ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Pewna rozmowa z osobą z mojej rodziny, jaką dzisiaj odbyłem, uświadomiła mi, że fundamentalnym problemem człowieka jest dylemat pomiędzy
- podmiotowością, która w skrajnej postaci chciałaby mieć prawo do ustalania po prostu WSZYSTKIEGO
- prawdą, rozumianą jako poszanowanie tych okoliczności, które są od nas niezależne, które jednak powinniśmy przyjąć, bo w naszej egzystencji nie jesteśmy sami (o ile nie uważamy się za solipsystów).

Osoba, z którą rozmawiałem wyraźnie uległa tej emocji, która domaga się sprawczości absolutnej, która chce wykrzyczeć światu/rzeczywistości "wszystko ma być tak, jak teraz to ogłaszam! Bo ja tak chcę!". I już żadna sprzeczność w rozumowaniu, żadna okoliczność niezaprzeczalna się nie liczy dla tej osoby, jako że ona walczy o taki kształt podmiotowości, w ramach którego wolno jest uznać wszystko, co do głowy (a szczególnie do emocji) trafi.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Uważam, że niedoceniane jest przez ludzi instynktowne, bezwiedne, objawiające się na niezliczone sposoby pragnienie wykazania własnej podmiotowości. Większość osób, zapytanych o motywy swoich wyborów będzie mówić o jakiejś "logice", wskazywać zewnętrzne przyczyny w świecie, podpinać te wybory pod to, co zewnętrzne. Przy tym zwykle przegapią to, co tak naprawdę jest osią ludzkich motywacji - pragnienie okazania swej podmiotowości, "dogadania się" z tą podmiotowością, trochę zrozumienia jej.

Ludzkie działania kręcą się nieustannie wokół tych pytań:
- kim jestem dla tej osoby, dla tej drugiej, trzeciej... dla całej społeczności?
- co mogę zrobić, a czego nie, bo mi się zabroni?
- co potrafię, a czego nie?
- dokąd sięga moja władza, mój wpływ na ludzi?

W istocie to o to nam chodzi, o ustalenie swojej pozycji wobec ludzi i świata, zaś te motywy "logiczne" są warstwą wierzchnią, jednym z wielu czynników grających swoje role.

Michał Dyszyński

Mam wrażenie przy rozmowie z osobą, o której wspominałem w pierwszym poście wątku, że jest w jej intencjach coś, co bym nazwał PRAGNIENIEM DOWARTOŚCIOWANIA, UZNANIA PODMIOTOWOŚCI PRZEZ WYMUSZENIE ZAKŁAMANIA.
Niektórym jakoś nie wystarcza akceptacja szczera, czy dążenie do uznania ich w prawdzie, czyli aby pozytywna ich ocena wzięła się z niezmanipulowanego rozpoznania ich wartości. Niektórzy jakby próbowali wymusić na ludziach z otoczenia jakiejś takiej niedojrzałej, dziecinnie kapryśnej formy akceptacji. To byłaby akceptacja w stylu: zrobię coś złego, a ty mi tu musisz skłamać, że zrobiłem dobrze!
Skłam o mnie na moją korzyść! Bądź nieuczciwy dla mnie! Tego chcę!
Tylko to zapewni mi podmiotowość, że poczuję, iż nawet kłamstwo udaje mi się wymusić!
Małe dzieci nieraz silnie chcą tej bezwarunkowej akceptacji, właśnie jej się domagają, gdy są celowo, wyzywająco niegrzeczne, złośliwe. Chcą być ważniejsze niż prawda.

Jak dla mnie w owym pragnieniu jest coś zbliżonego do pragnień szatana, który jest - jak podaje Biblia - "ojcem kłamstwa", który "w prawdzie nie wytrwał". I tak mają tez tyrani, że właśnie szukają wywyższenia swojej osoby, podmiotowości ponad uczciwość, ponad prawdę.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Walcząc zbytnio (!) u uznanie nas, o tę podmiotowość, musimy popaść w sprzeczność. Popadniemy w nią choćby z tego powodu, że uznanie i akceptację, jakie realnie możemy uzyskać, będzie zawsze pewnym STANEM BIEŻĄCYM, czyli też czymś, co się zdezaktualizuje niedługo po tym, jak owo uznanie został zadeklarowane. Powstanie wtedy pytanie: a teraz, w tej odnowionej rzeczywistości jeszcze moja podmiotowość się zachowała?
Chciałoby się mieć podmiotowość zagwarantowaną i absolutną. Ale to jest mrzonka. Próba osiągania takiej podmiotowości wprost musi w końcu doprowadzić do oparcia się wyłącznie o puste deklaracje, bo przecież NIE ZNAMY WSZYSTKICH FORM RZECZYWISTOŚCI. A skoro nie znamy samej tej rzeczywistości, nawet już teraz jaka ona jest we wszystkich swoich aspektach, a tym bardziej jaka będzie za rok, czy za sto lat, to nie możemy określić na czym w owej nowej rzeczywistości owa podmiotowość miałaby się zasadzać.
Dlatego jedyną strategią, która nie wywali się przy konsekwentnym jej potraktowaniu jest zaakceptowanie podmiotowości w stylu lokalnym - takiej, jaka może być realnie na danym etapie rozwoju. Tylka taka podmiotowość jest czymś więcej niż pustą deklaracją - bo znamy kontekst, w jakim ją określamy, bo w jakimś tam stopniu przynajmniej możemy powołać się na okoliczności, które ją konstytuują.