ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Nie oglądam prawie filmów obyczajowych. Z paru powodów. Ale przed chwilą w jednym z nich uderzyła mnie pewna dłuższa wypowiedź kobiety, która oskarża kogoś tam, o to, że ów ktoś złamał jej życie. Bo w pewnym momencie ocenił ją negatywnie, a to spowodowało u niej depresję i dalej różne złe zdarzenia w życiu.
Z jednej strony pewnie można przyznać jej rację. Mogło rzeczywiście być tak, że owa negatywna ocena stała się zapalnikiem jakichś tam złych zmian w życiu owej osoby. Jest jednak i druga strona medalu: jak żyć ze świadomością, że oto inne osoby są tak bardzo delikatne, tak nieporadne emocjonalnie, że załamią się z powodu jakiejś negatywnej oceny?...
Pewne rzeczy są negatywne z natury rzeczy, takie są. Typowy konflikt dziecka z rodzicami polega na tym, że dziecko chciałoby wyciągnąć od rodziców więcej pieniędzy na przyjemności - np. na modny ciuch, gadżet. Ale akurat często jest tak, że pewne względnie obiektywne okoliczności sprawiają, iż tych pieniędzy nie ma, a rodzic musi to dziecku zakomunikować. A może się zdarzyć, że dziecko z tego powodu "przeżyje traumę". Ano może tak być... Rodzic będzie winny. Czyż nie?...
Ale wyobraźmy sobie, że rodzic tak się przejął potencjalną traumą swojego dziecka, że oto bierze kredyt, nadgodziny w pracy, słowem "wypruwa sobie żyły", aby tylko swojemu dziecku zapewnić najlepsze ciuchy i gadżety, bo akurat takie są wymagane w grupie rówieśniczej tego dziecka. Dziecko ma jeszcze za mało zrozumienia, aby to docenić. Pewnie po zaspokojeniu jednych roszczeń, pojawią się nowe. Ostatecznie prawdopodobnym scenariuszem będzie tu sytuacja, w której rodzic dorobi się przedwczesnego zawału z powodu przepracowania. I np. umrze. Dziecko też będzie miało z tego tytułu pretensję i traumę. Rodzic będzie winny. A jeszcze większa będzie trauma tego dziecka, gdy kiedyś uświadomi sobie, że śmierć rodzica nastąpiła w dużym stopniu właśnie z powodu tej roszczeniowości, pogoni za ciuchami i gadżetami. To dopiero będzie trauma....
Tylko co taki biedny rodzic miał zrobić? Jeśli miał takie wrażliwe dziecko, które nie jest w stanie przyjąć prawdy o tym, jakie są akurat okoliczności życia w tej rodzinie?...

Z ludźmi, którzy nie umieją przyjąć niewygodnych okoliczności życia, trudno jest być razem. Z kilku powodów:
- bo trzeba bardzo uważać na słówka, aby nie trafić w ich czuły punkt.
- bo jest kłopot jak w ogóle informować o okolicznościach trudnych, choć nieuniknionych.
- bo, nawet nic nie robiąc, bądź postępując z taką osobą "jak z jajkiem", też można się narazić na zarzut "co mnie tak nienormalnie traktujesz, to mnie upokarza".
- bo nieraz można nie wytrzymać samemu i rzeczywiście zawinić - np. jakimś ostrym słowem. Ale kto jest doskonały?...
Są ludzie, którzy swoją nadmierną wrażliwością w istocie stają się ogromnym ciężarem dla otoczenia. Szczególnie dla otoczenia, które samo jest wrażliwe, stara się nikogo nie krzywdzić.
Tu jakoś przychodzi na myśl chrześcijańska zasada przebaczania. Wydaje mi się, że oprócz tego, iż jest ona takim nakazem moralnym odgórnie uznanym, to ma ona swoje głębsze znaczenie bardziej praktyczne, dotyczące codziennego życia. Osoby, które nie umieją się pogodzić z pewnymi "zadrami" w kontaktach międzyludzkich, nie przebaczające, albo nawet...
tylko nie potrafiące sobie radzić z szorstkością tego świata - takie osoby mogą zwrotnie uczynić gehenną życie najbliższych sobie osób. Bycie w jakimś sposób wytrwałym, niewydelikaconym, racjonalnym bez popadania w skrajne emocje jest też formą daru dla najbliższych nam osób. Nad tym warto pracować, jeśli się chce być rzeczywiście dobrym człowiekiem - dobrym w znaczeniu "sprawiającym jak najmniej problemów, cierpienia".
Oczywiście nikt sam siebie nie przeskoczy. Czasem z własną wrażliwością trudno jest sobie poradzić. Ale chyba pewną ważną wskazówką jest, że TRZEBA SIĘ UCZYĆ HARTU WEWNĘTRZNEGO. Trzeba, aby nie stać się ciężarem dla innych.

Są osoby czyniące ze swojego wydelikacenia swoistą strategię życiową. Jest taki motyw osoby - bluszcza (częściej chyba jest to kobieta, ale bywają przypadki i mężczyzn tego rodzaju). Bluszcze owijają się wokół swoich partnerów swoją bezradnością, potrzebą zajmowania się nimi, wołaniem o emocjonalne wsparcie. Im nie wolno jest mówić szczerze prawdy, nie wolno denerwować, bo przecież one "nie mogą", "nie są w stanie". Jest to jakaś forma psychicznego pasożytnictwa, bo ktoś nie tylko musi za taką bezradną osobę pewne prace wykonać, trud podjąć, ale dodatkowo musi się zająć biednym bluszczem.
Bluszcz z resztą najczęściej nie wie, że jest bluszczem. Po prostu funkcjonuje mentalnie po linii najmniejszego oporu - próbuje wymościć sobie jak najwięcej komfortu w układach z innymi ludźmi.
Czy sami (np. ja - Michał) nie jesteśmy takimi bluszczami?
Uważam, że warto sobie jest postawić roboczą hipotezę, że (przynajmniej czasami) takimi bluszczami jesteśmy. I należałoby rozpoznać kiedy tak jest. A dalej trzeba by chyba wziąć się w garść, po męsku "ze sobą pogadać", aby jakoś zmniejszyć otoczeniu problem z sobą. Ale tu trzeba chyba niemałej dawki uczciwości i samokrytycznego spojrzenia. To dla wielu może okazać się za trudne. I pozostaną bluszczami.

Dyskurs

Michał Dyszyński