ŚFiNiA

[Michał Dyszyński]

[Michał Dyszyński]

Argument z (domniemanej) intencji

Jest taki rodzaj "argumentacji", do którego ja osobiście mam szczególną awersję. Polega on na przypisaniu drugiej stronie w dyskusji jakiejś tam intencji (zwykle nieprawidłowej, źle świadczącej o osobie), a potem sugerowaniu, że osoba o takiej intencji jest złym, nie mającym racji dyskutantem. Ponieważ z takim prowadzeniem dyskusji miałem do czynienia w moim życiu wielokrotnie, a przy okazji przekonałem, się że na kogoś, kto się za taki "argument" chwyta nie działa żadna perswazja, to od jakiegoś czasu traktuję ten chwyt w dyskusji za formę poddania się od strony merytorycznej. Bo, intelektualnie patrząc na sprawę, jest prosta piłka: albo się argument merytoryczny ma, albo nie ma. Intencje w zdecydowanej większości przypadków nie mają prawie nic do rzeczy - argument słuszny pozostaje słusznym, nawet jeśli ktoś kto go wyciąga, ma złe intencje. Poza tym intencji nikt nikomu najczęściej nie jest w stanie dowieść - są one domniemaniem, więc dyskusja wokół intencji się kręcąca jest zwyczajnie niemerytoryczna, jest zwykle pustym mieleniem oskarżeń i złych emocji.

Ale o tym już nieraz pisałem, więc nie zaczynałbym tego tematu, gdybym na powyższym opisie miał poprzestać. Bo wydaje mi się, ze sprawa jednak ma swoje drugie dno - argument z intencji, choć inaczej formułowany, może mieć sens.
Myślę o argumencie z intencji w kontekście bardziej światopoglądowym, czy związanym z refleksją nad celami poznania. Bo w końcu w ogóle postawienie sobie celu "chcę poznać prawdę na jakiś temat" jest formą intencji. Choć z drugiej strony tutaj też zaczyna się filozofia. Sam też używam coś w rodzaju argumentu z intencji, gdy piszę o budowaniu przez człowieka jego światopoglądu. Chęć bycia uczciwym intelektualnie też jest jakąś intencją, przyjęcie jakiejś metodologii rozumowania też nosi znamię intencji.
Zatem o intencjach chyba jest sens mówić, rozważać. Nie ma sensu jedynie wpieranie jakichś intencji komuś na siłę, w oparciu tylko o czyjeś przekonanie, czy - tym bardziej - pragnienie zwekslowania dyskusji w rywalizacyjne emocje.

Na zakończenie podam jeszcze przykład podejścia, w którym światopogląd daje się właściwie uznać za pewną formę zbiorowej rozumowej intencji. Są ludzie, którzy czują potrzebę poznawania prawdy - to jest ewidentnie intencja życiowa. Inni wolą się skupić na przyjemnościach życia i filozofowanie mają "gdzieś" - byle mieć pełną michę, dużo pieniędzy i poczucie kontroli nad otoczeniem. To też jest jakaś - szeroko rozumiana - intencja życiowa. Hedonistyczne nastawienie do świata jest intencją, altruistyczne też. Także widzenie rzeczywistości od strony osobowej, w tym od strony superosoby - Boga, jest światopoglądową intencją rozumienia rzeczywistości przede wszystkim przez pryzmat ja, odczuć, przekonań, rozumienia

[Michał Dyszyński]

Tryb twierdzący - arbitralny w dyskusji
Formułując tezy robimy to w trybie stwierdzającym. Tak po prostu jest, trochę trudno inaczej. A jednak ja się czepiam, uważam, że tryb arbitralno - stwierdzający jest w dyskusjach nadużywany. Osobiście, gdy ktoś wciąż tylko odgórnie swoimi stwierdzeniami "wali jak jest", traktuję to jako zniechęcanie mnie do odpowiedzi. Bo jak ktoś wszystko wie, nie ma wątpliwości, formułuje sprawę jako zamkniętą, to znaczy, że nie ma o czym dyskutować. Wszak on wie już najlepiej, nie ma punkty zaczepienia do rozważań.

