ŚFiNiA

anbo

Zadałem AI pytanie: Czym się różni solipsysta od solipsysty epistemologicznego? Po dłuższej rozmowie doszliśmy do miejsca:

anbo:
Czyli tak naprawdę chodzi tutaj o stopień przekonania?

ChatGPT powiedział:
Dokładnie! To świetne podsumowanie. W istocie chodzi o stopień przekonania w istnienie świata zewnętrznego, a także o to, jak bardzo traktujemy nasze przekonania jako pewne lub hipotezy robocze.

W przypadku solipsysty epistemologicznego, głównie chodzi o to, że nie ma on absolutnej pewności co do istnienia świata zewnętrznego. Dla niego to pozostaje pytaniem, które nie da się ostatecznie rozstrzygnąć. Zatem w jego podejściu stopień przekonania o istnieniu zewnętrznego świata jest minimalny – ma on świadomość, że to tylko założenie, które przyjmuje na potrzeby codziennego funkcjonowania.

Natomiast dla realisty (kogoś, kto wierzy, że świat zewnętrzny istnieje niezależnie od nas), stopień przekonania w tę tezę jest wysoki. Taka osoba uważa, że istnieje silna przesłanka (czy to w postaci dowodów, intuicji, doświadczenia), że świat zewnętrzny jest prawdziwy.

anbo:
Jeśli chodzi o stopień przekonania, a solipsysta ma małe przekonanie o istnieniu innych ludzi prócz niego i w ogóle wszystkiego, bo to tylko twory jego umysłu, to co można powiedzieć o solipsystach epistemologicznych uważających się za chrześcijan?

ChatGPT:
To jest naprawdę ciekawe pytanie! Solipsyzm epistemologiczny w kontekście wiary, zwłaszcza w przypadku osoby wierzącej w religię (np. chrześcijaństwo), stawia interesujące wyzwanie, ponieważ wiąże się z głęboko różnymi założeniami o naturze rzeczywistości. Takie połączenie może prowadzić do pewnych napięć w samej filozofii solipsyzmu, szczególnie jeśli chodzi o wiarę w inne osoby, Boga czy świat zewnętrzny.

Solipsyzm epistemologiczny a chrześcijaństwo
Chrześcijaństwo, jak wiele religii, zakłada istnienie innych ludzi oraz Boga, którego istnienie nie jest zależne od naszego umysłu. W chrześcijaństwie Bóg jest postrzegany jako osoba i byt transcendentny, który istnieje niezależnie od naszych doświadczeń, przekonań czy postrzegania. Istnieje więc zasadniczy konflikt pomiędzy solipsyzmem epistemologicznym, który podważa istnienie czegokolwiek poza własnym umysłem, a chrześcijaństwem, które opiera się na istnieniu osób (zarówno ludzi, jak i Boga) poza nami.

anbo:
Czy uważasz, że mocne powątpiewanie w istnienie innych ludzi może być - o ile mamy do czynienia z konsekwentnym solipsystą epistemologicznym - szkodliwe, jeśli solipsyzm jest fałszywy? Argument: skoro istnieję tylko ja, to nikogo nie krzywdzę, bo nikogo nie ma. Wniosek: o innych (w tym o swoją najbliższą rodzinę) będę dbał o tyle, o ile będzie to dla mnie korzystne. Tak samo innych (w tym najbliższą rodzinę) będę wykorzystywał, w ogóle w relacjach z nimi będę dbał tylko o siebie, na ile będzie to możliwe z uwagi na tych niby innych reakcje (mogą wsadzić mnie do więzienia, odwdzięczyć się pięknym za nadobne itp.). W sumie jeśli uznam, że nie będzie z tego negatywnych konsekwencji, to, o ile mam na to ochotę, mogę gwałcić, mordować itp. Podsumowując: czy konsekwentny solipsysta epistemologiczny może posiadać moralność? Bo mi wygląda na to, że teoretycznie powinien kierować się wyłącznie swoją korzyścią, a w takim razie jest jest to pogląd potencjalnie bardzo niebezpieczny, wręcz szkodliwy. Co ty na to?

ChatGPT:
/.../
Podsumowanie
Konsekwentny solipsysta epistemologiczny, który wierzy, że nie ma innych ludzi, rzeczywiście może stanąć przed moralnym dylematem, który dotyczy granic jego działań w stosunku do innych. Bez uznania istnienia innych osób jako autonomicznych bytów, mógłby uznać, że nie ma żadnych ograniczeń moralnych i że jego działania są wolne od konsekwencji.

