ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Świadomość powstaje i kształtuje się w oparciu o archetypiczne "ziarno", którym jest budowanie rozróżniania "ja - świat".

Bez tego archetypicznego startu umysł po prostu pobierałby bodźce: ciepło, jasno, słodkie, zimne, twarde, siskie...
Właściwie to ten zapis owych bodźców już jest mylący, bo umysł wcale by ich nie nazywał, nie kategoryzowałby tych odczuć, tylko je odczuwał i za chwilę opuszczałyby one jego uwagę, zastępowane jakimiś nowymi bodźcami. Tak - bez kategoryzacji, bez pamięci, pytań o cokolwiek, tworzenia jakichkolwiek struktur myślowych. Ot, niczym niemowlę, któremu wyświetla się na suficie latające punkciki, umysł by doznawał i zaraz zapominał co doznał - bez celu, bez dążeń, bez tworzenia czegokolwiek.
"Rozcięciem mentalnym" tego stanu bezruchu i beztworzenia jest uruchomienie archetypu "ja - świat". W oparciu o tej archetyp bodźce i wrażenia zaczynają trafiać do dwóch osobnych szufladek (na początek):
- szufladka ja - moje - do wykorzystania w przyszłości
- szufladka - doznane, ale nie moje, incydentalne, nie wiadomo co.

W tym co moje, działające na to co zewnętrzne, pojawi się SPRAWCZOŚĆ, CELOWOŚĆ, MYŚLENIE. Później, na dalszych etapach, jakaś forma sprawczości obejmie również nowe kategorie, już nie tylko własne, ale i świata. Ale to dopiero później.

Kategoryzacja ja - świat jest ściśle związana z PAMIĘCIĄ. To w pamięci jest to co moje, co trwa w złączeniu z tym, co myśli. To co ze świata, jest tym, co odeszło, tego nie już nie myślimy (na dalszym etapie pojawia się WSPOMNIENIE tego, co ze świata - byt szczególny, który jest łącznikiem ja i świata, dziedzicząc właściwości, po obu tych kategoriach). W każdym razie na poczatku pojawia się, stale rosnący "worek" z pamięcią - zasobnikiem czysto osobistym, unikalnym dla danego podmiotu. Wraz ze wzrostem zawartości tego worka, świadomość będzie doznawała już dwojakiego rodzaju bodźców:
- bodźce zewnetrzne - ze świata
- bodźce wewnętrzne - pochodzące z pamięci i przekształceń tego, co w pamięci się zapisało.
Umysł od początku będzie miał tez problem z poprawnością zaliczenia do owych kategorii. Bodziec wewnętrzny może mu się objawić jako zewnętrzny, albo odwrotnie - zewnętrzny, jako wewnętrzny. Bo umysł nie zna siebie, nie wie, jakie są jego granice, gdzie się zaczyna on, zaś dalej gdzie i jaki jest świat. Ale umysł będzie się uczył, porównując skutki, doznając w różnoraki sposób - także w rozdziale przyjemne vs przykre, radość vs cierpienie.

Ale umysł napędza przymus - KATEGORYZUJ!
Ten przymus można powiązać z mechanizmem ewolucyjnym - z koniecznością przetrwania, a więc z koniecznością sprawnego zarządzania własnym ciałem, które trzeba wykarmić i ochronić przed niebezpieczeństwami. Tylko wiedząc (czasem "wiedząc" bardziej w podświadomych, odruchowych mechanizmach) gdzie jest moja noga i jak ona działa, można tej nogi użyć - np. goniąc za zdobyczą, czy uciekając przd zagrożeniem. Osobnik, który nie zna siebie, który nie umie odróżnić nogi własnej od nogi ofiary, mógłby zacząć zjadać sam siebie, albo próbował poruszyć (oczywiście bezskutecznie) czymś, z czym jego organizm nie ma powiązania. Dlatego jednym z podstawowych zadań umysłu jest nauczenie się poprawnej kategoryzacji ja - świat. Z tej kategoryzacji wyłania się dalej SPRAWCZOŚĆ, czyli możliwość ustanowienia relacji: ja - podmiot sprawczy - wywołuję efekt w tym co zewnętrzne. Ta sprawczość pojawić się może jednak dopiero wtedy, gdy ja jest już rozpoznawane umysłem, gdy różni się od zewnętrza.
Ostatecznie świadomość rozwija się, wzrasta budując kolejne struktury myślowe wokół rozróżnienia ja - świat. Świadomość nazywa rozpoznane kompleksy wrażeń i oczekiwań do nich dowiązanych, łącząc je w całości - nadając im odrębną podmiotowość - np. to jest drzewo, to pies, to kamień. W ten sposób budowane są kolejne poziomy rozróżnień ja - świat.