Z drugiej strony...
Zdaję sobie sprawę, że pewnie to moje nieustanne podkreślanie "uważam", "zdaje mi się", "moim zdaniem" w końcu będzie się nudziło. Prosi się aż powiedzieć takiemu komuś, co nieustannie się kryguje: pisz jak jest, jak uważasz, a nie ciągle się odwołuj do tego, że to jest twoje zdanie. Wiadomo przecież, że każdy pisze od siebie.
Ale z drugiej strony mamy też i takich, co jak coś piszą, to chcą aby to traktowano jako ogłoszenie prawd absolutnych, bezdyskusyjne stwierdzenia. Więc ja jednak chyba już wolę do - może co jakiś czas, aby nie zanudzić - podkreślanie, że jednak piszę swoje opinie, a nie jakieś prawdy niepodważalne.
Poza tym owo podkreślanie, że piszę opinię, wyrażam subiektywny pogląd, traktuję jako formą zaproszenia do dyskusji, może zwątpienia w to, może podania swojej wersji. Chcę zasugerować, że wszyscy jesteśmy jakoś "w drodze" intelektualnej, a nawet błąd w rozumowaniu jest czymś naturalnym. I tak jest i tam ma być. Przynajmniej taka jest moja prywatna opinia...

[Michał Dyszyński]

Dorzucam tu pewien swój stary wątek. Był na ten sam temat, więc połączyłem wątki.

[Michał Dyszyński]

Ogólnie rywalizacja w dyskusji...
Problem wg mnie wcale nie jest jednoznaczny. Tak całkiem bez emocji rywalizowania czasem jakby nie było energii do dyskutowania. Zostaliśmy - jako ludzie - jakoś tak stworzeni, że rywalizacja pobudza nasze emocje, a dalej dodaje impulsów do działania. Aspekt starcia, wyłaniania się przeciwnika jest też nieraz formą WYŁANIANIA SAMEGO PROBLEMU. Czasem tak jest, że właściwie problem logicznie jest niezdefiniowany ściśle, a to do czego mamy dostęp, to jego "nośnik", czyli osobę, która problem zgłosiła, zarządza nim.
Jednak chyba znacznie większym problemem w dyskusjach niż lekceważenie sobie aspektu rywalizacji jest zbytnie się na nim skupienie. Szczególnie gdy ludzie zamiast zajmować się rozważanym zagadnieniem zajmują się walką personalną, docinkami, czasem obelgami. W sensie poznawczym najczęściej bardzo niewiele z tego wynika.

Rywalizacja bowiem najczęściej tylko przenosi uwagę z tematu do omówienia na osoby, które mówią. Starcia na forum osób oczywiście tez mogą być interesujące. Ale dyskusje merytoryczne (taka osobna klasa dyskusji) w swoim założeniu jednak mają się nakierowywać na wyłonienie problemu, omówienie go, może rozwiązanie. Jak się czas i siły traci na utarczki, to nie starcza ich już na problem.

[Michał Dyszyński]

Z innego wątku własny komentarz kopiuję tez tu:

[Michał Dyszyński]

I jeszcze ten mój tekst

[Michał Dyszyński]

Potrzeba AKTYWNEGO DOCIERANIA DO TREŚCI przedstawionej w dyskusji
Problem z licznymi dyskusjami jest taki, że ARGUMENTY NIE SĄ PODEJMOWANE. Sensowna dyskusja powinna mieć CEL. Co jest tym celem?
- Wg mnie uzgodnienie
Uzgodnienie obejmuje to
- co rozumiemy podobnie jak inni dyskutanci
- co rozumiemy inaczej, niż inni dyskutanci
- co ewentualnie jest niespójne, niepoprawne w rozumowaniu naszym
- co ewentualnie jest niespójne, niepoprawne w rozumowaniu innych dyskutantów
- CO OSTATECZNIE POWINNO SIĘ MOŻE ZMIENIĆ W SWOIM POJMOWANIU.

