ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Niedawno uświadomiłem sobie, że moje aktualne poglądy na świat dość wyraźnie związane są z tym, jak mnie traktowano. Często traktowano mnie niesprawiedliwie, źle. W pewnym momencie postanowiłem sobie: ja taki nie chcę być!
Ja miałem być inny...
W szczególności podlegałem w dużym stopniu niesprawiedliwym oskarżeniom. Oskarżenia wobec mnie były rzucane "po uważaniu", z chciejstwa, bo ktoś miał taki kaprys. Powiedziałem sobie: Michale, ty tak nie rób. Unikaj oskarżania w ogóle.
Oczywiście niejeden powie, że jednak oskarżam. Wydaje mi się, że najczęściej jest tu wyraźne nieporozumienie. Bo ja nawet jeśli coś negatywnego wskazuję, to czynię to w trybie "wyjaśnij sprawę, może to wytłumaczysz, a ja przyznam ci rację. Musisz jednak wskazać argumenty". Mnie oskarżano nie pytając o argumenty - miałem być oskarżony, bo tak chciał oskarżyciel, a jeśli próbowałem się tłumaczyć, to sama ta próba tłumaczenia się była interpretowana jako kolejny powód do oskarżenia mnie, źe tym razem oto nie chcę przyjąć "słusznej krytyki" (bo krytyka owych osób z założenia była zawsze "słuszna", ja nie miałem tu mieć nic do powiedzenia). Dlatego, jeśli nawet komuś coś zarzucam, to czuję się zobowiązany przyjmować sensowne wyjaśnienia, a także być zobowiązanym do wytłumaczenia, dlaczego ów zarzut w ogóle przyszedł mi do głowy. Chciałem funkcjonować inaczej (w dużym stopniu odwrotnie), niż tak jak mnie traktowano.

Stąd też wynika, że za wartość w ogóle uznaję DYSKUSJĘ, a za coś nieprawidłowego SAMO STAWIANIE TEZ, w szczególności bez uzasadnienia (szczególnie jeśli tezy są oskarżające). Za wadliwą uważam zatem wypowiedź, w której ktoś tylko oskarża. Przyjąłem zasadę, że oskarżenie (w szczególności negatywny epitet) bez wytłumaczenia o co w sprawie chodzi, dlaczego tak właśnie myślę, jest wadliwym głosem w dyskusji, zwykle nadającym się do zignorowania.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Pod jednym względem jest aktualnie wyraźnie inny, niż osoby, z którymi miałem do czynienia. Wręcz jest tu mowa o idealnie przeciwnej tendencji. Rzecz dotyczy tego, CZEGO SZUKAMY w dyskusjach, myśleniu, zbieraniu informacji.
Ludzie, z którymi miałem do czynienia w młodości funkcjonują najczęściej tak, że głównie SZUKAJĄ POTWIERDZEŃ dla tych tez, które sobie uznali na jakiejś zasadzie.
Ja na mojej ścieżce rozumienia przede wszystkim SZUKAM ZAPRZECZEŃ dla tego, co sformułowałem jako moje tezy.

Chcę odejść od tego, co obserwowałem u ludzi w dyskusjach, że oto wyciągają głównie argumenty ZA, ignorując wszystko co jest przeciw. Według mnie poprawną strategią jest - odwrotnie - zajęcie się głównie tym co jest przeciw tezie. Oczywiście nie będzie to zajęcie się, wykluczające owo ZA, bo zwykle konstruuje się jakiś bilans. Natomiast na pewno trzeba się nad tezami przeczącymi pochylić.
Tu pewnie niejedna osoba dyskutująca kiedyś ze mną będzie miała ochotę powiedzieć "ależ ty, Michale bardzo często zignorowałeś moje argumenty". To kto ma rację?
- Moja najczęstsza odpowiedź byłaby na coś takiego następująca: wcale nie zignorowałem tych argumentów, lecz próbowałem te argumenty przedyskutować od innej strony, niż to jak je postawiłeś, bo uważam iż Twój sposób postawienia owych argumentów ma jakąś istotną wadę. Zatem przedyskutujmy sprawę W SZERSZYM KONTEKŚCIE.
Problem w tym, że mało kto chce dyskutować w szerszym kontekście. Większość ludzi ma ten swój sposób patrzenia na świat i pragnie się w jego ramach obracać, tylko jego się trzymać. Zaś mój postulat szerszego kontekstu traktują jako zignorowanie ich argumentów, które rzekomo należałoby po prostu przyjąć i już. Ale na takie postawienie sprawy, gdzie ja "przyjmuję i już" czyjeś przekonania, bo on ma takie chciejstwo, mojej zgody nie będzie.
Poprawnym podejściem do spornej kwestii jest według mnie oparcie się na regule, w ramach której konstruujemy model rozumowania szerszy niż to, co przedstawia jedna i druga strona, w której stanowiska obu stron dadzą się opisać wspólnym językiem, a dopiero w tym modelu da się jakoś ocenić racje. Jeśli ktoś zamierza myśleć wyłącznie "po swojemu", wyłącznie w oparciu o własne koncepcje, to się nie nadaje do konstruktywnej dyskusji, bo jest "betonem", a nie dyskutantem z prawdziwego zdarzenia.