Jednak, nawet jeśli przyjmiemy taki solipsyzm, to wciąż można wypracować moralność opartą na osobistych korzyściach, harmonii i dbałości o spójność w jego własnym subiektywnym świecie. Choć takie podejście może być niebezpieczne i prowadzić do pokusy wykorzystania innych, solipsysta może także dojść do wniosku, że dbanie o innych i przestrzeganie pewnych norm może być korzystne w utrzymaniu równowagi w jego subiektywnej rzeczywistości.

anbo:
Czyli byłaby to moralność wynikająca - oraz tym się kierująca - z praktycznych korzyści. Jak w takim układzie ma się to do nakazu Jezusa miłowania bliźniego? Bo Jezusowi chyba nie chodziło o to, żeby go kochać tak, żeby nam było dobrze, tylko, żeby bliźniemu było dobrze, a to z kolei ma sens tylko wtedy, gdy ten bliźni istnieje realnie, a nie tylko w naszym umyśle.

ChatGPT:Tak, to absolutnie kluczowe pytanie! Nakaz miłowania bliźniego w chrześcijaństwie rzeczywiście jest w pełni zrozumiały i sensowny tylko wtedy, gdy uznamy, że "bliźni" to realna, odrębna osoba, a nie tylko nasza subiektywna projekcja. Jezus, mówiąc o miłości bliźniego, miał na myśli coś znacznie głębszego niż pragmatyczne korzyści płynące z traktowania innych w sposób przyjazny lub korzystny dla nas samych.
/.../
Wnioski
W kontekście solipsyzmu epistemologicznego i nakazu Jezusa miłowania bliźniego, rzeczywiście pojawia się głęboka sprzeczność. Jeśli solipsysta uznaje, że inni ludzie to tylko projekcje jego umysłu, to miłość bliźniego staje się nieautentyczna i pozbawiona sensu w tradycyjnym, chrześcijańskim rozumieniu. Miłość według Jezusa jest wyrazem troski o dobro drugiego człowieka, a nie egoistycznej kalkulacji. Solipsyzm, zakładający, że „inni” są jedynie wytworem umysłu, nie pozwala na prawdziwą miłość, która w chrześcijaństwie jest aktem bezinteresownej troski o drugiego człowieka jako odrębnego bytu, a nie jako projektu czy „efektu” w naszym umyśle.

Dlatego, jeśli ktoś jest solipsystą epistemologicznym i chce autentycznie żyć zgodnie z naukami Jezusa o miłości, musiałby zaakceptować, że inni ludzie są realni. W przeciwnym razie, jego miłość będzie tylko mechanizmem samodzielnego utrzymywania porządku w świecie, który sam stworzył, a nie przeżywaniem prawdziwego altruizmu.

Gość

lucek

PS

konsekwencje solipsyzmu epistemicznego dla naturalizmu:

http://www.sfinia.fora.pl/nauka-a-swiatopoglad,8/bog-i-wola-fundamenty-obiektywnej-rzeczywistosci,27923.html#847493

Semele

Semele

Przegląd od AI
Nie, celowość nie jest warunkiem koniecznym istnienia sensu wszechświata. Sens wszechświata może wynikać z jego struktury, praw fizyki i ewolucji, niezależnie od istnienia celowego działania.
Wyjaśnienie:
Sens vs. Celowość:
Sens wszechświata to ogólne, fundamentalne zrozumienie jego istoty, natury i miejsca w szerszym kontekście. Celowość natomiast zakłada istnienie świadomego podmiotu, który wyznacza konkretne cele i dąży do ich realizacji.
Sens z praw fizyki:
U wielu naukowców i filozofów, sens wszechświata wynika z jego precyzyjnej struktury i praw fizyki, które pozwalają na istnienie życia i ewolucję.
Sens z ewolucji:
Ewolucja, jako proces samoregulujący i adaptacyjny, może być postrzegana jako mechanizm nadający sens istnieniu i rozwojowi życia, niezależnie od jakiegokolwiek zewnętrznego planu czy celu.
Brak dowodów na celowość:
Do tej pory nie ma jednoznacznych dowodów na to, że wszechświat został celowo stworzony z konkretnym, z góry ustalonym celem.
Sens niezależny od celu:
Sens wszechświata może być odkrywany poprzez badanie jego praw i struktur, a niekoniecznie przez przypisywanie mu określonego celu.
Podsumowując, sens wszechświata jest szerszym pojęciem niż celowość i może wynikać z jego inherentnych właściwości, a niekoniecznie z istnienia celowego działania.