ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Są ludzie, którzy bardzo cenią sobie autorytet i władzę. Co ciekawe, nie myślę tu najbardziej o tych, którzy sami po tę władzę sięgają, lecz o ludziach, którzy pragnęliby aby rzeczywistość tak w ogóle była bardziej autorytarna w najróżniejszych przejawach. A w każdym razie ja osobiście znam taką konkretną osobę, która tylko w autorytarności pokłada nadzieję na sensowny układ świata.
Ale są też całe narody, które autorytaryzm cenią i uznają. W Rosji jest bardzo silne poparcie dla aktualnego prezydenta. Obejmuje to poparcie także autorytaryzm jego władzy. Można by zadać pytanie: dlaczego ludzie tak często wolą autorytaryzm, a nie demokrację, czy ogólniej nieautorytarne sposoby organizowania życia społecznego?

Nie chcę tutaj dokonywać jakiejś kompleksowej analizy tego problemu, bo chyba czynników tutaj jest wiele, ale o jedną rzecz zasygnalizuję: autorytaryzm dość silnie koreluje z konfliktami, walką, sporem. W krajach, gdzie dużo ludzi, grup ludzkich ze sobą walczy autorytarne rządy okazują się być rozwiązaniem. Bo dopiero jako pojawia się zdecydowany lider, to pomniejsi watażkowie przestają "dokazywać" i już nie są tak destrukcyjni dla społeczeństwa. To tłumaczy też, dlaczego jest tak silne poparcie dla autorytaryzmu w Rosji - bo akurat w tym kraju, krótki romans z demokracją doprowadził do błyskawicznego rozwoju układów oligarchicznych. Oligarchowie zaś byli gorsi niż autorytarny władca - sami byli po części tyranami, ale nie odpowiadali za swoje działania, bo odpowiedzialność rozmywała się w ogólnych walkach pomiędzy silnymi grupami aspirującymi do władzy. Dopiero Putin zrobił z tym względny porządek.
Z tego wynika przynajmniej jeden powód ogólny poparcia dla autorytaryzmu - problem z opanowaniem tej destrukcji jaką gotują społeczeństwu walczący ze sobą pomniejsi watażkowie.
Ale są też inne powody poparcia dla autorytaryzmu - tak w życiu państwa, jak i w życiu prywatnym, rodzinnym. Są ludzie, którzy np. bardzo chwalą patriarchalne (może i matriarchalne) autorytarne stosunki w rodzinie, zachwycają się organizacjami paramilitarnymi, które "ogarniają" młodych ludzi, wprowadzając "porządek". Można by zadać pytanie: dlaczego im się taki układ podoba?

blackSwan

Michał Dyszyński