Archetyp ja - świat zawiera w sobie jeden szczególny element: emocjonalne wartościowanie, w którym ja jest chronione, zaś światu przypisana jest rola zasobnika częściowo wrogiego, ale też będącego rezerwuarem zasobów do wykorzystania i polem do działania. To wartościowanie jest w ogóle "matką wszelkiego wartościowania", to w oparciu o tę właśnie kategoryzację w ogóle konstruuje się idea wartości czegoś tak w ogóle. To na wzór wartościowania ja, jako coś cennego, chronionego, pojawia się konstrukt uczuciowo - myślowy wartości dla "moje myśli", "moja rodzina", "moje stado", "mój dom", "moje cele życiowe" itp. Bo jak powstało już "ja", to z niego generuje się koncept "moje".

Ircia

Czyli mamy 3 kategorie:
-ja, czyli pełna tożsamość
-moje
-nie moje, to dzieli się na porządane i niechciane, choć cechy i rzeczy z wyższych kategorii też mogą dostać łatkę nieakceptowane/niechciane rodząc mnóstwo cierpienia...

Przy podziale na ja i moje jakkolwiek to zabrzmi, ale kluczowy jest chyba język, po polsku o wielu sprawach można mówić zarówno w formie jestem jak i formie mam...
Ja pamiętam
Mam w pamięci
Ja myślałem
Miałem taką a taką myśl
Niby subtelna różnica, ale często kluczowa, bo ludzie bardziej bronią tego z czym się utożsamiają niż tego czego tylko doświadczają lub uważają, że posiadają.

Michał Dyszyński

Ircia

Odnośnie założenia moje, czy to kwestia akceptacji, przywiązania czy strefy wpływów? Na ile kategoryzowanie jako moje oznacza przynajmniej chęć sprawowania kontroli nad tym? Na ile rzeczywiście można mieć wpływ? Czy włożenie czegoś do kategorii ja coś zmienia? Czy wręcz wkładamy tam to na co nie mamy wpływu typu płeć, narodowość, imię?

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Właściwie, Michale, się z Tobą zgadzam.

Oczywiście, ludzka natura jest dynamiczna, zmienna,jednak żeby mówić o "mojej" naturze, to ten rozwój wpisany w naturę musi być w jakiś sposób przeze mnie uporządkowany i kontrolowany. Dlatego ja bym zdefiniowała naturę jako to czym aktualnie jestem + to, do czego dążę (moje wartości, cele, marzenia). Jeśli pominę ten aspekt dynamiczny, nigdy się nie rozwinę, będę stać w miejscu (co jest nienaturalne dla człowieka), natomiast jeśli uznam aspekt dynamiczny, ale nie będę miała zdefiniowanych jakichś celów/marzeń/wartości (czyli moją naturą będzie to czym jestem + to czym być mogę), to niejako pozwolę światu, żeby zrobił ze mną co zechce, będę liściem targanym na wietrze. Optymalnym rozwiązaniem jest otwartość na ukierunkowaną zmianę, w ten sposób wpuszczam w siebie świat (przewietrzam moją aktualną naturę). ale nie wpuszczam byle czego, filtruje wpływy świata pod kątem tego co jest moim kręgosłupem (bez czego bym utraciła rdzeń tożsamości) - wartości, celów i marzeń.

Czyli wybór jest mój kiedy jest świadomy, a świadomy oznacza to, że podjęłam go zgodnie z moją naturą, pojmowaną dynamicznie - tak jak opisałam powyżej.