To dla wielu pewnie wyda się dziwne, ale dla mnie celem dyskusji jest wzbogacenie mojej wizji świata, a ostatecznie jakieś jej uzupełnienie, czy wręcz ZMIANA.
Oto dyskutuję po to, aby się zmienić, aby ktoś z przeciwnej strony dyskusyjnego "stolika" uświadomił mi jakiś mój błąd, aby wytknął mi moje nieścisłości, abym był zmuszony coś naprawić w tym, co sobie myślę. Taki ja mam cel.
Ale przekonałem się, że chyba jestem wyjątkiem. Mało kto ma w dyskusji taki cel jak ja.
Znacznie częstszą postawą (przynajmniej tak to obserwuję, może się mylę) jest cel, który polega na "zniszczę, zgnoję drugą stronę, sprawie, że mój współdyskutant zostanie pokonany, poczuje się zdominowany i poniżony". I bynajmniej nie chodzi o to, aby owo zgnębienie polegało na wykazaniu wyższości merytorycznej. Nie, chodzi o PERSONALNE zgnębienie kogoś tam.
Gdy mieszają się te dwa cele - mój i związany z personalnym zgnębieniem, to robi się straszny miszmasz w dyskusji. Przestaje być wiadomo, o co właściwie w tym dyskutowaniu chodzi. Bo jedni dążą do jednego celu, inni do drugiego, wszystko się nawzajem nakłada tak, że trudno jest śledzić wątek. Tacy jak ja, z tego rodzaju pomieszanych dyskusji mogą tylko zrezygnować. Rezygnują, aby NIE TRACIĆ CENNEGO CZASU na działania, które nie rokują, ani nie niosą satysfakcji (prędzej dyssatysfakcję).

Dodatkowo przyznam, że - zgodnie z własną ideą poprawnej dyskusji - traktuję tych wszystkich dyskutantów, którzy walczą "do upadłego", idą w totalne zaparte, byle tyko nic nie zmodyfikować we własnym spojrzeniu na daną sprawę za swego rodzaju oszustów. A jeśli nawet nie są oni oszustami (pewnie się za takich nie uważają, a rzeczywiście każdy może mieć cel dyskusji, jaki sobie tylko wymyśli), to na pewno wydają mi się jakoś niepełnowartościowi, wadliwi w kontekście tej dyskusji, którą ja uważam za właściwą.

W czym dyskutantów rywalizacyjnych, a nie merytorycznych uważam za oszustów?
- Ano w tym, że w ogóle udają, iż jakichś argumentów używają. Przecież jak ktoś na start argument wskazuję, ktoś inny bierze to za dobrą monetę, zastanawia się nad sensem tego argumentu, wynajduje powody, aby jakoś się dogadać, stara się zrozumieć drugą stronę, a tutaj...
... zmyłka. Bo wcale nie o jakąś dyskusję nad argumentami tamtemu chodziło, tylko to był pretekst do rozładowania emocji. A człowiek stracił czas niepotrzebnie, bo przecież od początku nie było szans na grę intelektualnych uzgodnień.

[Michał Dyszyński]

Jedną z najbardziej blokujących sensowną dyskusję postaw jest postawa: z góry wiem, co mój współdyskutant myśli, jakie ma intencje, co rozumie.
Spora część z tych przekonanych - najczęściej właściwie nie wiadomo z jakiego powodu - o tym, co na pewno myślą inni ma bardzo słabe (albo wręcz żadne) przesłanki do tego, aby owe stwierdzenia na czyjś temat głosić. Ale głoszą, a do tego często z emfazą krytykują u innych rzekome "głupoty", "niewiedzę" itp.
Dla mnie osobiście przekroczenie pewnego poziomu przekonania u współdyskutanta, że on wie lepiej, co ja wiem, stanowi powód do tego, aby uznać dyskusję z takim dyskutantem za wartą zakończenia i unikania dyskusji z takim dyskutantem w przyszłości.

[Michał Dyszyński]

Dzisiaj mnie oświeciło, że dyskusja - np. jedna z takich, jakie występują na sfinii - dla wielu osób jest zupełnie innym bytem, niż to domyślnie przyjmowałem. Dawno temu przyjąłem milczące założenie, że na forum filozoficznym i naukowym typu sfinia dyskutuje się po to, aby
- postawić problem w szerszym gronie
- ustalić jakie stanowiska mają strony
- spróbować dopracować się możliwie uzgodnionej wersji
- ostatecznie może rozwiązać problem, albo przynajmniej ustalić co myślą o tej sprawie dyskutanci, może ktoś kogoś tam przekona, a może i nie.
Tak sobie myślałem. Dzisiaj uważam, że cele jakie ludzie przyświecają, gdy biorą udział w dyskusjach są znacznie szersze. Należą do nich:
- pochwalenie się sobą, swoim życiem
- danie sobie satysfakcji mówieniem innym, że ci są głupi, czy jakoś inaczej niefajni
- ogłoszenie własnego stanowiska w jakiejś sprawie z maksymalną mocą, a wszystkich, którzy się nie zgadzają odsądzić od czci i wiary.
- ponaparzanie się ze wszystkimi, tak dla samej frajdy agresji i walki
- pouczenie wszystkich, zrealizowanie się w roli guru, który ruga swoja adeptów, że są głupi (tak jakby ktoś komuś tę rolę guru przyznał)
- nawet poinformowanie wszystkich co się jadło na obiad...

