ŚFiNiA

Semele

Wujek zbójek

Katolikus

TS7

Katolikus,

Odnoszę więc i do Ciebie wpis do Anbo, skoro również jak on nie rozumiesz tego co piszę i wypaczasz to co piszę. Weź sobie ten pdf wklej w ChatGPT i niech Ci tłumaczy ze starożytnego na Twoją wersję języka polskiego. Jak nie naściemnia to może Ci coś wyjaśni. Może to co napisze też wypaczysz pod swoją ideologię. Albo sobie poszukaj na forum katolickim rozmówców, którzy Ci wyjaśnią tak byś pojął.

Piszę Ci wyraźnie, sprawność (wlana, nie nabyta, ani wrodzona), a nie to co obecnie ktoś ma ujawnione słowami, ani do jakiego kręgu kulturowego należał choćby jeszcze minutę temu. Jeżeli nie rozumiesz tego co piszę, a wypaczasz, wmawiając mi różne rzeczy oszczerczo z Twojej wyobraźni, to szukaj tłumaczeń gdzie indziej.

lucek

lucek

PS

ChatGPT

Powiedziałeś(-aś):

"... pistis postrzegał Jezus skoro uzdrowił córkę Samarytanki z powodu jej wiary, a jak wiadomo Samarytan Jezus - jak i inni Żydzi - uważał za pogan (Samarytanie zresztą wyznawców judaizmu za apostatów)"
"pistis" - co znaczy? o co chodziło z uzdrowieniem córki Samarytanki ?

ChatGPT powiedział:

Słowo *„pistis”* to grecki termin, który w Nowym Testamencie najczęściej
tłumaczy się jako *„wiara”*, ale ma ono szersze znaczenie: oznacza
*zaufanie, lojalność, wierność, przekonanie* – nie tylko intelektualne
„wierzenie”, ale głęboką postawę zaufania i oddania.

Uzdrowienie córki kobiety z Syrofenicji (nie Samarytanki)

Odnosząc się do drugiej części pytania – *chodzi o wydarzenie opisane w
Mk 7,24-30 i Mt 15,21-28*, w którym *Jezus uzdrawia córkę kobiety
kananejskiej (lub Syrofenicjanki)*. To ważne: *nie była Samarytanką*,
lecz *poganinką* z terenów Fenicji (dzisiejszy Liban).

Kontekst wydarzenia:

*

Kobieta prosi Jezusa, by uzdrowił jej córkę opętaną przez demona.

*

Jezus początkowo odmawia, mówiąc: „Nie dobrze jest zabrać chleb
dzieciom i rzucać szczeniętom” (czyli priorytetem są dzieci Izraela).

*

Kobieta odpowiada z pokorą: „Ale i szczenięta jedzą okruchy, które
spadają ze stołu ich panów”.

*

Jezus reaguje na jej *„pistis”* – wiarę, pokorę, wytrwałość – i
mówi: „O kobieto, wielka jest twoja wiara! Niech ci się stanie, jak
chcesz” (Mt 15,28).

Znaczenie tego wydarzenia:

*

*Jezus przekracza granice etniczne i religijne*, odpowiadając na
*autentyczną wiarę*, a nie przynależność narodową.

*

Pokazuje, że *„pistis”* nie zależy od pochodzenia, ale od *relacji
zaufania do Boga*.

*

To również *zapowiedź otwarcia zbawienia na pogan*.

Czy chcesz, bym porównał to z rozmową Jezusa z *Samarytanką przy studni
(J 4)*? Tam także pojawia się wątek przekraczania granic etniczno-
religijnych.

Powiedziałeś(-aś):

bardziej interesuje mnie relacja pomiędzy pojęciem "pistis" a "wiarą" i def. wiary np. w kontekście niewiernego Tomasza ?

ChatGPT powiedział:

Świetne pytanie – poruszasz kluczowy problem Nowego Testamentu: *co
naprawdę znaczy „wiara” (pistis)* i jak różni się to od współczesnego,
często spłyconego rozumienia jako „przekonania bez dowodu”.

------------------------------------------------------------------------

1. *„Pistis” w Nowym Testamencie – znaczenie*

Greckie *„pistis”* (πίστις) oznacza:

*

*zaufanie* (do osoby, autorytetu),

*

*lojalność* (wierność relacji, jak w przymierzu),

*

*oddanie się komuś lub czemuś*,

*

oraz dopiero w dalszej kolejności – *przekonanie, że coś jest prawdą*.

