ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Dyskusje jakie tu prowadzą na sfinii są dla mnie bardzo kształcące pod kątem analizy ludzkich charakterów. W szczególności ostatnio naszła mnie refleksja nad osobowością pewnego dyskutanta o skrajnie życzeniowym traktowaniu dyskusji i myślenia. Na tym przykładzie się wzorując mam kilka refleksji dotyczących tego jak życzeniowe myślenie w ogólności działa.
Skąd się bierze myślenie bardzo silnie życzeniowe?...
- Bierze się po pierwsze z braku DYSTANSU do spraw.
- Po drugie silnikiem tutaj jest potrzeba szybkiego efektu, bycia sprawczym, stawiania na swoim, bez analizowania przesłanek, poprawności. Pragnienie "ma być po mojemu i już!".
Dlatego tam, gdzie zwykły dyskutant zadałby sobie dość podstawowe pytanie kontrolne wobec intencji, którą ma gdy zabiera jakoś udział w dyskusji "czy aby na pewno tym sposobem osiągam swój cel?", życzeniowy dyskutant od razu ma ten miły dla siebie wniosek: ależ tak! Właśnie to się stanie, o co mi teraz w mojej intencji chodzi!

Dyskutant życzeniowy po prostu nie uruchamia opcji podstawowej kontroli, czy to, co robi, służy celom, które sobie wyznaczył. On z góry zakłada, że cele będą zrealizowane, bo na początku powziął taką myśl, że dane działanie ów cel zrealizuje.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

Myślenie życzeniowe jest właściwie w połowie emocją, a nie dyskursywnym myśleniem.
Wynika ono z NIEUŁOŻENIA SIĘ Z WŁASNYM PRAGNIENIEM SPRAWCZOŚCI.

Sprawczość jest paradygmatem podstawowym świadomości, jest założeniem niezbywalnym. Ale "nigdzie nie jest napisane", w czym właściwie mamy być sprawczy, co mamy "sprawiać". Osobowość, która zaniechała refleksji nad tym celem sprawczości, będzie realizowała sprawczość na celu, którego źródłem jest...
... nie wiadomo co!
Życzeniowe myślenie bierze cel działania bezrefleksyjnie - on "ma być", nie ma tu negocjacji, nie ma elementu dopasowania, ani najczęściej nawet sprawdzenia, czy ten cel jest rzeczywiście zrealizowany. Życzeniowo myślący jest cały pogrążony w "ja chcę! Ma być już teraz tak jak chcę! Ja chcę! Ma być już teraz tak jak chcę! Ja chcę! Ma być już teraz tak jak chcę!". Życzeniowca jego pragnienie niewoli i blokuje, ostatecznie zabierając mu sprawczość w jakimś szerszym rozumieniu.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński

U podstaw myślenia życzeniowego jest wewnętrzny konflikt pomiędzy pragnieniem, aby coś miał pożądaną postać, a realnymi możliwościami, aby to się spełniło. Ludzie, którzy tak bardzo nie potrafią zaakceptować realiów, że muszą wymyślać sobie urojone wersje rzeczywistości, aby w ogóle funkcjonować w zetknięciu z danymi zagadnieniami, okazują szczególny rodzaj słabości. Odczucie "jeśli nie będzie po mojemu, to ja tego nie wytrzymam" jest tym źródłem zakłamania, jakie objawia się myśleniem życzeniowym.

Dlaczego niektórzy nie potrafią pogodzić się z rzeczywistością, realiami?...
Ja widzę tu dwie grupy powodów:
- powody w zakresie zdolności do modelowania, przetwarzania bardziej "logicznego"
- grupa powodów emocjonalnych, często instynktownych.

Problemy w zakresie logicznego myślenia mają np. osoby ze spektrum autyzmu. Czasem jak się rozmawia z kimś z tego rodzaju, to odnosi się wrażenie, że dla takich osób np. uświadomienie sobie wieloznaczności słów, pojęć, jest zadaniem ponad ich siły. Tacy ludzie ogólnie będą mieli problemy ze zrozumieniem czegokolwiek, co jakoś jest odmienne od ich sposobu myślenia, są skrajnie nieelastyczni w myśleniu.

Wśród powodów instynktownego zakłamywania rzeczywistości chyba na szczycie można by postawić pychę, czyli jakieś pragnienie osobistego wywyższenia, tryumfu, albo jeśli nie osobistego, to wywyższenia grupy, z którą dana osoba się identyfikuje. Ktoś, kto koniecznie musi być "lepszy" (czym by owa lepszość nie była) w relacjach z innymi ludźmi, oczywiście w końcu...
będzie lepszy, na tych zasadach, że ową lepszość ogłosi, a potem będzie starał się w to uwierzyć. W rzeczywistości jednak będzie to jego życzeniowa wersja, naginanie rzeczywistości do pragnień.

Michał Dyszyński

Z myśleniem życzeniowym zmaga się chyba każdy.
Ja też się zmagam z nim od lat. Analizuję od wielu lat, co przyjmuje w moich uznaniach spraw właściwie bez przesłanek, albo z przesłankami jawnie pozornymi, zastępczymi.

Co jest najbardziej typową przesłanką zastępczą przy myśleniu życzeniowym?
- Przesłanka z oceny personalnej głoszącego tezę, tak jakby teza jakoś "dziedziczyła" po np. negatywnej ocenie osoby głoszącej, także swoją prawdziwość, zasadność.
Zwykle to jest też tak, że sama ocena osoby jest też arbitralna, albo wręcz podświadomie dobierana pod tym kątem, że zostanie za chwilę użytą do oceny tezy, którą dana osoba zgłasza.
Spora część dyskutantów w ogóle nie widzi, że jest to błąd logiczny. Spotykamy np. na sfinii dyskutantów, którzy notorycznie jako "odpowiedź" na pewne zgłaszane tezy, wygłaszają tyrady personalnych krytyk pod adresem osoby, która owe tezy zgłaszała, a o samych tezach nawet się nie zająkną. Najdziwniejsze jest, że owe osoby zdają się wierzyć, iż tymi negatywnymi ocenami osób rzeczywiście polemizują z głoszonymi tezami. Potem nieraz się upierają, że przecież "odpowiedzieli" na argumentację w sprawie samych tez... :rotfl:

Tu oczywiście można zadać pytanie: po co w ogóle dyskutujesz z kimś takim, kto nie odróżnia dyskusji o sprawie, od nastawania na osobę. Przecież w zasadzie już przy pierwszym przypadku, gdy tak się zdarzyło (nooo... niech będzie, że przy drugim, może trzecim...) powinieneś grzecznie podziękować z uwagę do tej pory i olać kompletnie tak dyskutującego kogoś, zbanować go z osobistej listy partnerów, jako po prostu nienadającego się do poważnej dyskusji. Ale jak jest się niekonsekwentnym, to się potem ma za swoje i przychodzi uczestniczyć w dyskusjach absurdalnych, schizofrenicznych. :think:

Człowiek ma karę za własny brak konsekwencji w decyzjach.