Tak więc całe życie człowiek się uczy.
Mimo to wszystko, ja dalej próbuję dyskutować z głównym celem wymiany poglądów, dowiedzenia się nowych koncepcji, sposobów patrzenia na sprawę.

[Michał Dyszyński]

Czytając jedną z dyskusji (nie ze mną, jestem w niej tylko obserwatorem) "trąciło mnie" aby jednak napisać o NIEUCZCIWYCH DYSKUTANTACH. Chodzi oczywiście o nieuczciwość dyskusyjną, czyli dość szczególny rodzaj nieuczciwości.
Na czym polega uczciwość vs nieuczciwość dyskusyjna?
1. Bardzo wyrazistym objawem nieuczciwości dyskusyjnej jest WYRYWANIE SFORMUŁOWAŃ Z KONTEKSTU, cytowanie czyjegoś tekstu, urywając w środku zdania, nie zwracając uwagi na wyjaśnienie, które jest dalej, przekręcenia ewidentnej intencji autora.
2. Upieranie się "przecież ci odpowiedziałem" na jakiś zarzut, choć w rzeczywistości nigdy ta osoba nie ruszyła danej kwestii, co najwyżej "odpowiedziała" w tym sensie, że zamieściła jakiś tekst pod cytatem, ale ten tekst nie poruszał w ogóle strony merytorycznej.
3. Częste nieodpowiadanie na zarzuty merytoryczne, albo odpowiadanie pozorne - np. z zastosowaniem sarkazmu, drwiny, przekręcenia sensu - byle nie wyszło na jaw, że właściwej odpowiedzi nie ma.

Nieuczciwość dyskusyjna zwykle łączy się z ATAKAMI AGRESJI na współdyskutanta. Są wyjątki od tej reguły, lecz w drugą stronę to się prawie nie zdarza - tzn. praktycznie każdy agresywny dyskutant jest jakoś nieuczciwy.
Po co nieuczciwemu dyskutantowi jest agresja?
- Przede wszystkim DLA UKRYCIA słabości argumentacji, bo można liczyć na to, że zarówno drugi dyskutant, jak i potencjalny czytelnik skupią się na emocjach i nie zauważą słabości rozumowania.
- Po prostu ze złości na drugiego dyskutanta, że okazał się lepszy merytorycznie. Ta agresja wychodzi więc w dużym stopniu naturalnie.
- Nieraz chyba z nadzieją, że jak się zaatakuje zbyt mocnego przeciwnika w dyskusji, to ten się zniechęci i odpuści.

Powyższa reguła z agresją może nie jest absolutna, ale ja znam bardzo niewiele przypadków, gdy większą agresję w dyskusji wykazuje strona, która merytorytorycznie w tej dyskusji zwycięża. Najczęściej tak jest, że wybuchy agresji są po prostu jawnym wskaźnikiem poczucia słabości i porażki u dyskutanta. Można by powiedzieć, że one są niejako przyznaniem się do tej porażki, a także próbą odwrócenia uwagi i może postraszenia drugiej strony: przecież widzisz, jak nie mogę sobie poradzić w kwestiach merytorycznych, więc odpuść mi, bo będę jeszcze bardziej niemiły!

Agresja jest też, dla osób mocno nastawionych na merytoryczne aspekty dyskusji, wskazaniem, że ktoś emocjonalnie nie daje sobie rady z trudem, jaki stanowi walka na argumenty. To jest jawna słabość.

Drugim sposobem - próbą ukrycia niekompetencji w dyskusji (a także nieuczciwością), oprócz agresji jest PRZYJMOWANIE SKRAJNIE AUTORYTARNEJ FORMY WYPOWIADANIA SIĘ. Tacy dyskutanci zdają się nigdy w nic nie wątpić, nadużywają sformułowań typu "wiedza", "oczywisty", "zweryfikowany bez wątpliwości", "wiadomo", "niezaprzeczalne jest, że...". Gdy się czyta takich autorytarnych, to ma się wrażenie, że oto ktoś się wczuł w rolę jakiegoś guru, czy proroka, który żąda od - w domyśle niżej w hierarchii od niego stojącej - gawiedzi bezwarunkowego zaakceptowania każdego słowa, bez zadawania pytań, bez oczekiwania wyjaśnień.

[Michał Dyszyński]

Czym byłaby idealna dyskusja?
Według mnie pewnego rodzaju GRĄ. W jej ramach gracze - dyskutanci rzucają w przestrzeń publiczną komunikaty na temat tego jak postrzegają rzeczywistość, a w jej ramach to, co piszą inni dyskutanci. Później owe komunikaty są analizowane przez innych dyskutantów, którzy w odpowiedzi konstruują własne komunikaty.
Co jest celem tej gry?
Wydaje mi się, że domyślnym celem dyskusyjnej gry jest BUDOWA ŚWIADOMOŚCI, która jest w stanie skonstruować sobie granicę JA - ZEWNĘTRZE (świat), a potem w ramach tej granicy operować w sposób dający tej świadomości jakąś formę satysfakcji, spełnienia, szczęścia.

[Michał Dyszyński]

[Michał Dyszyński]

Moim paradygmatem (forma obowiązku) w dyskutowaniu jest obsłużyć każdy zarzut, pytanie mi postawione. Jednak mam od tego paradygmatu własne wyjątki. W szczególności daję sobie prawo do ODSTĄPIENIA OD DYSKUSJI z osobami, które:
- używają obelżywych określeń, tak wobec mnie, jak i innych dyskutantów (z chamami mam prawo nie dyskutować), są personalnie napastliwi (napastliwość intelektualną, raczej staram się obsłużyć).
- trolują, "robią sobie jaja" z uczciwej, poważnej dyskusji, piszą nie na temat.
- skrajnie chaotyzują dyskusję, nie wiadomo o co im chodzi, gdy coś piszą, a więc właściwie nie wiadomo, na co odpowiadać
- są nadwrażliwe na swoim punkcie, czy też widać wyraźnie, że nie umieją radzić sobie z emocjami, które mogą w ramach dyskursywnej dyskusji wystąpić (nie zamierzam męczyć takiej osoby problemami, których emocjonalnie nie jest w stanie ona udźwignąć).

[Michał Dyszyński]

Jest pewna naturalna bariera dla dyskusji - ZDOLNOŚĆ DO ZROZUMIENIA przekazu drugiej strony.
Argument, choćby był najlepiej skonstruowany, najprawdziwszy, najmądrzejszy w dyskusji nie spełni żadnej roli, jeśli nikt z pozostałych jej uczestników nie pojmie, o co w nim chodzi. Dlatego osią dyskusji jest nie tyle prawda argumentów, co ZROZUMIAŁOŚĆ tych argumentów.
Dyskusja toczy się nie wokół istoty tego, co napisano/powiedziano, ale wokół zrozumienia tego.
Sam od jakiegoś czasu staram się stosować priorytet traktowania dyskusji właśnie pod katem zrozumienia, a nie racji. Choć zdaje mi się, że gdy coś piszę, to mam rację (w sposób nieszczery nie pisuję), to często obserwuję, iż moje argumenty nie trafiają do strony przeciwnej. Dlaczego tak jest?
- najczęściej dlatego, ze mój rozmówca NIE PODĄŻA ŚCIEŻKĄ WYTYCZONĄ ARGUMENTEM.
- czasem z powodu negatywnego nastawienia, nieszczerych intelektualnie reakcji, nadmiernej polemiczności.
Ale najczęściej chyba jednak ktoś NIE POTRAFI skonstruować w swoim umyśle tych odniesień, które ja - tworząc argument - skonstruowałem. Taki ktoś nie będzie więc widział tych zależności, które dla mnie są oczywiste, które w mojej konstrukcji sprawy narzucają się z samej konstrukcji problemu. Znane przysłowie mówi: z próżnego i Salomon nie naleje. Czyli jak ktoś w swoim umyśle odniesień podobnych do moich nie posiada, to w sposób oczywisty, nie będzie w stanie tych odniesień użyć, do stworzenia wizji sprawy, podobnej do tej, o której piszę. To jest bariera nieprzekraczalna.

