ŚFiNiA

Semele

Marks był wyznawcą poglądu zwanego przez filozofów radykalnym humanizmem, głoszącego prymat – jakbyśmy to dziś powiedzieli – kultury nad naturą. Kultury będącej wytworem świadomej i twórczej ludzkiej pracy, która w konsekwencji kształtuje także samą naturę. Człowiek, będąc „miarą wszechrzeczy”, przestaje niejako być częścią przyrody, którą sam może zmieniać zgodnie ze swymi własnymi planami i celami. Jedynym celem przyrody jest ten nadawany jej przez człowieka, który prędzej czy później nad nią zapanuje. Historia ludzkości, będąca produktem ludzkiego świadomego działania, ma więc swój cel, którego historia naturalna nie posiada. Sam człowiek, w przekonaniu Marksa, nie posiadał żadnej biologicznie zdeterminowanej natury, lecz jego osobowość, czy istota, była zdefiniowana przez „całokształt stosunków społecznych”. W przekonaniu Darwina – a także do pewnego stopnia Engelsa – człowiek był podporządkowany prawom natury i jego historia była częścią historii naturalnej.Polityka.