ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Ta deklaracja, którą tu niżej składam wciąż nie jest dla mnie samego zadowalająca pod kątem tego, jak ją realizuję. Jest to zatem raczej pewna agenda celów na przyszłość, rzeczy deklarowanych, choć niekoniecznie już wdrożonych. Czasem będzie wdrożona tylko częściowo.
Do czego sam sobie nie przyznaję praw:
- Do stwierdzania, że coś wiem, jeśli sam tego nie sprawdziłem, a usłyszałem tylko o tym od kogoś, czy z jakiegoś źródła (poprawnym określeniem dla takiej sytuacji jest "wierzę" osobie, źródłu...)
- Do stwierdzania, że w coś wierzę, jeśli moje zrozumienie tego czegoś jest bardzo słabe, jeśli mamy tylko bardzo luźną intuicję (nie można wg mnie wierzyć w coś, czego się kompletnie nie rozumie do poziomu nierozumienia uniemożliwiającego różnicowanie tego czegoś, z jego zaprzeczeniem). .
- Do uznania, iż coś rozumiem, jeśli nie sprawdziłem, iż jestem w stanie w oparciu o dany zestaw informacji, model KREATYWNIE ROZWIĄZYWAĆ PROBLEMY
- Do uznawania, iż jestem osobą z grupy/kategorii (np. przynależę do klasy, narodu, wyznania itp. ) jeśli nie znam FORMALNYCH WARUNKÓW przynależności, a także jeśli tych warunków nie spełniam w sposób nie budzący wątpliwości, jednoznaczny.
- Do uznawania, iż spełniam jakiś rygor, jeśli ten rygor określam czysto intuicyjnie, na chciejstwo i widzimisię, a w szczególności jeśli w podobnym warunkach odmówiłbym spełnienia owego rygoru komuś w oparciu o uznaniowe swoje opinie (np. jeślibym odmówił komuś przynależności do mojego narodu, w oparciu o jakiś wzorzec genetyczny Polaka, to mam OBOWIĄZEK znać ten profil genetyczny, umieć go formalnie określić dla siebie, i dla innych i WSKAZAĆ OBIEKTYWNE czynniki, dla których polskość komuś - także sobie - zaliczam).
- Nie przyznaję sobie prawa do uznawania się za nazywającego się jakimś tam określeniem, jeśli nie spełniam obiektywnego rygoru definiującego. Np. dlatego nie nazwę się sam "mądrym", czy "sprawiedliwym" (choć z drugiej strony "głupim", "złym", draniem"), dopóki nie znam obiektywnej, jednoznacznej definicji mądrości i sprawiedliwości. Jeśliby zaś ktoś mnie tak nazwał, to też nie uznam tego, jako obiektywne potwierdzenie poprawności takiego mnie skategoryzowania, choć uznam czyjąś OPINIĘ w postaci INTUICYJNEJ (chciejskiej), że mnie takim dobry/złym, mądrym/głupim, sprawiedliwym/niesprawiedliwym nazwał. Sam wobec innych ludzi takich intuicyjnych, uznaniowych stwierdzeń raczej też staram się unikać. Noooo może z wyjątkiem jakiejś postaci wyrażenia uznania dla kogoś szczególnie przeze mnie cenionego - np. "to jest naprawdę mądry i dobry człowiek" - robię tu sobie "dyspensę" na zasadzie, że większość ludzi zrozumie, iż to jest tylko moja subiektywna opinia, a nie wyrażenie racji obiektywnej.

Michał Dyszyński

Są jeszcze pewne cele - postawy, do których sobie nie przyznaję praw - np.:
Blokuję sobie prawo do uznawania się jakoś ogólnie i "obiektywnie" za mądrzejszego, czy ostatecznie "znającego prawdę". Uznaję za to konstatację swoich przekonań i kompetencji w wyraźnie słabszej postaci: na ile umiem aktualnie daną rzecz rozeznać, uważam to a to własne rozumienie sprawy (status OPINII), za pełniejsze i bardziej celowe, niż np. rozumienie mojego oponenta. Uznanie swojej racji mam zatem w statusie LOKALNE, w zależności od założeń, a nie globalne i absolutne.

Zdaję sobie też sprawę, że w ogóle ocena zasadności i poprawności moich przekonań jest ściśle zależna od ARBITRALNIE WYZNACZONEGO CELU POZNAWCZEGO. Nie ma zatem wg mnie W OGÓLE (nie tylko chodzi o mnie, nie tylko o tę czy inną dyskusję) słuszności w postaci "absolutnie wiadomo, że to a to jest słuszne". Jest ogólnie co najwyżej status postaci następującej (relatywnej do założeń, celów).
Biorąc pod uwagę potrzebę poznawczą zdefiniowaną jako X, najlepszym z aktualnie dostępnych podejściem wydaje się podejście Z.
Jeśli zaś ktoś stawia swoją ocenę, przekonanie jako tak "w ogóle obiektywnie słuszne", to dla mnie właściwie...
nie wie co mówi. Taki ktoś po prostu NIE DOSTRZEGA ALTERNATYW, jego pogląd należy potraktować jako WYWODZĄCY SIĘ OGRANICZENIA SOBIE OGLĄDU ŚWIATA.