Ale, że staram się widzieć sprawy we wzajemnościach, to tutaj muszę od razu zastrzec, że to rozumowanie stosują w trybie odwrotnym, wobec siebie. Zakładam, że gdy ktoś mnie do czegoś przekonuje, a ja nie widzę w tym sensu, to może też tak jest, iż to ja nie potrafię skonstruować rozumowania wedle tego, jak je ma mój rozmówca. Nie mogę z góry zakładać, że on nie ma racji, bo może to ja nie rozumiem...
Tak więc sprawa ostatecznie staje na tym, czy strony są w stanie zrozumieć to, co im się przekazuje. Racje są tego pochodną, są dalej, są ukryte, mniej pewne. Na początek mamy ZDOLNOŚĆ DO ZROZUMIENIA DRUGIEJ STRONY, a dopiero potem te racje.

Z tego mi wynikają wnioski. Jednym z ważniejszych, jakie wyciągnąłem było zrezygnowanie z twardego stawiania w dyskusji sprawy na zasadzie: ja mam rację, a ty się mylisz. Uważam, że nie mam prawa tak postrzegać dyskusji. Jest raczej tak, że
- w moim systemie odniesień wnioski są takie to a takie
- w systemie odniesień mojego rozmówcy są jakieś
możemy zaś dyskutować o wzajemnym tych wniosków przenikaniu się, a nie o bezwzględnej racji.
Dlatego od dłuższego czasu staram się unikać oceniania samego rozmówcy, nie piszę "nie masz racji", "głupi jesteś" itp. Po prostu staram się jeszcze raz wyłuszczyć swój punkt widzenia, podać go od nowej strony.
Czasem jednak bywa w tym aspekt osobisty, bo inaczej trudno. Dzieje się tak, gdy wg mnie istota nieporozumienia tkwi bardzo mocno w prywatnych nastawieniach osoby. Wtedy należałoby właśnie te nastawienia omówić, porównać z ich alternatywami. Czasami tak jest, że niektóre osoby mają problem z dyskusją w trybie bezosobowym, mają silne "przegięcie personalne" - wtedy trzeba się dostosować i też pisać w tym osobowym trybie.
Jednak gdybym miał uczestniczyć w idealnej dyskusji, to bym starał się maksymalnie pomijać aspekt personalny. Najczęściej tak, choć nie zawsze, bo czasem personalia są właśnie tematem dyskusji, więc nie sposób będzie ich ominąć.

Podsumowując.
W moim przekonaniu wielu dyskutantów popełnia pewien błąd, polegający na przyjęciu milczącego założenia, że wszyscy mają z grubsza takie same zdolności ZROZUMIENIA tego, co się do nich pisze. W rzeczywistości, nawet mając dobrą wolę i zaangażowanie, z przyczyn braku wiedzy, zdolności, ograniczeń intelektualnych, czy po prostu braku czasu na wdrożenie umysłu do funkcjonowania w nowym, właśnie dopiero zapoznanym trybie, umysł dyskutanta po prostu może nie być w stanie zrozumieć przedstawianych mu zagadnień. I to należałoby brać pod uwagę, nadrobić cierpliwością, wyszukaniem nowych sposobów tłumaczenia, nie zaś kwitować sprawy "ale głupi jest ten, co nie akceptuje mojego przekazu".

[Michał Dyszyński]

W dyskusjach (także tu na sfinii) padają różne argumenty. Jednocześnie bardzo często pojawia się inny wątek - WALKA O UZNANIE. To są dwa różne cele:
1. PRZEDSTAWIENIE SPRAWY samo w sobie - gdy przedstawiający nie koniecznie oczekuje, iż zostanie oceniony lepiej, bądź gorzej. On przedstawia jakąś ideę, jakąś sprawę i zaserwowanie tego przedstawienia jest celem samym w sobie.
2. WALKA O UZNANIE - jest związana z jakąś postacią reakcji w gremium, które śledzi daną dyskusję, może wśród uczestników dyskusji.
Te dwa cele w większości dyskusji jakoś przeplatają się. W dobrej dyskusji nie wchodzą sobie nawzajem w paradę. W złej dyskusji trudno jest zorientować się o co chodzi, wyskakuje raz jeden, raz drugi cel. Cele te przeplatają się, przeszkadzają w zrozumieniu o co chodzi, zamulają sens dyskusji. I zapewne o to właśnie chodzi jednej ze stron - jeśli czuje się ona słabsza na gruncie merytorycznym, to próbuje sobie powetować tę słabość w emocjach i próbach zdobycia uznania sposobami niemerytorycznymi. To takiej osobie daje złudzenie, że także i merytorycznie rządzi. Ale to jest tylko złudzenie.

[Michał Dyszyński]

Skasowałem wątek pod tytułem "Opowiadam się za wyśrubowanym standardem dyskusji" o treści