ŚFiNiA

Michał Dyszyński

Od wielu już lat przemyśliwuję nad zagadnieniem swoistej "potrzeby sporu" przejawianej przez ogromną część dyskutantów. Czy ja się do nich też zaliczam?...
- Nie potrafię jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Czasem rzeczywiście chcę się pospierać - czasem bardziej, czasem mniej. Moje osobiste życie układało się tak, że miałem w otoczeniu dwa, skrajne pod tym względem, typy ludzi: nastawionych na spieranie się o wszystko, jak tez względnie dogadliwych, ugodowych. Sam zaczynałem własną drogę życiową jako osobnik raczej przekorny, w wielu sytuacjach prowokujący (czego się dzisiaj trochę wstydzę). Tak, w dzieciństwie i młodości miałem zadatki na trola... (wiem, co ten i ów chce tu napisać - pewnie: "dalej jesteś trolem!" - fajnie, tak komuś przygadać, nie?...)
Jednak od pewnego czasu pojawiła się u mnie refleksja, że nawet jeśli miałbym być jakoś tam zaczepny, agresywny w słowach, to przynajmniej warto mieć to pod kontrolą świadomości, rozumu. Warto jest się obserwować, czy agresja, jaką przejawiam, nie jest zwyczajnie głupia, prowadząca do szkodliwych dla mnie skutków.
Właśnie to doświadczenie z osobą polemiczną w sposób skrajny, złoszczącą się bez refleksji - bo ma "trudne dni", bo to, bo tamto, a wtedy po prostu nie sposób z tą osobą się dogadać, czegokolwiek uzgodnić - ta refleksja zaowocowała pytaniem: czy ja sam nie działam podobnie. Ostatnio spotkałem się z przypadkiem paradoksalnych zachowań psychicznych po zażyciu pewnego antybiotyku - silne pobudzenie i złość. Złość na wszystkich i wszystko. Niewątpliwie można takim być...
Na jakimś etapie mojego życia, przyjąłem postawę przeciwną - eliminowania owej "głupiej" agresji. Doszedłem do pewnych postępów w tym względzie, już byłem mniej naturalnie napastliwy, mniej zaczepny. Ale pełnego sukcesu nie osiągnąłem. Przynajmniej z jakąś częścią ludzi w ogóle nie umiem kontaktować się bez wzbudzania jakichś tam kontrowersji. Z innymi można dogadywać się polubownie, choć czasem aż za łatwo to idzie. Odnoszę wrażenie, że takie całkowite dążenie do zgody, ostatecznie kończy się na pewnej jałowości kontaktów - bo szybko okazuje się, że ten aspekt mamy zgodny, tamtego nie ruszamy, bo jest kontrowersyjny, a więc już nie ma o czym gadać...
Tu jawi się podstawowe zagadnienie myśli, jakie chcę w owym wątku postawić:
czy czasem potrzeba sporu, jakaś forma agresywności mentalnej, nie jest w ogóle niezbędna, aby prowadzić żywą, dyskursywną wymianę myśli?

Ja osobiście opieram się mocno przeciwko przyjęciu takiej tezy. Za dużo mnie kosztowało przebijanie się przez tą zaporę złości, aby cokolwiek dogadać z osobą, skrajnie emocjonalną i szukająca sporu, abym mógł jakoś łatwo zaakceptować tak do końca ideę pozytywnego sporu. Ale jednak dostrzegam, że bez dobrego przeciwnika właściwie żadna dobra dyskusja się nie rozwija. Musi być "ten zadzior", to dążenie do sprzeciwu.
Spór jest z resztą w pewien sposób wpisany nawet w metodologię naukową - w jej ramach odkrycie jest potwierdzone, gdy zostanie przeprowadzone W NIEZALEŻNYCH OŚRODKACH, sprawdzone przez kogoś, kto CHCE ZNALEŹĆ BŁĄD. Jak by się wszyscy od razu zgadzali z tym, co ktoś ogłosi, to szybko zalałyby nas "odkrycia" miernej jakości, nie potwierdzone w żaden sposób. Więc ten spór - sprzeciw, niezależne podejście, "szukające dziury w całym", musi być.

