ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Ostatnio przynajmniej kilka razy pojawiły się posty, które poruszają zagadnienie chciejstwa - pragnienia w dochodzeniu do jakichś tam wniosków. Postawiono te pytania w kontekście wiary w Boga - na zasadzie: skoro Bóg jest taki dobry i wspaniały, oferuje zbawienie, to może całość uzasadnienia dla Jego istnienia zawiera się właśnie w owym pragnieniu?... Może wymysliliśmy sobie Boga, aby było nam przyjemnie?

Umieszczam jednak ten temat w dziale filozofia, a nie w apologetycznym. Powód jest taki, że najpierw zamierzam podejść do sprawy maksymalnie ogólnie. Chcę odejść od konkretu, najdalej jak to się da, spojrzeć z perspektywy, zastanowić się jak to jest "tak w ogóle", a nie tylko w tym, czy innym konkretnym przypadku, a dopiero na koniec zastosować wynikłe z owych rozważań ustalenia, do kwestii uzasadnienia wiary tej, czy innej.

Zacznę od spostrzeżenia: temat rozważań, które prowadzimy prawie zawsze jest jakimś wyborem. (chodzi mi o wolne rozważania, a nie np. o sytuację, gdy ktoś został zmuszony do myślenia o czymś przemocą)
W typowej sytuacji, nikt nie narzuca nam, czy mamy sobie myśleć o kotach, gotowaniu, czy ideach matematycznych. Jak nam się znudzi myśleć o czymś jednym, to sobie pomyślimy o czymś drugim. Pewne wyjątki tu będą (np. problem obsesyjnych myśli u osób z problemami psychicznymi), ale to wciąż będą wyjątki. Tu np. WYBRAŁEM sobie, że będę myślał i pisał o roli pragnień w rozumowaniu.
Standardowym, głównym powodem do myślenia o czymś jest właśnie jakaś forma pragnienia. Pragnienie może być motywowane różnie - np. ciekawością, innym razem zaniepokojeniem, nawet lękiem, jeszcze innym razem emocją romantyczną (gdy myślimy o bliskiej naszemu sercu osobie), może obowiązkiem, czekającym nas egzaminem. A nawet jeśli ogólnie temat naszych myśli jest jakoś zewnętrznie narzucony, to już SPOSÓB jak będziemy o czymś myśleć jest niemal w 100% nasz, indywidualny. Pasuje tu chyba powiedzenie: myślimy o czymś w określony sposób, bo CHCEMY tak o tym myśleć.
Chcenie/pragnienie jest motorem zdecydowanej większości aktywności - także aktywności intelektualnych.
Wniosek
Z powyższego wynika wg mnie jeden ważny wniosek: zarzucanie komuś, że źle robi, iż PRAGNIE myśleć o czymś, albo pragnie myśleć w jakiś sposób, jest bez sensu.
Po prostu to nie działa inaczej - prawie zawsze myślimy o czymś, bo CHCEMY.

Ale...
Ale też jest i druga strona medalu:
Chcenie jako źródło błędów
Są pewne postacie pragnień dowiązanych do myślenia, które właściwie od razu można określić, jako źródło nieprawidłowego wnioskowania, jako droga do błędnych wniosków. To taka postać chcenia, w której NIE ZWAŻAMY NA NIC POZA SAMYM CHCENIEM.
Jeśli ktoś z samego faktu, że pragnie ciastek, wyciąga wniosek, że za chwilę ktoś mu da zjeść ciastko (zakładamy, że nie występują tu żadne dodatkowe pewne okoliczności w sprawie), to zapewne się srodze zawiedzie. Zdarzenia, prawdy, okoliczności prawie nigdy nie generują się samym faktem naszych chceń. A niewątpliwie zdarza się ten błąd ludziom robić. Ludzie chętnie biorą coś dla siebie przyjemnego za dobrą monetę, nie mając ku temu dobrych innych przesłanek. Wiedzą o tym sprytnie naciągacze -sprzedawcy, którzy w ten sposób potrafią niejednego skłonić do niekorzystnych decyzji zakupowych. Tak uparcie i sprytnie budują wizję korzyści z posiadania danego towaru, aż klient "pęknie" i kupi (czasem za ostatnie grosze, albo i na kredyt) coś, czego kompletnie nie potrzebuje.

Zatem byłby tu nowy wniosek: choć pragnienia jako takie w ogóle do myślenia są niezbędne, aby owo myślenie jakoś zainicjować i skupić, to już wyciąganie wniosków na temat świata, w oparciu tylko o to, że czegoś chcemy - ta ostatnia postawa jest drogą do błędów rozumowania.

