ŚFiNiA

Michał Dyszyński

W innej dyskusji wynikł spór w związku z następującą definicją obiektywizmu: Obiektywizm (za SJP) to przedstawianie i ocenianie czegoś w sposób zgodny ze stanem faktycznym, niezależnie od własnych opinii, uczuć i interesów.

Ta definicja jest wg mnie trochę dobra, a trochę jednak zła. Dobra jest jeśli skupimy się na UPROSZCZONYM SPOJRZENIU, na ideę obiektywizmu - jako czegoś, co by zawsze miało rozstrzygać pomiędzy pewnym "stanem faktycznym" (może "prawdą"), a wersją (czego?... - rozumienia, opisu, traktowania spraw...), która jest "nieobiektywna", bo...
... tutaj dalej mamy sugestię, iż owa nieobiektywność pochodzi z tego, że ktoś się opiera na "własnych" opiniach, uczuciach, interesach.
I może w takim pierwszym, uproszczonym, bardzo obiegowym sensie mamy tu względnie zrozumiałą, a może jakoś tam słuszną sugestię - aby się opierać w osądach na tym, co "faktyczne", nie "własne", o ile owo "własne" potraktujemy z góry jako coś do odrzucenia. Bo rzeczywiście w praktyce ludzkiego traktowania wiele własnych osądów bywa fałszywych, a do tego ten fałsz bierze się np. z życzeniowych nastawień, z emocji, które są mocno subiektywne. Jeśliby potraktować ową definicję jako rodzaj ostrzeżenia w stylu "patrzcie przy osądzaniu na to, co rzeczywiście doznania, osądy niosą z zewnętrznej rzeczywistości, a odrzucajcie życzeniowe sugestie", to byłoby to ok.

Problem się zaczyna wtedy, gdy potraktujemy ową definicję dokładniej i analitycznie. Po pierwsze od razu wychodzi w niej paradoks, że to przeciwstawienie "własnym" opiniom, uczuciom, interesom ma sens jedynie wtedy, gdy owo własne KONIECZNIE MUSI BYĆ NIEOBIEKTYWNE. To by oznaczało, że przyjmując za własną jakąś opinię, od razu byśmy czynili ją nieobiektywną, a dalej to by sugerowało, że nigdy nie może być obiektywnym, bo zawsze gdy już przyjmuje (a więc czyni "własnym") jakiś osąd, to podpada pod ten rygor, że przecież obiektywne musi być niezależne (czyli w jakiejś postaci zaprzeczać) owym "własnym".
Dlatego, ja gdybym miał jakoś po swojemu zbliżać się do intuicji obiektywizmu, nie użyłbym takiego sformułowania, które próbuje to co "własne" stawiać w opozycji do obiektywizmu (a już szczególnie jako jedyne przeciwstawienie). W istocie bowiem chodzi nie tyle o to, czy coś jest tu "własne", czy "cudze", ale (a przypuszczam, że też i autorowi o to właśnie chodziło, tylko wyraził nieco zbyt skrótowo), chodzi o to, żeby przy osądzie się kierować:
- unikaniem osądów życzeniowych
- unikaniem jednostronności spojrzenia na sprawy
- skupieniem na zewnętrznych, niezwiązanych Z MECHANIZMEM ODBIORU, lecz abstrahujących od tego, jak ten konkretny odbiór przebiega
- skupianiem się przesłankach W DANEJ SPRAWIE, a nie na sugestiach wynikających z systemu odbiorczego.
Ale osąd własny jako taki nie jest ani trochę tu gorszy niż cudzy, o ile tylko jest ZBILANSOWANY W ZAKRESIE PRZESŁANEK, czyli też UWZGLĘDNIAJĄCY ZNIEKSZTAŁCENIA MECHANIZMEM ODBIORU.
Obiektywizm się tworzy wtedy, gdy do konstruowania osądu bierzemy pod uwagę te przesłanki, które oferuje DANA SPRAWA, a staramy się separować od NIEMERYTORYCZNYCH SUGESTII, które to ostatnie mogą być tak samo własne, jak i cudze.
Inaczej mówiąc, zbliżalibyśmy się lepiej do idei sensownie rozumianego obiektywizmu, gdyby to przeciwstawienie nie wiązało się ze słowem "własne", lecz bardziej "życzeniowe", "wzięte z pozamerytorycznych pobudek", wzięte z sugestii społecznych. Inaczej mówiąc, zgadzając się z pierwszą częścią powyższej definicji - odwolującą się do brania pod uwagę "stanu faktycznego", zmodyfikowałbym tę drugą część, która odwołuje się do niezależności od "własnych" przekonań, zamieniając skupianie się na "własności" na skupienie się na "unikaniu wszystkiego, co niezwiązane z samą sprawą, samym problemem, samym przedmiotem poznania".
(tak na marginesie dodam, że nie chcę tu atakować jakoś bardzo autora powyższego hasła słownikowego, bo mógł on mieć intencję, o której ja tu piszę, tylko posłużył się skrótową formą wyrażenia swojej myśli, nie doprecyzował niuansów interpretacji)

Chodzi mi też o to, że KAŻDY POZNAJE ŚWIAT SOBĄ - TYM CO WŁASNE, bo własnym umysłem, własnymi zmysłami. Postulat uniezależnienia się od tego co "własne" jest zwyczajnie nierealizowalny, bo wraz z pozbyciem się tego co "własne" pozbywamy się automatycznie podmiotu poznającego.

Uświadomienie sobie powyższego, zrozumienie, że "własność" poznania jest niezbywalna, czyli sama w sobie nie jest ani dobra, ani zła jest w moim przekonaniu dobrym punktem wyjścia do skonstruowania już bardziej sensownej definicji obiektywizmu. Ale o tym może napiszę później.

Aktualizacja.
Poprawiłbym tę definicję ze SJP następująco: Obiektywizm (z modyfikacją przez MD, sformułowania ze SJP) to przedstawianie i ocenianie czegoś w sposób zgodny ze stanem faktycznym, z preferencją na samym zewnętrznym obiekcie oceny, a uniezależniając się (kompensując) aspekty wynikające z mechanizmu oceniania.
Definicja robi się bardziej skomplikowana, też chyba z wyglądu mniej jasna, ale ma tę zaletę, iż doprecyzowuje istotną sugestię, czyli ze chodzi tu nie tyle o to, czy coś jest własne, czy nie własne, lecz czy jest związane z ocenianymi w jakimś stopniu wyabstrahowanymi aspektami, a nie z tym KTO I JAKIMI METODAMI coś ocenia.

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński

Katolikus

Michał Dyszyński

Irbisol

Michał Dyszyński

Katolikus

Katolikus

Michał Dyszyński

Semele

Banjankri

Mechanizm obiektywizmu jest uśrednieniem opinii subiektywnych, wyrazem meta-subiektywizmu. Obiektywna opinia jest więć opinią subiektywną, która uzyskana jest poprzez ten obiektywizujący mechanizm.

Irbisol

fedor

Semele

towarzyski.pelikan

towarzyski.pelikan

Semele

Szukamy w końcu prawdy czy nie?

Bo kiedyś ktoś miał do mnie zarzut , ze ja nie szukam prawdy...

Katolikus

Michał Dyszyński

Irbisol

fedor

Katolikus

Irbisol

Michał Dyszyński