To *dynamiczna relacja*, nie tylko intelektualne „wierzenie, że coś
istnieje”.

------------------------------------------------------------------------

2. *„Wiara” a Tomasz (J 20,24–29)*

Tomasz mówi: „Jeśli nie zobaczę... nie uwierzę”.
Jezus pozwala mu dotknąć ran, po czym mówi:

*„Uwierzyłeś, bo Mnie ujrzałeś? Błogosławieni, którzy nie widzieli,
a uwierzyli”*

Tu „uwierzyli” to forma od „pisteuō” – czasownika od „pistis”. Jezus nie
gani Tomasza za chęć dowodu, ale *stawia wyżej tych, którzy zaufali bez
fizycznego dowodu*, bo:

*

chodzi *nie tylko o „uznanie faktów”*, ale o *zaufanie Osobie*,
której się nie widzi – zaufanie relacyjne, nie tylko epistemiczne;

*

*Tomasz „uwierzył” dopiero po dotyku – a więc wtedy, gdy już
„wiedział”*, czyli nie okazał wiary w sensie pistis jako *zaufania
uprzedniego*.

------------------------------------------------------------------------

3. *Wniosek: pistis ≠ „wiara bez dowodów”*

W Nowym Testamencie:

*

*pistis to akt relacyjny* – zawierzenie komuś, kto jest godny
zaufania (czyli Bogu lub Jezusowi jako Mesjaszowi),

*

nie chodzi o „wiedzę bez dowodu”, ale o *postawę lojalności,
otwartości i zaufania*, nawet gdy nie ma pełnego poznania.

Dlatego też Jezus mógł pochwalić *pogankę* lub *setnika* za ich „wielką
wiarę” – bo *zaufali Jego osobie*, mimo że nie należeli do „religijnych
elit” ani nie mieli teologicznego wykształcenia.

------------------------------------------------------------------------

Chcesz, żebym zestawił to z listami Pawła, gdzie pistis ma też znaczenie
teologiczne (usprawiedliwienie przez wiarę)?

4o

Powiedziałeś(-aś):

tak, proszę

ChatGPT powiedział:

Świetnie! Zestawienie *pojęcia „pistis” u Jezusa* (np. w historii
Tomasza czy uzdrowień pogan) z *„pistis” u Pawła* (szczególnie w
kontekście usprawiedliwienia) pokazuje, jak bogate i wielowymiarowe jest
to słowo. Przejdźmy przez kluczowe elementy.

------------------------------------------------------------------------

🔹 1. „Pistis” u Jezusa – *zaufanie, odpowiedź serca*

U Jezusa:

*

*pistis to postawa człowieka wobec Boga*: ufność, że Bóg jest dobry
i godny zawierzenia.

*

Jezus *reaguje na wiarę jako akt relacyjny* – nie na doktrynalną
poprawność, ale na zaufanie do Jego osoby.

*

Przykłady:

o

Kobieta cierpiąca na krwotok: „Twoja wiara (pistis) cię
uzdrowiła” – Mt 9,22.

o

Setnik: „Tak wielkiej wiary nie znalazłem w Izraelu” – Mt 8,10.

o

Niewierny Tomasz: pokazuje raczej *brak zaufania niż brak dowodu*.

Jezus *nie definiuje wiary*, ale *ukazuje ją w działaniu* – jako postawę
człowieka wobec objawionego Boga.

------------------------------------------------------------------------

🔹 2. „Pistis” u Pawła – *relacja zaufania i przynależności*

U Pawła (np. w Rz 3–5; Ga 2–3):

*

*pistis to droga do usprawiedliwienia*: „Człowiek zostaje
usprawiedliwiony przez wiarę, nie przez uczynki Prawa” (Rz 3,28).

*

Tu *pistis to zaufanie i zawierzenie Bogu*, *kontra* „poleganie na
uczynkach” (czyli religijnej przynależności i Prawie Mojżesza).

*

Paweł pokazuje, że *wiara Abrahama* (Rdz 15,6) – jeszcze przed
obrzezaniem i Prawem – jest *wzorem wiary jako relacji zaufania*.

