ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Chcę poruszyć tutaj problem trudny dla większości osób związanych z religią, wierzących. Właściwie to mało powiedzieć "trudny", bo chyba dla wielu umysłów jest to problem fundamentalny, a do tego wręcz porażający, albo i przerażający. Znane mi światopoglądy, religie, wyznania różnicują się przede wszystkim właśnie w odniesieniu do tego problemu. Jest to problem pewnej PODSTAWOWEJ WIARY.
Sformułuję go na początek w możliwie najbardziej skróconej wersji:
Czy wierzysz, że ten umysł, jaki dał ci Bóg jest zdolny do poznania prawdy - tutaj na ziemi - w stopniu wystarczającym, aby rzeczywiście coś SENSOWNIE, W ZGODZIE Z JEGO WOLĄ twierdzić o świecie?

Tak sformułowany problem wygląda pewnie nieco niewinnie - tzn. ktoś może sobie odpowiedzieć "tak", albo "nie" i przejść nad tym do porządku dziennego. Bo zwykle tak jest, że coś tam odpowiadamy, a potem i tak robimy wszystko tak jak nam się wydaje w kolejnych odsłonach życia, nie synchronizujemy swoich poglądów. Więc pewnie większość osób nawet nie przeczuwa wagi owego problemu, jeśliby PODEJŚĆ DO NIEGO POWAŻNIE. Tymczasem, według mnie, właśnie ten problem leży u podstawy ateizmu, sporów, waśni religijnych, powstania nowych wyznań itp. Ludzie wierzący wciąż zastanawiają się: czego chce od nas Bóg?
I dają sobie na to pytanie odpowiedzi według dwóch głównych (prowadzących w odrębnym kierunku) schematów:
Schemat 1 - w kierunku wątpienia w ludzki rozum skutkuje myśleniem w stylu: człowiek nie ma prawa naruszać niczego, co dostał od Boga, niczego zmieniać, więc najwyższą cnotą jest zachowywanie wszystkiego w postaci jak było, absolutnie bez własnych dodatków, czy modyfikacji. Najlepiej byłoby więc tylko wciąż czytać jakieś święte teksty, nie mędrkować przy tym za bardzo, nie wprowadzać zbytnich zmian w świecie, nie pytać zbytnio o istotę, o głębsze podstawy, nawet może nie wynajdywać zbytnio nowych rzeczy. W myśl tego kierunku ludzki umysł jest niejako SKAŻONY - grzechem, słabością, głupotą, brakiem prawidłowego rozpoznania. Najlepiej byłoby, aby ten umysł nie robił nic, ale że to się zupełnie nie da, więc niech robi to co minimalne dla funkcjonowania, ale powstrzymuje się przed zaawansowaną ekspansją intelektualną, bo to mu może tylko zaszkodzić. Z tego schematu powstają podejścia w stylu konserwatywnym, skupionym na negowaniu tego co (zbyt) nowe, co (zbyt) zmieniające stare zwyczaje, kierunki filozoficzne. Ogólnie jest to podejście mocno sceptyczne wobec wszelkich prób odkrywania nowych obszarów myśli. W tym schemacie więc "ufać Bogu" oznacza "ponad wszelkie własne pomysły i myśli przedkładać to, co wynika z tradycji, z przekazu jaki oferują religie, grupy wyznaniowe, a w szczególności święte księgi".

Schemat 2 - zawierzenia ludzkiemu rozumowi - polega na jakiejś takiej ogólnej wierze w to, że ten umysł, jaki dostaliśmy, mimo ze błądzi, mimo że jest niedoskonały, to jednak jest zdolny do poznania prawdy (czymkolwiek by ona nie była - weźmy tutaj tę ideę dość potocznie), czyli ma prawo sądzić, wyrokować, mieć "swoje zdanie" - nawet w tych trudnych problemach. W myśl tego kierunku Bóg dał człowiekowi umysł, aby tenże człowiek używał swojego daru z pełną mocą, święte księgi są oczywiście ważną inspiracją, ale i tak bez samodzielności w myśleniu, bez prawdziwie szczerych, głębokich poszukiwań nawet natchnione teksty nie są w stanie człowieka zbawić, nawrócić, uczynić wolnym i pogodzonym z Bogiem. W pełnej postaci tego schematu człowiek jest WRĘCZ ZOBOWIĄZANY do jeszcze bardziej zaawansowanego, szczerego, łamiącego wiele barier poszukiwania - gdyż tym poszukiwaniem właśnie człowiek zbliża się do Boga, daje wyraz swojemu zaufaniu Mu.

Tak więc zaufanie Bogu w myśl tego 2 schematu jest dokładnie czymś odwrotnym do zaufania według schematu 1 - bo oznacza wiarę w moc i znaczenie własnych poszukiwań i zgodę na łamanie wielu barier, jeśli tylko szczere, uczciwie rozeznanie daje po temu wskazanie.

