu, sądzie, polu i Dolinie Hinnom (Jr 19, 1-11), kupnie pola za pieniądze (Jr 32,6-15). Temu co napisał Mateusz bliżej do Zachariasza: "Potem zwróciłem się do nich: Jeżeli to uznacie za słuszne, dajcie mi zapłatę, a jeżeli nie - zostawcie ją sobie! I odważyli mi trzydzieści srebrników. Jednak Pan rzekł do mnie: «Wrzuć do skarbony tę nadzwyczajną zapłatę, której w ich przekonaniu byłem godzien». Wziąłem więc trzydzieści srebrników i wrzuciłem je do skarbony domu Pańskiego." (Za 11, 12–13) - mowa tu jest o trzydziestu srebrnikach, zapłacie i odrzuceniu.
Dlaczego więc Mateusz twierdzi, że mówi o proroctwie Jeremiasza? Dwa powody: Jeremiasz był uważany za ważniejszego proroka, w jego tekście są motywy pola, garncarza i sądu.
Jak widać Mateusz w sposób wybiórczy potraktował biblijne teksty dwóch autorów, połączył w jedno, co mu pasowało do Jezusa i Judasza, następnie stwierdził, że jest to proroctwo o Jezusie i Judaszu i przypisał je ważnemu prorokowi. Tylko co warte jest "proroctwo", które według zastosowanej metody można znaleźć w Biblii w zasadzie dla każdego, co pokazałem wcześniej z pomocą ChatGPT? Według mnie Mateusz manipulował biblijnymi tekstami (wcześniej pisałem o "proroctwie" mówiącym o wezwaniu Jezusa z Egiptu), żeby wyprodukować proroctwa o Jezusie. Wygląda na to, że większą wagę przywiązywał do ilości niż jakości.

Kolejna ciekawostka u Mateusza:
A oto zasłona przybytku rozdarła się na dwoje z góry na dół; ziemia zadrżała i skały zaczęły pękać. Groby się otworzyły i wiele ciał Świętych, którzy umarli, powstało. I wyszedłszy z grobów po Jego zmartwychwstaniu, weszli oni do Miasta Świętego i ukazali się wielu. (Mt 27, 51-53)

Po przeczytaniu tego tekstu pojawia się w głowie jedno zasadnicze pytanie: dlaczego żadne inne źródła (w tym teksty NT) nie wspominają o powyższych wydarzeniach? Przecież zmartwychwstanie świętych i ich ukazanie się to nie jest coś, co zdarza się często. (Mnie się nawet zdaje, że nie zdarzyło się nigdy.) Dodatkowo Mateusz opisał zdarzenia mające nastąpić w czasach ostatecznych, co powinno być kolejnym powodem, żeby o tym ktoś jeszcze (np. pozostali ewangeliści) wspomniał.
I na koniec taka ciekawostka: w tekście Mateusza święci żydowscy zmartwychwstali w chwili śmierci Jezusa ale z grobów wyszli dopiero trzy dni później. Ciekawe dlaczego czekali trzy dni i co się z nimi stało, że słuch o nich zaginął po tym, jak "ukazali się wielu"?