Tak więc mamy problematyczność z obu stron tego zagadnienia: zbyt łatwa zgoda zabija kreatywność myśli, choć też i zbyt duży poziom pragnienia sporu, też wyprowadza dyskusje na manowce.
Tu chyba pewną wskazówką co do rozwiązania byłaby analiza, jak zły spór niszczy szanse na budującą dyskusję. Głównym problemem z nim związanym jest chyba to, że ZBYT ŁATWO ODCHODZI OD ZAGADNIEŃ MERYTORYCZNYCH, WEKSLUJĄC UWAGĘ NA KWESTIE PERSONALNE.

Dlatego ja właściwie niemal sformułowałem sobie swoiste prawo dyskusji:
Poprawna dyskusja to taka, w której strony mogą się spierać WYŁACZNIE ODNOSZĄC SIĘ DO SAMEGO SPORNEGO ZAGADNIENIA, nie poruszając kwestii pobocznych, szczególnie personalnych.

Inaczej mówiąc, gdyby gdzieś miał powstać obszar konstruktywnej dyskusji, gdyby gdzieś udało się dogadać miejsce, w którym "jest inaczej", jest lepiej, niż to się zazwyczaj spotyka, to swoistą konstytucją dla obszaru byłby NATYCHMIASTOWY ban za JAKĄKOLWIEK UWAGĘ PERSONALNĄ. Można by w takim obszarze konstruktywnej dyskusji powiedzieć najgorszą rzecz o ideach, opisach, wyobrażeniach, ale jakakolwiek uwaga w rodzaju "ty jesteś ..." (personalnie, do kogoś) skutkowałaby natychmiastowym banem.
Wiem, że takie zaostrzenie zasad by wykluczyło z dyskusji pewnie z 90% userów sfinii. Zostałoby jedynie 10%, którzy taki reżim byliby w stanie wytrzymać psychicznie i po prostu na myśli, odpowiadaliby wyłącznie przeciwmyślą, nie zaś atakiem na twórcę myśli. Ale ja uważam, że coś podobnego pozwoliłoby na pogodzenie owych sprzecznych tendencji - z jednej strony mielibyśmy dość dużą swobodę w prowadzeniu sporu, kontrowersje swobodnie by latały, a z drugiej pojawiłby się bezpiecznik, który osoby nie panujące nad sobą, wywalałby gdzieś w kosmos (dyskusyjny kosmos).

Banjankri

towarzyski.pelikan

Banjankri

Pewnie czasem zdarzają się posty, w których wyrażone jest jedynie poirytowanie i niechęć, ale zdecydowana większość uwag personalnych pojawia się w trakcie dyskusji i z niej wynika. Czasem czyjąś ignorancję widać już po pierwszym zdaniu, czasem na dziesiątek stronie tematu. Innymi słowy, uwagi osobiste pojawiają się zazwyczaj wtedy, kiedy wszelkie inne metody zawiodły, a istnienie potrzeba zwieńczenia wątku.
Nie uważam, że głupi to ten, który nie wie, tylko ten, który jest uparty w swojej głupocie. Dyskusja nie polega na przekonywaniu innych do swojej wizji świata, a konsultowaniu jej spójności. Najpopularniejsze wizje świata jakie istnieją, są zarazem kompletnie głupie, co może świadczyć o tym, że nie rozsądek decyduje o przyjmowaniu poglądów.
Osobiście nie zależy mi na żadnych wyznawcach, wręcz przeciwnie, jestem w pełni usatysfakcjonowany będąc jedynym posiadaczem takiej, a nie innej wizji świata. To, na czym może mi zależeć, to racjonalna krytyka, dlatego też krytykuję wszystko co mi się nawinie, z osobami włącznie. Jeżeli ktoś chce mnie cenzurować, to jest dla mnie tchórzem niegodnym szacunku, któremu tym bardziej należy krytyka.

Michał Dyszyński

Michał Dyszyński