ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Czy w ogóle da się sensownie dyskutować z agitatorem?
- To oczywiście zależy od tego, jak zdefiniujemy "sensowność" dyskusji. Jeśli definiujemy ją poprzez dochodzenie do jakichś rozumowo umotywowanych konkluzji, to dyskusja z agitatorem mija się z celem. Dlaczego?...
- Bo agitator nie ma ambicji stricte intelektualnych, tylko jego podstawowym celem jest ZROBIENIE WRAŻENIA, że sprawa, za którą agituje agitator, przedstawia się lepiej, niż jej alternatywy.
Agitator zatem nie podejmie uczciwie żadnej niewygodnej intelektualnie kwestii.
Agitator będzie stosował sztuczki erystyczne zamiast rzetelnych argumentów - wszak do celu agitacji one się równie dobrze będą nadawały.
Agitator będzie luźno mieszał emocjonalne naciski z argumentami z prawdziwego zdarzenia (w skrajnym scenariuszu tych ostatnich może w ogóle zabraknąć w jego wypowiedziach).
Agitator ogólnie będzie zwodził, ukrywał intencje, rzucał konkluzywnej dyskusji kłody pod nogi, torpedował nieuczciwie niewygodny dla siebie przebieg dyskusji.

Z agitatorem nie dojdzie zapewne w ogóle do rozważenia bardziej złożonych argumentów, czy scenariuszy rozumowania. Bo agitator, nawet gdyby one mogły wesprzeć jego stanowisko, skalkuluje sobie, że takie "zbyt merytoryczne" podejście słabo się "sprzeda" ogólnemu odbiorcy. Zresztą agitator, z racji na wykształcone odruchy mentalne, skupienia na prostych szybkich efektach wpływu na publikę, raczej słabo radzi sobie z bardziej złożonym rozumowaniem.

Michał Dyszyński

Czasem wydaje mi się, że niektórzy nie wyobrażają sobie innego celu dyskusji niż agitacja do jakichś przekonań. A tymczasem dyskusja może służyć czemuś wyraźnie innemu, niż przekonywanie, wywieranie wpływu w celu dostosowania czyichś przekonan do naszych. Oto przykładowe, inne niż przekonywanie, cele dyskusji:
- zorientowanie się w stanie wiedzy innych na jakiś temat
- zorientowanie się w stanie akceptacji jakiegoś rozwiązania przez inne osoby ((także zrobienie statystyki poparcia dla różnych opcji, bez decydowania się na danym etapie, jaką opcję wybrać)
- burza mózgów, czyli rzucanie luźnych pomysłów wokół problemu
- chęć zorientowania się, jak druga osoba widzi dany problem (i tylko to zorientowanie się, bez żadnej intencji nakłonienia tej osoby do jakichkolwiek zmian stanowiska).

Dyskusje byłyby bardziej konkluzywne, gdyby umówiono się na ich uporządkowanie w następujący sposób:
1. Jak zasadę przyjmujemy, że będziemy się przekonywać dopiero wtedy, gdy ustalimy jak rozumiemy pojęcia używane w opisie zagadnień
2. Jak zasadę przyjmujemy, że będziemy się przekonywać dopiero wtedy, gdy poznamy względnie kompleksowo CAŁE stanowisko drugiej strony.
3. Jak zasadę przyjmujemy, że będziemy się przekonywać dopiero wtedy, gdy partner w dyskusji pozna względnie kompleksowo CAŁE nasze stanowisko.
4. Jak zasadę przyjmujemy, że przed przystąpieniem do dyskusji o tym, które stanowisko jest lepsze, zastanowimy się, czy paradygmaty i założenia, jakie przyjęliśmy do jego opisu, są takie same, czy może odmienne.

Michał Dyszyński

Ludzie agitują innych także najczęściej dlatego, że wciąż agitują samych siebie. Trudno jest żyć w rozdarciu. Jak się na coś zdecydowaliśmy, to chcemy mieć mentalnie oczyszczone pole, czyli nie chcemy wciąż przywoływać starych wątpliwości. Dlatego jeśli dziewczyna z dwóch starających się o nią chłopaków wybrała jednego, a drugiego odtrąciła, to najczęściej sama będzie się przekonywała dodatkowo, że ten jej wybraniec był po prostu lepszy, że lepiej jej odpowiada, zaś temu odtrąconemu pewnie już w samej jej głowie, będzie "przybywało wad". Bo dziewczyna chce się utwierdzić w swoim wyborze.

Często jest tak, że najbardziej agitują ci, co sami są w duszy przepełnieni wątpliwościami. Więc ich agitacja jest nawet bardziej przekonywaniem samego siebie, niż innych ludzi.