*

W Ga 2,16 używa konstrukcji: „wiara Jezusa Chrystusa” (pistis Iēsou
Christou), co część biblistów rozumie jako *„wiarę Jezusa” (Jego
lojalność wobec Ojca)*, inni jako *„wiarę w Jezusa”* – i obie
interpretacje współgrają z ideą zaufania i wierności w relacji.

U Pawła pistis to:

*

*postawa zaufania wobec Boga objawionego w Chrystusie*,

*

*porzucenie polegania na sobie (Prawie, przynależności, uczynkach)*,

*

*wejście w przymierze łaski przez wierność i odpowiedź serca*.

------------------------------------------------------------------------

🔹 3. Wiara – nie intelektualna zgoda, ale przynależność

Wniosek z syntezy Jezusa i Pawła:

*

*„Wiara” to nie przekonanie, że coś istnieje*, ale *relacyjne
zawierzenie Bogu*.

*

To *reakcja człowieka na łaskę*, która objawia się w Jezusie – nie
po prostu „wiara w Boga”, ale *wiara Bogu*.

*

„Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli” – to nie pochwała
ślepoty, ale *pochwała zaufania mimo niepełnego poznania*.

------------------------------------------------------------------------

🔹 Podsumowanie porównania

Aspekt Jezus Paweł
Kontekst Cuda, spotkania, postawy ludzkie Teologia zbawienia,
usprawiedliwienia
Znaczenie „pistis” Zaufanie, wiara jako relacja i akt Zawierzenie
Chrystusowi, wejście w przymierze
Przeciwieństwo Brak zaufania, lęk Uczynki Prawa, poleganie na sobie
Przykład pozytywny Setnik, kobieta kananejska Abraham, wierzący poganie
Przykład negatywny Tomasz (początkowo), faryzeusze Judaizanci, ci,
którzy chcą być zbawieni przez uczynki

------------------------------------------------------------------------

Jeśli chcesz, mogę też pokazać, jak reformatorzy (Luter, Kalwin)
interpretowali „pistis” Pawłową w kontekście usprawiedliwienia z wiary –
często upraszczając pierwotne znaczenie. Czy chcesz kontynuować w tym
kierunku?

4o

Powiedziałeś(-aś):

kontynuuj

ChatGPT powiedział:

Świetnie – teraz przejdźmy do tego, jak *reformatorzy*, szczególnie
*Marcin Luter* i *Jan Kalwin*, interpretowali *„pistis” (wiarę)* w
kontekście usprawiedliwienia. Ich lektura listów Pawłowych miała
*ogromny wpływ na teologię chrześcijańską*, ale też doprowadziła do
*przesunięcia znaczenia słowa „wiara”* – z relacyjnego i dynamicznego
zaufania w stronę bardziej *intelektualnego i osobistego przekonania*.

------------------------------------------------------------------------

🔹 1. Marcin Luter – „sola fide” (tylko przez wiarę)

Luter, czytając Pawła (zwłaszcza List do Rzymian i Galatów), stwierdził:

*Człowiek zostaje usprawiedliwiony jedynie przez wiarę, nie przez
uczynki*.

U niego:

*

„wiara” to *osobiste zaufanie Bogu*, który usprawiedliwia grzesznika;

*

ale też *subiektywne przekonanie o łasce*, dane przez Ducha Świętego;

*

*nie „wiara w istnienie Boga”*, ale *„ufność, że Bóg mnie przyjął,
mimo mojej niegodności”*.

Luter wyraźnie oddzielał:

*

*wiarę (jako zaufanie)* – jako jedyną drogę zbawienia,

*

od *uczynków* – które nie mają wartości zbawczej *bez tej wiary*.

⚠️ Jednak: *Luter zaczął podkreślać wewnętrzny akt duszy*, co z czasem
przesunęło „pistis” w stronę *przekonania indywidualnego*.

------------------------------------------------------------------------

🔹 2. Jan Kalwin – „wiara jako poznanie i ufność”

Kalwin (w „Institutio”) zdefiniował wiarę jako:

„stałe i pewne poznanie woli Bożej względem nas, zakorzenione w
Ewangelii”.

U Kalwina:

*

Wiara jest *darem Boga*, nie decyzją człowieka.