Jak zatem traktować pragnienia w kontekście rozumowania?
Może należałoby uznawać za prawdę to, czego NIE chcemy?...
Takie rozumowanie tez wydaje się błędne. Nasze chcenia - jeśliby powstawały jakąś tam metodą prywatną - są w ogólności OBOJĘTNE względem tego, co mamy ustalić. Jeśli jakaś prawda o danym problemie w ogóle istnieje, jeśli jest on rozstrzygalny (bo istnieją przecież też problemy nierozstrzygalne), to właściwie nie wiadomo, czy jest ona z chceniem zgodna, czy też mu przeciwna. Bo to za prosto byłoby, gdyby ktoś sobie coś zachciał, a za chwilę zachciał przeciwnie - z przekonaniem, że teraz to już jego chcenie zrobiło się - automatycznie - zgodne z prawdą...

Wydawałoby się, że właściwie wyczerpałem temat, na tym - mocno agnostycznym - wniosku. Ale...
sprawa jest jednak bardziej skomplikowana. Szczególnie komplikuje się ten problem, jeśli dotykamy zagadnień, w których rozstrzygalności nie ma, albo jest mocno wątpliwa.
Wyobraźmy sobie, że poszliśmy do restauracji, w której są dwa zestawy dań. Jeden zestaw wygląda na smaczny (subiektywnie komuś pasuje), a drugi już mniej smaczny. Biorąc pod uwagę wcześniej wskazaną regułę, że pragnienie nie wyróżnia prawdy, to wybór dania wygląda na fifty-fifty...
Ale rozsądek nam tu podpowie, że NIE O TO TU CHODZI. Akurat w tym przypadku wybieramy z założenia to, co nam raczej będzie smakowało. Tutaj chciejstwo rządzi!
I tak też bywa.
Zatem.. sprawa wcale nie jest oczywista, czy chciejstwo jest czymś właściwym, czy nie w rozumowaniu. To po prostu ZALEŻY OD PROBLEMU.

Andy72

JAK odróżniasz te problemy?

Michał Dyszyński

towarzyski.pelikan

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5344 Przeczytał: 34 tematy

Wydaje mi się, że ty sobie sam na swoje pytania odpowiadasz. To bardziej się nadaje na bloga niż na dyskusję. Błędów w twoim rozumowaniu jest wiele, ja jednak wybrałem jeden, dość ewidentny.

Michał Dyszyński

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5344 Przeczytał: 34 tematy

Semele

Bóg nam się narzucił. To było łatwe.

Wielu z nas przyjęło go z ulgą. Jednak teraz jest coraz gorzej...ludzie nie chcą..
Nie maja księża takiej latwizny..musza teologizowac.

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5344 Przeczytał: 34 tematy

Michał Dyszyński

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5344 Przeczytał: 34 tematy

Semele

Michał Dyszyński

Semele

Jezus jako Człowiek stał się dziełem Wielkiej Reformacji a lepiej powiedziawszy świetnej Epoki Odrodzenia, czyli HUMANIZMU, który wyrwał Biblję z rąk teologów i próbował sam ją czytać, nie wiedząc jeszcze, iż za mało posiada wiedzy, by tak ją zrozumieć, jak została napisana, i że dla umysłu nieprzygotowanego teksty starożytne stają się często zwierciadłami, odbijającemi oblicze psychiczne czytelnika, natomiast daleko jeszcze owemu czytelnikowi do ujrzenia w nich oblicza psychicznego autorów owych wielce starożytnych tekstów.
Przypatrzmy się psychologji pokoleń XVI-go wieku, które bóstwo Jezusowi odejmowały, nim uprzytomnimy sobie psychologję pokolenia XX-go wieku, które mu je przywraca.
bardzo ciekawe.
[link widoczny dla zalogowanych]

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5344 Przeczytał: 34 tematy

Michał Dyszyński

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5344 Przeczytał: 34 tematy

Zlewając wszystko w jedno, niczego się nie wytłumaczy w tym obszarze.
Sięgasz po cukierka, ale powstrzymujesz się, bo chcesz się zdrowo odżywiać. Jak widać mamy dwie chęci, z czego tylko jedna jest opatrzona intencją.

Michał Dyszyński

Semele

Semele

Dzialasz czasami odruchowo. A może cały czas myślisz? Tylko?

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5344 Przeczytał: 34 tematy

Michał Dyszyński

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5344 Przeczytał: 34 tematy

Semele

Ciekawie teologizujesz. Jak na ateiste super. Jednak nim nie jesteś banjankri.

Banjankri · Dołączył: 17 Kwi 2012 Posty: 5344 Przeczytał: 34 tematy