Ogólnie można by powiedzieć, że zwolennicy schematu 1 są religijnym konserwatystami, zaś zwolennicy schematu 2 łamią wiele ze starych norm i zakazów, "wypuszczając się"na ("zbyt" według konserwatystów) szerokie wody myśli.

I właściwie większość sporów religijnych daje się opisywać jako swoiste "przeciąganie liny" pomiędzy zwolennikami tych dwóch schematów - w chrześcijaństwie, islamie, innych religiach (także - choć w lekko zmodyfikowanej formie - w ateizmie) mamy kierunki skupiający się na zachowywaniu tego co jest, pielęgnowaniu status quo, niechętnych zmianom, względem tych, którzy chcieliby dostosowywać swoją wiarę, światopogląd do tego, co aktualnie rozpoznał ich umysł. Mamy więc spory różnych integrystów i fundamentalistów z "postępowcami". A każdy uważa, że to on właśnie ma rację, że jego wizja świata jest tą bardziej zgodną z wolą Boga (z wyjątkiem ateistów oczywiście).

Sam osobiście skłaniam się bardziej ku postępowcom, ku wierze, że ilość granic jakie stawiamy umysłowi powinna być możliwie jak najmniejsza, że sam umysł musi być samodzielny, bo i tak jest już samodzielny. Głównym powodem, dla którego odrzucam wizję integrystów jest to, że według mnie w istocie jest ona niemożliwa w realizacji, jest iluzją. Człowiek, który nie przekracza granic, nie pyta co chwila "co jest tam za...?" taki człowiek w istocie nie myśli, więc nie realizuje również owych pozytywnych postulatów schematu 1 - np. nie będzie umiał wdrożyć przykazań jakie dostanie w świętych księgach. Skupianie się na tym, co dane (głównie w świętych tekstach) wymaga wybudowania w umyśle przestrzeni - kontekstu; tylko wtedy w ogóle staje się zrozumiałe. Więc, nawet aby być po prostu posłusznym, trzeba myśleć, trzeba szukać, wykraczać poza bariery, bo poznanie samej bariery polega na - choćby krótkim - wyjrzeniu poza nią. Dopiero wyglądając poza barierę, jakoś minimalnie choćby eksplorując "wrogi" obszar dowiadujmy się czego dotyczy bariera. Nie mając tej wiedzy, może się zdarzyć, ze ową barierę w jakiejś postaci przekroczymy, ale się nie zorientujemy, co się stało - będziemy we wrogim obszarze, choć tego nie zauważymy. I tak to chyba często właśnie bywa z integrystami, którzy głośno potępiając, głośno krzycząc o konieczności bycia wiernym jakiejś literze zakazu, sami ten zakaz łamią.
Poza tym - trochę w tym wszystkim rozumiem ateistów. Rozumiem ich frustrację, gdy spotykając się z jakąś integrystyczną postacią religii, skupiającą się na powtarzaniu (świętych) słów, bez szczerego i pełnego zgłębiania znaczeń owych słów, mają wrażenie fałszu, może głupoty.

Piotr Rokubungi

Religie w pierwotnym swym znaczeniu są prawdami objawionymi- więc w sprzeczności z poszukiwaniem prawdy, która jest już "dana".
Dlatego buddyzm nie będąc religią, a filozofią jest jedynie słuszną drogą rozwoju [indywidualnego] człowieka.

Andy72

Piotr Rokubungi

Andy72

Jak najbardziej religia i naucza bzdur o reinkarnacji

Piotr Rokubungi

Banjankri

Andy72

Chrześcijaństwo jest bardziej sprawiedliwe, mamy Boga który za dobre wynagradza a za złe karze po śmierci. A reinkarnacja jest skrajnie niesprawiedliwa - gdy widzisz że kogoś biją, to WIDOCZNIE sobie na to zasłużył, więc wszystko pozornie OK?

Banjankri

Andy72

Tak, po śmierci. Czy widziałeś na tej planecie sprawiedliwość?
A po śmierci ktoś może zapłacić razy milion za cierpienia które wyrządził innym.
Karma to kosmiczna bzdura.

Banjankri

Andy72

W Niebie istnieje pełna Sprawiedliwość, Prawda, odpowiedzi na wszystkie pytania.

Banjankri

Andy72

Ludzie dzielą się na tych, którzy szukają Prawdy i na tych, którzy myślą że już ją znaleźli ;-)

Michał Dyszyński

Banjankri

Andy72

Tak, doświadczenie mnie uczy. Ja należę do ludzi którzy szukają Prawdy i myślę że będę szukał całe życie. A są ludzie , którzy myślą że są już oświeceni.

Banjankri

A ile jest prawd?

Andy72

Jedna jest Prawda Ostateczna i jest to Bóg

Banjankri

Czyli:
"Ludzie dzielą się na tych, którzy szukają Boga i na tych, którzy myślą że już go znaleźli ;-)

"

Mocno antyteistyczny pogląd masz jak na wierzącego.