*

To *poznanie (notitia), zgoda (assensus) i ufność (fiducia)* –
wszystkie trzy są konieczne.

*

Kluczowe: *Chrystus jako przedmiot wiary* – nie tylko Bóg, ale Bóg
objawiony w Chrystusie.

Kalwin był bardziej intelektualny niż Luter. Dla niego „wiara” jest:

*

*poznawcza (poznaję prawdę o Bogu)*,

*

*ufna (przyjmuję Jego obietnicę)*,

*

*całościowa (obejmuje całą osobę)*.

Ale i u niego widać odejście od *biblijnego, semickiego znaczenia wiary
jako „wierności i relacji”*.

------------------------------------------------------------------------

🔹 3. Zmiana znaczenia „wiary” po reformacji

Po reformacji (zwłaszcza w protestantyzmie ewangelikalnym):

*

*„wiara” staje się synonimem „przyjęcia zbawienia” przez akt decyzji*;

*

silne podkreślenie: *„wiara w to, że Jezus umarł za mnie”*;

*

zanika pierwotne, *relacyjne i przymierzne znaczenie „pistis” jako
wierności, lojalności wobec Boga*.

To prowadzi do uproszczenia: „uwierz, a będziesz zbawiony” = „uznaj, że
Jezus umarł za twoje grzechy”. Tymczasem *biblijna pistis* to *odpowiedź
całym życiem*, nie tylko intelektem.

------------------------------------------------------------------------

🔹 4. Powrót do pierwotnego znaczenia?

W XX–XXI w. wielu teologów i biblistów (np. N.T. Wright, Matthew Bates,
Teresa Morgan) postuluje *powrót do rozumienia pistis jako
„wierności” (faithfulness)*:

*

*„Pistis Christou” u Pawła to nie tylko „wiara w Chrystusa”, ale
także „wierność Chrystusa” Ojcu*;

*

*wiara to wejście w lojalną relację przymierza z Bogiem przez
Chrystusa*;

*

Zbawienie nie dzieje się przez „moment przekonania”, ale przez
*całościową odpowiedź życia* – lojalność, wierność, posłuszeństwo
wypływające z zaufania.

------------------------------------------------------------------------

🔹 Podsumowanie

Tradycja Znaczenie „pistis” Akcent główny
Jezus Zaufanie, relacja, odpowiedź serca Osobowa relacja z Bogiem
Paweł Zawierzenie, lojalność przymierza Usprawiedliwienie przez zaufanie
Luter Zaufanie i pewność łaski Zbawienie jako dar przyjęty przez serce
Kalwin Poznanie + zaufanie Wiara jako akt rozumu i duszy
Współczesne badania Wierność, lojalność Relacja przymierza i odpowiedź życia

------------------------------------------------------------------------

Chcesz, żebym pokazał konkretne wersety, gdzie można odczytać „pistis”
jako „wierność” lub „lojalność” – nawet jeśli tradycyjnie tłumaczy się
je jako „wiara”?

wujzboj

anbo

anbo

anbo

Semele

Katolikus

Semele

Szkoda, że w programie nauczania nie ma już wspaniałej lektury.

Granica

Zofia Nałkowska

Katolikus:

wujzboj

anbo

Katolikus

wujzboj

Semele

Wuj zbój

Katolikus

Wuju, jakiś czas temu dyskutowałem z pewnym księdzem i trochę starłem się z nim nt. zbawienia wszystkich. W swojej perspektywie wyjaśniałem, że nie zbawienie wszystkich istot powołanych do istnienia przez Boga byłoby porażką Boga w Jego planie zbawienia. On jednak twierdził, że piekło nie jest porażką Boga tylko człowieka. Starałem się temu księdzu wyjaśnić, że skoro Bóg powziął sobie za cel doprowadzenie wszystkich do stanu zbawienia to, gdy ktoś nie zostanie zbawiony to jednak Bóg nie osiąga celu czyli wychodzi jednak porażka. Ale zastanawiam się nad czymś jeszcze innym.
Zastanawiam się przy jakich założeniach odnośnie świata, twierdzenie "to człowiek poniósł porażkę, a nie Bóg" może być prawdziwym twierdzeniem?

Ps. Dzięki za odpowiedzi wcześniejsze. Później trochę się postaram odnieść.

anbo

Semele

Katolikus
Cytując T. P.

wujzboj