Michał Dyszyński

Ircia

To ja polecę po bandzie: Nic nie jest moje lub dosłownie wszystko jest moje, co paradoksalnie na jedno wychodzi. Dzielenie doświadczanych obiektów i zjawisk na moje i nie moje to totalna iluzja. Są doświadczenia i tyle. Polska jest tak samo moim krajem jak Australia. Ani tego ani tego nie posiadam, mogę co najwyżej się do czegoś przywiązać. Ale przywiązanie to nie posiadanie czy przynależność. Mogę akceptować to do czego jestem przywiązana, albo nie akceptować ale mogę też mimo doświadczania przez umysł pewnego przywiązania nie przywiązywać się do tego...

Czy to ciało i umysł jest moje? Doświadczam za ich pomocą, ale się nie utożsamiam z tymi narzędziami. Czy to moje narzędzia? Abym mogła uznać że coś jest moje potrzebuję konceptu 'ja' jako bytu który posiada pewne rzeczy a nie posiada innych. Ale skoro jestem doświadczaniem to doświadczam a nie posiadam. Doświadczam tego konkretnego umysłu i za pomocą tego konkretnego umysłu.
Ten umysł ma takie a takie cechy, takie a takie wspomnienia, takie a takie poglądy. Ale nie muszę uważać, że jestem tym umysłem, którego aktualnie doświadczam i za pomocą którego doświadczam.
Mogę grzecznie uznać, że jest mój, ale nie muszę;)
Szczególnie, że to co jest w umyśle zasadniczo jest uwarunkowane genami i środowiskiem, a skoro odcinam się od innych ludzi to dlaczego mam się przywiązywać do śladów jakie zostawili w tym umyśle?

To co i czy coś uznam za moje jest całkowicie zależne od tego jak zdefiniuję siebie. Od tego z czym/z kim się utożsamię.

Mówienie o moich poglądach, moim umyśle, o mnie jest wygodne w rozmowie i tyle. Ale przecież za pięć minut to Twoje poglądy mogą stać się moimi, a moje wylecieć na zbity pysk.
Umysł niby zmienia się stopniowo, ale przecież to co tam było 30lat temu ma mniej wspólnego z obecnym stanem niż stan umysłu innej osoby o podobnych cechach...

Zgodnie z moim obecnym faworytem czyli advaita vedantą wszystko jest moje a równocześnie nic nie jest moje, bo jestem wszystkim i niczym

Kurcze kocham tą zabawę paradoksami przekraczania dualności.

Określanie siebie w kategoriach posiadania to zwykła zabawa maskami, zwykła gra, ale chyba ta gra jest sensem istnienia...

Tak czy inaczej : moje/nie moje jest zależne od tego co wstawię po 'ja jestem...'
W pewnym sensie to zabawa w stwarzanie siebie i przy okazji swojego subiektywnego świata.

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński

Ircia

Całkowicie się zgadzam.

Co więcej na każdy dualny podział jak się spojrzy niejako z góry, to daje się to ładnie połączyć, nagle przeciwieństwa stają się swoimi dopełnieniami i można zobaczyć... syntezę.

Kurcze i znów ten Hegel ;)

Pelikanku, praktykowanie advaity wręcz wymusza nauczenie się obydwu podejść, zgadzam się, że to bardziej dla miłośników abstrakcji, dlatego taki nacisk jest kładzony na doświadczanie tego co ma się przed oczami. Równocześnie ta grupa, która wchodzi w to jako realiści dostrzega nacisk na konieczność skupienia się na swoim wnętrzu

Filozofia advaity bardzo się przydaje właśnie w sytuacjach podbramkowych.
Aha, mówię o advaita vedancie nie o mega okrojonych wersjach neoadvaity.
Gdy masz : wszystko jest tym samym i masz myśleć niedualnie to zauważ, że dalej tkwisz w dualiźmie i do tego w ignorancji, bo od wszystko jest tym samym przeciwieństwem jest : nic nie jest tym samym ew wszystko jest czymś innym.
Wystarczy to... połączyć. Po prostu korzystając z wyjścia poza logikę klasyczną.

Tu nie chodzi o nijaki punkt między skrajnościami, ale o wyjście jakby w kolejny wymiar...

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan